POCS โรคถุงน้ำหลายใบในรังไข่
สวัสดีค่ะะคุณหมอ ก่อนอื่นต้องขอขอบคุณคุณหมอมากที่ตอบคำถามที่ตั้งไว้ตลอดเลย ดิฉันเป็นคนนึงที่ชอบคิดมากเวลามีอะไรผิดปกติในร่างกาย และกังวลว่าจะเป็นอะไรมากรึเปล่า วิธีแก้ของดิฉันคือ ขั้นแรกไปเสิร์จหาข้อมูลใน internet ก่อน ซึ่งถ้าหากข้อมูลนั้นอ่านแล้วเข้าใจ ดิฉันก็โล่ง แต่บางทีอ่านไปอ่านมาก็งง ไปหาหมอก็งง เพราะหมอบางคน พูดน้อยเหลือเกิน ไม่อธิบายที่มาที่ไปว่าทำไมเราเป็นอย่างนี้ หรือจะรักษายังไงอะไร มีแต่รีบๆตรวจ รีบๆจ่ายยา
แต่คุณหมอสันต์นี่ดิฉันประทับใจมากค่ะ มันเหมือนบางคนที่เค้าสงสัยว่าตัวเองเป็นอะไร และไม่รู้จะปรึกษาใครดี ไปหาหมอบางทีก็อาจจะไม่ได้มีเงินตรวจทุกอย่างทุกระบบขนาดนั้น การที่มาถามแล้วคุณหมอมาตอบอย่างรวดเร็วนี้ ดิฉันคิดว่าเรื่องที่ดีมากๆ ให้ความรู้ที่ถูกต้องและเข้าใจง่ายดี และคุณหมอก็ใส่ใจกับรายละเอียดที่ถามทุกอย่าง ไม่ได้ตอบเพราะสักแต่ว่าตอบ
ขอให้คุณหมอมีความสุขความเจริญนะคะ สิ่งที่คุณหมอทำมันเป็นการสร้างบุญมหาศาล ช่วยให้คนได้มีแนวทางในการแก้ปัญหาสุขภาพที่ถูกต้อง และช่วยให้คำปรึกษาเบื้องต้น เป็นเรื่องที่น่ายกย่องมากๆ ขอบคุณคุณหมอจริงๆค่ะ
ทีนี้มาถึงเรื่องที่จะถาม คือโรค pcod
ดิฉันได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น pcod มาประมาณ 3ปีกว่าแล้ว ซึ่งคุณหมอก็ได้เจาะเลือดเพื่อตรวจว่าเกี่ยวกับ*ฮอร์โมนที่เกี่ยวกับการตกไข่ รึเปล่า ซึ่งผลคือไม่ใช่
สิ่งที่หมอให้ทำคือทานยาเม็ดคุมกำเนิด เพื่อให้ประจำเดือนมา
เท่าที่ค้นคว้าในเนตคือ ทานเพื่อให้เยื่อบุมดลูกมันหลุดลอกออกมาบ้าง ไม่งั้นมันจะหนาไป แต่ไม่ได้แก้ที่ต้นเหตุ เพราะยังหาต้นเหตุไม่ได้ !!!!
