Carotid endarterectomy อัตราตายบวกอัมพาตจากการผ่าตัดคือ 4.8%

เรียนดร.สันต์ที่เคารพ

ขอรบกวนถามว่า left carotid total block แต่ เปน asymptomatic จะทำอย่างไร?

ไปตรวจร่างกายประจำปีเจอว่าหลอดเลือดช้ายที่คอตัน pls see attached. Normally I have my physical annually but in the past 4 yrs because of Covid I didn't have it. Last check up they found slow blood flow on that side. Now it's completely blocked.  But it's asymptomatic  I only experienced some loss of vision when tilt my head or when moving my head up. That happens about 2 months before taking this exam. So I think the total blockage just happens a couple months ago. 

ดอกพุ่มพวงดวงใจ

I consider myself strong at my age (81) being exercise intensively at the gym for more than 20 yrs. My Check up report showed everything was fine accordingly to my age. 

I think to solve the problem I can  either do surgery or taking medicine. Considering my age I opt to take medicine which is Aspirin 81ml and control my cholesterol and blood pressure.  All is under controlled. 

Questions:  

1. บางคนบอกไห้กืนกระเทียมกับขิงกับ apple ciders เพื่อช่วยหลอดเลือดแต่มันตันแล้วจะช่วยได้ไหม?ควรจะกินไหมกลัวจะไปทำร้ายยาฝรั่ง

2. คิดว่าอาการที่จะเกิดคือ stroke แต่ถ้าเรา maintain ร่างกายให้แข็งแรง มันจะเกืดไหม?

3. เมื่ออุดตันเลือดที่ไปเลี้ยงสมองจะพอไหม หมอบอกสมอง balance ตัวมันเอง but for how long ? คนที่เปนโรคนี้จะมีอายุนานอีกเท่าไรหลังจากมันตัน?

4. ควรทำตัวอย่างไรหลังจากนี้ เพื่อทำลาย plaque หรือไม่ให้มันเลวร้ายกว่านี้

ขอขอบคุณมา ณ.ที่นี้ด้วยและต้องขอโทษที่เขียนอักฤษปนเพราะเขียนไทยไม่คล่องดืฉันอยู่เมกาแต่ติดตามบทความคุนหมอตลอด

ขอแสดงความนับถือ

..............................................

ตอบครับ

ก่อนตอบคำถามขออธิบายศัพท์นิด

carotid artery แปลว่าหลอดเลือดแดงที่คอ ซึ่งไปเลี้ยงสมองด้วย

asymptomatic แปลว่าไม่มีอาการ

carotid endarterectomy แปลว่าการผ่าตัดแก้ไขหลอดเลือดแดงที่คอตีบหรือตัน

เอาละ คราวนี้มาตอบคำถาม

    1. ถามว่ากิน กระเทียม + ขิง + แอปเปิลไซเดอร์ จะทะลวงหลอดเลือดที่อุดตันสนิทแล้วได้ไหม ตอบว่า ฮี่..ฮี่ แล้วหมอสันต์จะรู้ไหมเนี่ย

    การใช้สูตร กระเทียม + ขิง + แอปเปิลไซเดอร์  (บางครั้งก็บวกลบมะนาวและน้ำผึ้ง) เป็นความรู้ระดับเรื่องเล่าสืบต่อกันมา พูดให้น่าเคารพหน่อยก็เป็นภูมิปัญญาโบราณ แต่ในทางการแพทย์เรียกว่าเป็นเรื่องเล่า (anecdote) ซึ่งไม่ใช่หลักฐานวิทยาศาสตร์ที่แพทย์จะเอามาใช้รักษาคนไข้ได้

    2. ถามว่าสูตร กระเทียม + ขิง + แอปเปิลไซเดอร์ กินแล้วจะไปตีกับยาฝรั่งไหม ตอบว่าไม่ตีหรอกครับ ที่เตือนกันว่าระวังนะกระเทียมมีฤทธิ์ต้านเกล็ดเลือดจะตีกับยาต้านเกล็ดเลือดและยากันเลือดแข็ง นั่นเป็นเพียง "ข้อสันนิษฐาน" ไม่ใช่ข้อเท็จจริง ข้อเท็จจริงคือได้มีงานวิจัยทำวิจัยเปรียบเทียบการทำงานของเกล็ดเลือดระหว่างกินแอสไพรินอย่างเดียวกับกินแอสไพรินบวกกระเทียมได้ผลสรุปว่าแอสไพรินบวกกระเทียมไม่เปลี่ยนแปลงฤทธิ์ของแอสไพรินอย่างเดียวแต่อย่างใด

