กินโกโก้แล้วทำให้กระดูกบางจริงหรือคะ

(ภาพวันนี้ / แวะเยี่ยมหลุมศพของราเบคที่ข้างสถานีรถไฟมวกเหล็ก เขาเป็นช่างสำรวจชาวเดนมาร์คที่มาตายในงานก่อสร้างทางรถไฟผ่านดงพญาเย็นสมัย ร. 5)

คุณหมอคะ
ไม่ได้รบกวนคุณหมอนานแล้ว ขอถามว่าคนเป็นโรคกระดูกพรุนไม่ควรกินโกโก้เหรอคะ พี่อายุ 75 ปี สูง 155 ซม. น้ำหนัก 40 กก. เป็นกระดูกบาง กินโกโก้ทุกเช้า วันละ 1 ช้อนชา ชงดื่มกับensure 2 ช้อน ทำอย่างนี้มาหลายปีแล้วค่ะ ควรเลิกไหมคะ ดูจากคลิปหมอ … แล้วโกโก้มีประโยชน์มากค่ะ
ขอบคุณมากค่ะ
……………………………………………

ตอบครับ
1.. โกโก้เป็นสาเหตุทำให้กระดูกบางหรือกระดูกพรุนหรือไม่ ตอบว่ายังไม่มีใครตอบได้ดอกครับ เท่าที่ผ่านมามันมีแต่หลักฐานระดับต่ำซึ่งเป็นงานวิจัยแบบตัดขวางในคนจำนวน 1001 คนโดยวัดมวลกระดูกแล้วใช้แบบสอบถามดูความถี่ของการกินช็อกโกแลตแล้วสรุปว่าผู้ที่กินช็อกโกแลตมากกว่าวันละ 1 ครั้ง (มากกว่าสัปดาห์ละ 7 ครั้ง) มีกระดูกบางมากกว่าเมื่อเทียบกับผู้กินชอกโกแลตน้อยกว่าสัปดาห์ละ 1 ครั้ง จึงสรุปว่าการกินชอกโกแลตมากกว่าวันละ 1 ครั้งอาจสัมพันธ์กับการเป็นกระดูกบาง
งานวิจัยนี้ผมนับเป็นหลักฐานระดับต่ำ เพราะเป็นงานวิจัยตัดขวาง (cross section study) ไม่ใช่การสุ่มตัวอย่างแบ่งกลุ่มเปรียบเทียบ (RCT) หรือการติดตามดูกลุ่มคนแบบไปข้างหน้า (prospective cohort study) หลักฐานแค่นี้มันไม่พอที่จะสรุปว่ากินช็อกโกแลตแล้วสัมพันธ์กับการเกิดกระดูกบาง ยิ่งจะไปสรุปว่าการกินช็อกโกแลตเป็นต้นเหตุให้เกิดกระดูกบางยิ่งพูดไม่ได้เลย ต้องรองานวิจัยระดับสูงกว่านี้ที่ดีกว่านี้ แต่ตั้งแต่งานวิจัยชิ้นนี้ออกมาในปี 2008 คือสิบหกปีมาแล้ว ก็ไม่มีงานวิจัยเรื่องนี้ที่ใหม่กว่านี้ออกมาอีกเลย ผมจึงขอสรุปคำตอบว่านับถึงวันนี้ยังไม่มีหลักฐานมากพอที่จะมาแนะนำผู้คนว่าอย่ากินช็อกโกแลตด้วยเหตุว่าจะทำให้กระดูกบางเลยครับ
สิ่งที่ผมแนะนำคุณพี่ได้เต็มปากเต็มคำเพราะมีหลักฐานมากพอแล้วก็คือ (1) คนที่ผอมเป็นทุนอยู่แล้วอย่างคุณพี่นี้ อย่าทำตัวเป็นคนรังเกียจรังงอนกับอาหาร (food aversion) ในทางตรงกันข้ามควรกินทุกอย่างที่ขวางหน้า เพราะความเสี่ยงของการมีดัชนีมวลกายต่ำนั้นมากกว่าความเสี่ยงที่จะเกิดจากการกินโน่นกินนี่มากเกินไปหลายเท่า ตัวช็อกโกแลตนั้นไม่มีหลักฐานว่ามีผลเสียต่อสุขภาพแต่อย่างใดอย่างที่บอกแล้ว แต่แม้เครื่องเคียงของช็ฮกโกแลตอันได้แก่ครีมและน้ำตาลซึ่งมีหลักฐานว่ามีผลเสียต่อสุขภาพกรณีเป็นคนอ้วนหรือคนไขมันในเลือดสูงหรือเป็นเบาหวาน แต่สำหรับคุณพี่มันก็ไม่ได้มีปัญหาอะไร เพราะคุณพี่ไม่ได้อ้วน ไม่ได้มีไขมันในเลือดสูง ไม่ได้เป็นเบาหวาน ดังนั้นให้ถือสูตรกินทุกอย่างที่ขวางหน้าดีกว่าที่จะมาสร้างกฎประจำตัวว่านั่นกินไม่ได้นี่กินไม่ได้ครับ
(2) ถ้าคุณพี่กังวลเรื่องกระดูกหักซึ่งเป็นปลายทางที่ทำให้คนกลัวกระดูกบางกระดูกพรุน ก็ให้คุณพี่ขยันออกแดด เคลื่อนไหวมากๆ และเล่นกล้าม เพราะการทำทั้งสามอย่างนี้ลดการเกิดกระดูกหักในผู้สูงวัยได้แน่นอน
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
บรรณานุกรม
1. Hodgson JM, Devine A, Burke V, Dick IM, Prince RL. Chocolate consumption and bone density in older women. American Journal of Clinical Nutrition. 2008 Jan; 87(1):175-180. https://doi.org/10.1093/ajcn/87.1.175.