วิธีรักษา pcod คือ ทานยาคุมเพื่อให้ประจำเดือนมา หากยังไม่ต้องการมีบุตร
แต่หากต้องการมีบุตร ก็ต้องทานยาปรับ และอีกหลายกระบวนการ แล้วแต่บุคคล
ทีนี้ดิฉันไปเจอมา เค้าบอกว่า pcod เป็น ภาวะดื้อต่ออินซูลิน และเสี่ยงต่อการป่วยเป็นโรคเบาหวาน หัวใจ อะไรต่างๆตามมา
ดิฉันอยากถามคุณหมอว่าหากเราควบคุมน้ำหนัก (ตอนนี้น้ำหนักขึ้นมาก แต่ก่อน นน 60 กิโล ขึ้นมาเป็น 90 กิโล ซึ่งตอนนี้พยายามควบคุมอาหาร ลดลงมาเป็น 86 กิโลแล้วค่ะ) จะทำให้อาการโรคนี้ดีขึ้นด้วยมัย หรือหายได้มั้ยคะ ขอบคุณค่ะ
* ไม่แน่ใจชื่อฮอร์โมนอะไร ประมาณว่ารังไข่ หรือมดลูกอะไรเนี่ยแหละค่ะ
ตอบครับ
ผมลงจดหมายของคุณยาวเหยียดไม่ตัดเลยเพราะเห็นว่าเป็นบทสรรเสริญคุณงามความดีของผมที่ควรจารึกไว้ เป็นการแปะทองใส่หน้าผากตัวเอง แต่ถ้าใครเขียนด่าผมมาละก็ อย่าหวังว่าผมจะลงให้นะครับ..อิ..อิ ขอโทษ นอกเรื่อง ตอบคำถามดีกว่า
1. ขอเล่าเผื่อคนอื่นนิดหนึ่งว่า PCOD คืออะไร คำนี้ย่อมาจาก polycystic ovary disease บางทีก็เรียก POCS คือเปลี่ยนคำสุดท้ายเป็น syndrome ไม่ว่าจะเรียกอะไรก็แปลเหมือนกันว่า “โรคมีถุงน้ำหลายถุงที่รังไข่” คำว่า “หลาย” ในที่นี้นิยามว่าคือตั้งแต่ 12 ถุงขึ้นไป โรคนี้หมอเก่ารุ่นผมนิยมเรียกชื่อว่า “กลุ่มอาการสไตน์และลีเวนทาล” เพราะว่าหมอสไตน์ และหมอลีเวนทาล ทั้งสองคนเป็นคนร้องเอ๊ะขึ้นมาก่อนว่า เฮ้ย..มีคนไข้จำนวนหนึ่งที่มีอาการสามอย่างมาประชุมพร้อมกันโดยมิได้นัดหมาย คือประจำเดือนขาด เสียงแหบ และผ่าท้องเข้าไปดูก็เจอว่ามีถุงน้ำที่รังไข่จำนวนมาก ทั้งสองคนนี้ลองเฉาะเอาถุงน้ำที่รังไข่ออก ก็พบว่าคนไข้กลับมามีประจำเดือนมาเป็นปกติและท้องได้ด้วยแฮะ ต่อมาเมื่อคนเราฉลาดขึ้นจึงได้ตั้งสมมุติฐานว่าโรคนี้เกิดจากรังไข่เสียดุลการสร้างและเผาผลาญฮอร์โมนเพศชาย (แอนโดรเจน) ไปเป็นฮอร์โมนเพศหญิง (เอสโตรเจน) โดยเชื่อว่าเป็นเพราะต่อมใต้สมองส่วนหน้าผลิตฮอร์โมนก่อการตกไข่ (LH) มากเกินไปจนไปกระตุ้นให้รังไข่ผลิตแอนโดรเจนมากขึ้น แต่ไม่ได้เพิ่มฮอร์โมนกระตุ้นโพรงไข่ (FSH) เพื่อเปลี่ยนแอนโดรเจนเป็นเอสโตรเจนให้ทันกัน ผลก็คือมีฮอร์โมนเพศชายในตัวสูงทั้งๆที่ตัวเองเป็นผู้หญิงแท้ๆ นี่เป็นความเชื่อเฉยๆนะ ของจริงเป็นอย่างไรไม่รู้ อย่างกรณีของคุณ คุณเองก็เพิ่งเล่าไปโต้งๆว่าหมอเจาะเลือดหาระดับ LH แล้วก็ไม่เห็นจะสูงแต่ประการใด
2. คนเป็นโรค POCS จะป่วยเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 (ซึ่งเกิดจากภาวะดื้ออินสุลิน) ประมาณ 10% และอีก 30-40% อยู่ในระยะใกล้จะเป็นเบาหวาน จัดว่าโรคนี้กับเบาหวานเป็นโรคพี่โรคน้องกันเลยแหละครับ ถามว่าถ้าลดความอ้วน จะลดโอกาสป่วยเป็นเบาหวานได้ไหม หลับตาตอบได้เลยครับว่าได้แน่นอน ดังนั้นโปรดอย่ารอช้า รีบลดน้ำหนักเถอะ (ขอแสดงความยินดีที่ลดจาก 90 กก. เหลือ 86 กก. ผมไม่ทราบว่าคุณสูงเท่าไร ผมเดาให้คุณสูงเท่าหญิงไทยรูปร่างสูงเลยเอ้า คือ 165 ซม. ดังนั้นดัชนีมวลกายเป้าหมายมาตรฐานคือ 23 น้ำหนักเป้าหมายคุณควรอยู่ที่ 62.6 กก. เหลือแค่ยี่สิบกก.กว่าๆเท่านั้นเอง สู้..สู้เข้าไป อย่าได้ถอย มวลชนคอย เอาใจช่วยอยู่..)