    3. ถามว่าควรจะกินกระเทียม ขิง แอปเปิลไซเดอร์ไหม ตอบว่าคุณพี่อายุขนาดนี้แล้ว อยากกินอะไรก็กินไปเถอะครับ

    4. ถามว่าหากทำร่างกายให้แข็งแรงจะป้องกันการเป็นอัมพาตเฉียบพลันได้ไหม ตอบว่าขึ้นอยู่กับว่าการทำร่างกายให้แข็งแรงนั้นทำแบบไหน หากทำแบบเปลี่ยนอาหารจากกินเนื้อสัตว์มากๆมากินพืชที่ปรุงแบบไขมันต่ำแทน (low fat, plant*based diet) ก็จะลดความเสี่ยงการเป็นอัมพาตเฉียบพลันลงได้ครับ 

    5. ถามว่าเมื่อหลอดเลือดที่คออุดตันไปข้างหนึ่ง เลือดจะไปเลี้ยงสมองพอไหม ตอบว่าก็ถ้าคุณพี่ยังเขียนจดหมายมาหาผมได้ ก็แสดงว่าเลือดไปเลี้ยงสมองพออยู่ครับ

    6. ถามว่าควรผ่าตัดตามที่หมอที่เมกาเขาแนะนำไหม ตอบว่าไม่ควรทำผ่าตัดครับ เพราะไม่เคยมีงานวิจัยว่าคนไข้ asymptomatic จะได้ประโยชน์อะไรจากการผ่าตัดนี้ มันจะตีบกี่เปอร์เซ็นต์หรือจะตันนั้นไม่ใช่ประเด็น ประโยชน์ในแง่ quality of life ไม่มีแน่เพราะพี่ asymptomatic จะเอาคุณภาพชีวิตที่ดีกว่านี้มาจากไหน ประโยชน์ในแง่ length of life ก็ไม่เคยมีหลักฐานวิจัยว่าการผ่าตัดในคนไข้ asymptomatic จะลดอัตรตายได้ อีกอย่างหนึ่ง ผมกระซิบบอกในฐานะเป็นหมอที่มีอาชีพผ่าตัดชนิดนี้โดยตรงนะ ว่าการผ่าตัด carotid enarterectomy นี้ พูดก็พูดเถอะ มีภาวะแทรกซ้อนมากกว่าการผ่าตัดหัวใจเสียอีก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเกิดอัมพาตเฉียบพลันหลังผ่าตัด กล่าวคือมีโอกาสตายหรือคางเหลืองจากการเป็นอัมพาตรวมกันได้ถึง 4.8% แล้วคุณพี่จะผ่าไปทำพรือครับ

    7. ข้อนี้คุณพี่ไม่ได้ถามแต่ผมแถมให้ ว่ายาที่คุณพี่ขยันกินไม่ว่าจะเป็น statin หรือ aspirin เปลี่ยนจุดจบของรอยตีบที่หลอดเลือดได้ไม่มากดอกครับ แต่มีหลักฐานวิจัยว่าการเปลี่ยนวิธีใช้ชีวิตโดยเน้นที่การเลิกกินอาหารเนื้อสัตว์มากินแต่พืชแทนทำให้รอยตีบที่หลอดเลือดโล่งขึ้นได้ชัดเจน

 

นพ. สันต์ ใจยอดศิลป์

บรรณานุกรม

    1. Mateen AA, Rani PU, Naidu MU, Chandrashekar E. Pharmacodynamic interaction study of Allium sativum (garlic) with cilostazol in patients with type II diabetes mellitus. Indian J Pharmacol. 2011 May;43(3):270-4. doi: 10.4103/0253-7613.81514. PMID: 21713089; PMCID: PMC3113377.

    2. McCrory DC, Goldstein LB, Samsa GP, Oddone EZ, Landsman PB, Moore WS, Matchar DB. Predicting complications of carotid endarterectomy. Stroke. 1993 Sep;24(9):1285-91. doi: 10.1161/01.str.24.9.1285. PMID: 8362419.

    3. Ornish D, Scherwitz LW, Billings JH, Brown SE, Gould KL, Merritt TA, Sparler S, Armstrong WT, Ports TA, Kirkeeide RL, Hogeboom C, Brand RJ. Intensive lifestyle changes for reversal of coronary heart disease. JAMA. 1998 Dec 16;280(23):2001-7. doi: 10.1001/jama.280.23.2001. Erratum in: JAMA 1999 Apr 21;281(15):1380. PMID: 9863851.