(ภาพวันนี้ / ป่าปลูกที่บ้านบนเขา อายุครบ 20 ปี พรรษานี้)
เรียนคุณหมอสันต์
อ่านที่คุณหมอเล่าเรื่องงานวิจัยจอห์นฮอบกิ้นส์ให้กินสารจากเห็ดเมาเพื่อให้นั่งสมาธิเข้าถึงฌานได้เร็ว พอดีเพื่อนที่มาจากอเมริกาซื้อหมากฝรั่ง ‘magic mushroom gummies’ มาให้และเขียนว่าช่วยคลายกังวลซึมเศร้า อยากถามว่ามันเหมือนกับที่อาจารย์เล่าว่าเขาทำวิจัยกันไหม ผมจะกินได้ไหมครับ
…………………………………….
ตอบครับ
ที่คุณซื้อมานั้นมันทำมาจากเห็ดชื่อ Amanita muscaria สารออกฤทธิ์ในตัวเห็ดนี้ชื่อ muscimol เป็นคนละตัวกับ psylocibin ที่ได้จากเห็ด magic mushroom ตัวจริง (Psylocybe Cubensis) ที่ใช้ในงานวิจัย เพื่อนของผมเล่าให้ฟังว่าสินค้าพวกหมากฝรั่ง ช็อกโกแลตใส่เห็ดเมาตัวปลอมนี้มีขายกันเกร่อและกำลังบ้ากันในอเมริกา มันเป็นเห็ดที่มีพิษมากกว่าโคเคนเสียอีก แต่ก็หลอกขายชาวบ้านโดยอ้างงานผลวิจัยเกี่ยวกับ psilocybin ซึ่งก็ได้ผลเพราะขายดิบขายดีเพราะคนนึกว่าเป็น psilocybin ซึ่งมีพิษน้อยมีความปลอดภัยสูง แต่ไม่ใช่ดอก วงการแพทย์รู้ดีว่า psilocybin ออกฤทธิ์ต้านซึมเศร้าผ่านตัวรับ serotonin receptor ในสมองซึ่งเป็นกลไกออกฤทธิ์แบบเดียวกับยาต้านซึมเศร้าหลายตัวที่ใช้กันอยู่ในทางการแพทย์ แต่ muscimol ที่ได้จากเห็ด Amanita muscaria นี้ออกฤทธิ์อีกแบบคือไปกดระบบประสาทกลางทั้งระบบแบบแอลกอฮอล์หรือยากลุ่ม benzodiazepine ซึ่งจะก่อปัญหาให้สมองในระยะยาวในลักษณะเดียวกับแอลกอฮอล์และโคเคนคืออย่างน้อยๆก็ทำให้สมองเสื่อม อย่างมากก็ทำให้บ้า
สาเหตุที่ฝรั่งเองก็ยังหลอกฝรั่งด้วยกันได้นี้เป็นเพราะกฎหมายควบคุมสารกระตุ้นประสาทหลอนซึ่งเป็นกฎหมายเก่านั้นครอบคลุมเฉพาะ psilocybin แต่ไม่ครอบคลุมถึงเห็ด Amanita muscaria การต้มตุ๋นจึงเกิดขึ้นได้เพราะกฎหมายเอาผิดไม่ได้ ผู้ผลิตบางรายก็ทำไก๋แกล้งไม่บอกในฉลากว่าเห็ดเมาที่ใช้นี้มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่าอะไรเพื่อให้คนเข้าใจผิดว่าเป็น psilocybin ส่วนที่มารยาทดีหน่อยยอมบอกว่าเป็นเห็ด Amanita muscaria แต่ก็อ้างผลวิจัยเกี่ยวกับ psilocybin ซึ่งเป็นสารคนละตัวคนละเรื่องกัน ผู้บริโภคฝรั่งที่เซ่อๆซ่าๆก็มีเยอะ จึงขายดิบขายดี คุณรู้อย่างนี้แล้วก็อย่าไปซื้อกินเลยครับ
อีกอย่างหนึ่ง ฟังน้ำเสียงแล้วคุณสนใจที่จะใช้เห็ดช่วยวางความคิด ตรงนี้ผมขอพูดดักแบบตีปลาหน้าไซไว้เสียหน่อยว่าคนที่ติดยาเสพย์ติดทุกชนิดทั้งแอลกอฮอล์ กัญชา ฝิ่น มอร์ฟีน เฮโรอีน โคเคน เป้าหมายสูงสุดที่เขาต้องการล้วนเหมือนกันหมดคือขอให้ในหัวปลอดความคิดสักแป๊บ เขาจะได้ลิ้มรสความสุขจากการได้อยู่กับความรู้ตัวบ้าง คุณก็กำลังจะไปตามเส้นทางของขี้ยาเหล่านั้นนะ ประเด็นคือมันได้แค่แป๊บเดียวนะ แค่ที่สารเสพย์ติดยังออกฤทธิ์อยู่เท่านั้น แล้วทุกอย่างก็จะกลับมาเหมือนเดิม ดังนั้นผมไม่สนับสนุนให้คุณวางความคิดด้วยสารออกฤทธิ์ต่อสมองใดๆเพราะมันไม่ใช่ทางไปที่ยั่งยืน คุณต้องฝึกวางความคิดด้วยเครื่องมือต่างๆที่ผมแนะนำไว้ดีกว่า เพราะนั่นเป็นทางไปที่ยั่งยืนที่สุด
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
บรรณานุกรม
- Eric C. Leas, Nora Satybaldiyeva, Wayne Kepner, Kevin H. Yang, Raquel M. Harati, Jamie Corroon, Matthieu Rouffet. Need for a Public Health Response to the Unregulated Sales of Amanita muscaria Mushrooms. American Journal of Preventive Medicine, 2024; DOI: 10.1016/j.amepre.2024.05.006