3. คุณไม่ได้ถามแต่ผมขอแถม เรื่องการป้องกันเบาหวาน มีประเด็นสำคัญที่คนทั่วไปไม่เก็ทอยู่สามประเด็น คือ
ประเด็นที่ 1. งานวิจัยสรุปได้ชัดเจนว่าการออกกำลังกายที่ป้องกันและรักษาโรคเบาหวานได้ดีที่สุดคือการ “เล่นกล้าม” หรือ strength training ดังนั้นเมื่อไปยิมวิ่งคาร์ดิโอแล้ว อย่าลืมเล่นกล้ามด้วย เพราะกล้ามเป็นตัวเผาผลาญน้ำตาล แต่พุงกะทิเป็นตัวเพิ่มน้ำตาล คุณจะเอาอันไหนไว้เลือกเอา
ประเด็นที่ 2. โภชนาการสำหรับคนเป็นเบาหวานคือการลดแคลอรี่ ตัวแคลอรี่ตัวฉกาจคือไขมัน คนเป็นเบาหวานส่วนใหญ่ไม่เข้าใจ ไปกล้วของหวานกันอึขึ้นสมองเพราะชื่อมันหวานๆเหมือนกัน แต่ความเป็นจริงคือน้ำตาลนั้นเป็นคาร์โบไฮเดรตชั่วดีถี่ห่างก็ให้แค่ 4 แคลอรี่ต่อกรัม แต่ไขมันกลับไม่เห็นมีใครกลัว ทั้งๆที่มันให้ถึง 9 แคลอรี่ต่อกรัม
ประเด็นที่ 3. ผักและผลไม้ให้วิตามินและเกลือแร่ที่จำเป็นสำหรับป้องกันและรักษาเบาหวาน อย่ากลัวความหวานขึ้นสมองจนไม่ยอมกินผลไม้เลย ให้ลดแคลอรี่จากไขมันและคาร์โบไฮเดรตอื่นๆเช่นข้าว แป้ง น้ำตาลแทน แต่กิจผักผลไม้แยะๆ หวานบ้างไม่หวานบ้างก็กินเข้าไปเถอะ
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
แต่คุณหมอสันต์นี่ดิฉันประทับใจมากค่ะ มันเหมือนบางคนที่เค้าสงสัยว่าตัวเองเป็นอะไร และไม่รู้จะปรึกษาใครดี ไปหาหมอบางทีก็อาจจะไม่ได้มีเงินตรวจทุกอย่างทุกระบบขนาดนั้น การที่มาถามแล้วคุณหมอมาตอบอย่างรวดเร็วนี้ ดิฉันคิดว่าเรื่องที่ดีมากๆ ให้ความรู้ที่ถูกต้องและเข้าใจง่ายดี และคุณหมอก็ใส่ใจกับรายละเอียดที่ถามทุกอย่าง ไม่ได้ตอบเพราะสักแต่ว่าตอบ
ขอให้คุณหมอมีความสุขความเจริญนะคะ สิ่งที่คุณหมอทำมันเป็นการสร้างบุญมหาศาล ช่วยให้คนได้มีแนวทางในการแก้ปัญหาสุขภาพที่ถูกต้อง และช่วยให้คำปรึกษาเบื้องต้น เป็นเรื่องที่น่ายกย่องมากๆ ขอบคุณคุณหมอจริงๆค่ะ
ทีนี้มาถึงเรื่องที่จะถาม คือโรค pcod
ดิฉันได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น pcod มาประมาณ 3ปีกว่าแล้ว ซึ่งคุณหมอก็ได้เจาะเลือดเพื่อตรวจว่าเกี่ยวกับ*ฮอร์โมนที่เกี่ยวกับการตกไข่ รึเปล่า ซึ่งผลคือไม่ใช่
สิ่งที่หมอให้ทำคือทานยาเม็ดคุมกำเนิด เพื่อให้ประจำเดือนมา
เท่าที่ค้นคว้าในเนตคือ ทานเพื่อให้เยื่อบุมดลูกมันหลุดลอกออกมาบ้าง ไม่งั้นมันจะหนาไป แต่ไม่ได้แก้ที่ต้นเหตุ เพราะยังหาต้นเหตุไม่ได้ !!!!
