ท้องผูกแน่นท้องปวดท้องรุนแรง เกี่ยวกับยา clopidogrel ได้ไหม

(ภาพวันนี้: กิ้งก่าที่เวลเนสวีแคร์ ปรับตัวเป็นสีฟ้า สงสัยรู้ว่าเป็นสีโลโก้ของเวลเนสวีแคร์)

เรียน คุณหมอสันต์

ผมอายุ 74 ปี ทำบอลลูนใส่ขดลวดมาแล้วสองปี กินยา Plavix, lipitor, enaril และยาช่วยนอนหลับ ativan กินอาหารที่มีผักผลไม้มากตามหมอสันต์แนะนำอย่างสม่ำเสมอตลอดมา ไม่เคยมีปัญหาเรื่องการขับถ่าย แต่ประมาณสองสัปดาห์มานี้มีอาการท้องผูกรุนแรง ไปนั่งถ่ายมันแน่นๆตึงๆเหมือนอุจจาระมันไม่ยอมออกมาหรือออกมาไม่หมด ไปหาหมอที่โรงพยาลบาล … หลายครั้ง แต่ละครั้งก็ได้ยาระบายแบบ Dulcolax มากินทำให้ถ่ายเป็นน้ำ แต่อาการปวดท้องแน่นท้องไม่ดีขึ้น ยังทรมาณมาก จึงหยุดยาหมดทุกตัวยกเว้น Plavix ไม่กล้าหยุด นานเจ็ดวันแล้วอาการปวดท้องท้องอืดแน่นท้องทรมานนอนไม่ได้ก็ยังไม่หายจนจิตใจหงุดหงิด อยากปรึกษาคุณหมอว่ายา Plavix นี้จะหยุดได้ไหม และจะมียาอะไรแก้ไขอาการท้องผูกแบบทรมานทรกรรมนี้ได้บ้าง

………………………………………………………

ตอบครับ

1.. คนสูงอายุ เมื่อนิสัยการขับถ่ายเปลี่ยนไป สิ่งแรกที่ต้องสงสัยคือมะเร็งลำไส้ใหญ่ ดังนั้นคำแนะนำแรกของผมคือให้ท่านขวานขวายหาโอกาสไปรับการส่องตรวจมะเร็งลำไส้ใหญ่ครับ เพราะการเปลี่ยนนิสัยการขับถ่ายในผู้สูงวัย ถือเป็นข้อบ่งชี้ที่จะต้องส่องตรวจลำไส้ใหญ่ (colonoscopy)

2.. ถามว่ายา Plavix หรือยา clopidogrel นี้ทำให้เกิดอาการข้างเคียงแบบท้องผูก ท้องเสีย ปวดท้อง ท้องอืด แน่นท้อง ได้ไหม ตอบว่าได้ครับ เพราะผลข้างเคียงอันนี้เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้ว กลไกการออกฤทธิ์คือยา clopidogrel นี้ไปบล็อก purinergic signaling receptor (P2Y12Rs) ซึ่งนอกจากจะเป็น receptor ในการทำงานปกติของเกล็ดเลือดแล้ว ยังเป็น receptor ในการทำงานปกติของระบบทางเดินอาหารด้วย

3.. ถามว่าจะหยุดยา Plavix นี้ได้ไหม ตอบว่าตัวผู้ป่วยต้องชั่งน้ำหนักดีเสียของการหยุดยาครับ ด้านดีก็คือเป็นการทดลองรักษาโรคท้องอืดท้องผูกระดับทรมานวินาศสันตะโรด้วยตัวเอง ด้านเสียก็คือการหยุดยาต้านเกล็ดเลือดกะทันหันจะทำให้เกล็ดเลือดจะจับตัวกันมากขึ้น จึงมีโอกาสเกิดลิ่มเลือดอุดตันขดลวด stent ที่ใส่ไว้มากกว่าตอนกินยาอยู่ ความเสี่ยงนี้มากแค่ไหนกี่เปอร์เซ็นต์ ไม่มีตัวเลขบอกได้ครับเพราะไม่มีใครเคยทำวิจัยไว้เนื่องจากการทำบอลลูนใส่สะเต้นท์นี้เป็นการตีตั๋วทางเดียวโลด one way ticket แบบไปแล้วให้ไปลับกลับมาไม่ได้ หากจะหยุดยาต้านเกล็ดเลือดต้องยอมรับความเสี่ยงเอาเองครับ

แต่หากท่านตัดสินจะหยุดยาเอง ผมแนะนำว่าให้ท่านค่อยๆลดขนาดยาลงก่อนแล้วค่อยหยุด ใช้เวลาลดขนาดสักสองสัปดาห์ อย่าหยุดกึกเลย เพราะการหยุดยากึกเลยจะทำให้เกล็ดเลือดทำงานได้มากกว่าปกติแบบทันทีทันใดจนร่างกายปรับลดการทำงานลงไม่ทัน ความเสี่ยงที่จะเกิดลิ่มเลือดทันทีที่หยุดยาก็จะมากกว่าการค่อยๆลดขนาดลงแล้วจึงหยุด

4.. ถามว่ามียาอะไรที่จะแก้ไขอาการ ท้องผูก ท้องเสีย ปวดท้อง ท้องอืด แน่นท้อง ระดับทรมานทรกรรมได้บ้าง ตอบว่ายานะมีเพียบ คุณจะเอาแบบไหนละครับ แผนฝรั่ง แผนไทย แผนจึน แผนอินเดีย แต่ว่าหมอสันต์เปิดบล็อกนี้ขึ้นมาไม่ได้เพื่อแนะนำการใช้ยา แต่เพื่อแนะนำการป้องกันและพลิกผันโรคเรื้อรังด้วยตนเองผ่านการปรับเปลี่ยนวิธีใช้ชีวิตไม่ว่าจะเป็นอาหาร การออกกำลังกาย การจัดการความเครียด เป็นต้น หากคุณจะลด ละ เลิกยา ก็อาจพอคุยกันได้โดยแลกกับการปรับเปลี่ยนวิธีใช้ชีวิตทดแทน แต่หากคุณอยากจะหายามากินเพิ่มเติมนี่มาทางหมอสันต์ไม่เวอร์คแน่นอน ผมแนะนำไปหาแพทย์ตามคลินิกหรือไปหาเภสัชกรตามร้านขายยาน่าจะเวิร์คกว่านะครับ

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์