วิธีรักษา pcod คือ ทานยาคุมเพื่อให้ประจำเดือนมา หากยังไม่ต้องการมีบุตร
แต่หากต้องการมีบุตร ก็ต้องทานยาปรับ และอีกหลายกระบวนการ แล้วแต่บุคคล
ทีนี้ดิฉันไปเจอมา เค้าบอกว่า pcod เป็น ภาวะดื้อต่ออินซูลิน และเสี่ยงต่อการป่วยเป็นโรคเบาหวาน หัวใจ อะไรต่างๆตามมา
ดิฉันอยากถามคุณหมอว่าหากเราควบคุมน้ำหนัก (ตอนนี้น้ำหนักขึ้นมาก แต่ก่อน นน 60 กิโล ขึ้นมาเป็น 90 กิโล ซึ่งตอนนี้พยายามควบคุมอาหาร ลดลงมาเป็น 86 กิโลแล้วค่ะ) จะทำให้อาการโรคนี้ดีขึ้นด้วยมัย หรือหายได้มั้ยคะ ขอบคุณค่ะ
* ไม่แน่ใจชื่อฮอร์โมนอะไร ประมาณว่ารังไข่ หรือมดลูกอะไรเนี่ยแหละค่ะ
ตอบครับ
ผมลงจดหมายของคุณยาวเหยียดไม่ตัดเลยเพราะเห็นว่าเป็นบทสรรเสริญคุณงามความดีของผมที่ควรจารึกไว้ เป็นการแปะทองใส่หน้าผากตัวเอง แต่ถ้าใครเขียนด่าผมมาละก็ อย่าหวังว่าผมจะลงให้นะครับ..อิ..อิ ขอโทษ นอกเรื่อง ตอบคำถามดีกว่า
1. ขอเล่าเผื่อคนอื่นนิดหนึ่งว่า PCOD คืออะไร คำนี้ย่อมาจาก polycystic ovary disease บางทีก็เรียก POCS คือเปลี่ยนคำสุดท้ายเป็น syndrome ไม่ว่าจะเรียกอะไรก็แปลเหมือนกันว่า “โรคมีถุงน้ำหลายถุงที่รังไข่” คำว่า “หลาย” ในที่นี้นิยามว่าคือตั้งแต่ 12 ถุงขึ้นไป โรคนี้หมอเก่ารุ่นผมนิยมเรียกชื่อว่า “กลุ่มอาการสไตน์และลีเวนทาล” เพราะว่าหมอสไตน์ และหมอลีเวนทาล ทั้งสองคนเป็นคนร้องเอ๊ะขึ้นมาก่อนว่า เฮ้ย..มีคนไข้จำนวนหนึ่งที่มีอาการสามอย่างมาประชุมพร้อมกันโดยมิได้นัดหมาย คือประจำเดือนขาด เสียงแหบ และผ่าท้องเข้าไปดูก็เจอว่ามีถุงน้ำที่รังไข่จำนวนมาก ทั้งสองคนนี้ลองเฉาะเอาถุงน้ำที่รังไข่ออก ก็พบว่าคนไข้กลับมามีประจำเดือนมาเป็นปกติและท้องได้ด้วยแฮะ ต่อมาเมื่อคนเราฉลาดขึ้นจึงได้ตั้งสมมุติฐานว่าโรคนี้เกิดจากรังไข่เสียดุลการสร้างและเผาผลาญฮอร์โมนเพศชาย (แอนโดรเจน) ไปเป็นฮอร์โมนเพศหญิง (เอสโตรเจน) โดยเชื่อว่าเป็นเพราะต่อมใต้สมองส่วนหน้าผลิตฮอร์โมนก่อการตกไข่ (LH) มากเกินไปจนไปกระตุ้นให้รังไข่ผลิตแอนโดรเจนมากขึ้น แต่ไม่ได้เพิ่มฮอร์โมนกระตุ้นโพรงไข่ (FSH) เพื่อเปลี่ยนแอนโดรเจนเป็นเอสโตรเจนให้ทันกัน ผลก็คือมีฮอร์โมนเพศชายในตัวสูงทั้งๆที่ตัวเองเป็นผู้หญิงแท้ๆ นี่เป็นความเชื่อเฉยๆนะ ของจริงเป็นอย่างไรไม่รู้ อย่างกรณีของคุณ คุณเองก็เพิ่งเล่าไปโต้งๆว่าหมอเจาะเลือดหาระดับ LH แล้วก็ไม่เห็นจะสูงแต่ประการใด
2. คนเป็นโรค POCS จะป่วยเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 (ซึ่งเกิดจากภาวะดื้ออินสุลิน) ประมาณ 10% และอีก 30-40% อยู่ในระยะใกล้จะเป็นเบาหวาน จัดว่าโรคนี้กับเบาหวานเป็นโรคพี่โรคน้องกันเลยแหละครับ ถามว่าถ้าลดความอ้วน จะลดโอกาสป่วยเป็นเบาหวานได้ไหม หลับตาตอบได้เลยครับว่าได้แน่นอน ดังนั้นโปรดอย่ารอช้า รีบลดน้ำหนักเถอะ (ขอแสดงความยินดีที่ลดจาก 90 กก. เหลือ 86 กก. ผมไม่ทราบว่าคุณสูงเท่าไร ผมเดาให้คุณสูงเท่าหญิงไทยรูปร่างสูงเลยเอ้า คือ 165 ซม. ดังนั้นดัชนีมวลกายเป้าหมายมาตรฐานคือ 23 น้ำหนักเป้าหมายคุณควรอยู่ที่ 62.6 กก. เหลือแค่ยี่สิบกก.กว่าๆเท่านั้นเอง สู้..สู้เข้าไป อย่าได้ถอย มวลชนคอย เอาใจช่วยอยู่..)
3. คุณไม่ได้ถามแต่ผมขอแถม เรื่องการป้องกันเบาหวาน มีประเด็นสำคัญที่คนทั่วไปไม่เก็ทอยู่สามประเด็น คือ
ประเด็นที่ 1. งานวิจัยสรุปได้ชัดเจนว่าการออกกำลังกายที่ป้องกันและรักษาโรคเบาหวานได้ดีที่สุดคือการ “เล่นกล้าม” หรือ strength training ดังนั้นเมื่อไปยิมวิ่งคาร์ดิโอแล้ว อย่าลืมเล่นกล้ามด้วย เพราะกล้ามเป็นตัวเผาผลาญน้ำตาล แต่พุงกะทิเป็นตัวเพิ่มน้ำตาล คุณจะเอาอันไหนไว้เลือกเอา
ประเด็นที่ 2. โภชนาการสำหรับคนเป็นเบาหวานคือการลดแคลอรี่ ตัวแคลอรี่ตัวฉกาจคือไขมัน คนเป็นเบาหวานส่วนใหญ่ไม่เข้าใจ ไปกล้วของหวานกันอึขึ้นสมองเพราะชื่อมันหวานๆเหมือนกัน แต่ความเป็นจริงคือน้ำตาลนั้นเป็นคาร์โบไฮเดรตชั่วดีถี่ห่างก็ให้แค่ 4 แคลอรี่ต่อกรัม แต่ไขมันกลับไม่เห็นมีใครกลัว ทั้งๆที่มันให้ถึง 9 แคลอรี่ต่อกรัม
ประเด็นที่ 3. ผักและผลไม้ให้วิตามินและเกลือแร่ที่จำเป็นสำหรับป้องกันและรักษาเบาหวาน อย่ากลัวความหวานขึ้นสมองจนไม่ยอมกินผลไม้เลย ให้ลดแคลอรี่จากไขมันและคาร์โบไฮเดรตอื่นๆเช่นข้าว แป้ง น้ำตาลแทน แต่กิจผักผลไม้แยะๆ หวานบ้างไม่หวานบ้างก็กินเข้าไปเถอะ
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
