โควิดทำหนูผมร่วง
สวัสดีค่ะ คุณหมอ
หนูเป็นแอร์โฮสเตทค่ะ อายุ38ปี โสด พอโควิดมา หนูไม่มีบิน หนูเลยได้เงินเดือนนิดเดียว (แถมบริษัทขอหักเงินทุกเดือนเพื่อช่วยสถาณการณ์บริษัทอีก) หนูมีผ่อนคอนโดอยู่ หนูเลยเครียดเพราะไม่มีเงินเก็บเลย พอคิดๆหารายได้ทางอื่น มันก็ยากค่ะ ได้เงินมั่ง ไม่ได้มั่ง ไม่เป็นอย่างที่คิดมั่ง ทำไป หาทางไป เครียดไป
ตอนแรกหนูรู้สึกว่า ผมหงอกหนูมีเยอะขึ้น คงเพราะเครียด คิดหารายได้ หนูก็คอยถอนมันออกจนหมด
แต่ไปๆมาๆ หนูรู้ตัวว่าผมหนูร่วงเยอะกว่าเดิมค่ะ ตอนนั้นผมหนูยาวแค่ประบ่า ตั้งแต่เดือนพฤษภา2563จากที่เคยกวาดห้องนานๆที ตอนนี้แทบต้องกวาดทุกวันเลย เพราะผมมันร่วงไปทั่วห้อง เดินไปมุมไหนก็เหยียบ หนูนั่งตรงไหน ร่วงตรงนั้นเป็นกองจนเพื่อนทักเลยค่ะ ว่าผมใคร
ตอนแรกหนูคิดว่ามันจะดีขึ้นแล้ว เพราะหนูก็ว่าหนูเครียดน้อยลงแล้วนะ หรืออาจจะเป็นเพราะการนอนด้วย หลังๆมานี้หนูนอนไม่ค่อยหลับ ตอนนี้ผมก็ยาวขึ้นอีกถึงกลางหลังแล้ว
หนูไปหาหมอผิวหนัง หมอก็จะเจาะเลือด หนูบอก หนูเพิ่งตรวจร่างกายมา หมอเลยบอกคราวหน้าเอาผลเลือดนั้นมาให้หมอดูด้วย ถ้าขาดอะไร หมอจะเจาะดูเพิ่ม (หนูถ่ายผลเลือดมาให้คุณหมอดูด้วย)หมอวัดร่องแสกผมหนู หมอบอกว่าร่องยังไม่กว้าง(แต่หนูว่าหัวหนูมันบางไปเยอะแล้วอ่ะ ผมฟีบเชียว แต่ก่อนหนูเปนคนผมเยอะค่ะ ผมหนาเชียว มัดรวบทีจุกใหญ่เลย)หมอลองสางผมหนู หมอก็บอกมันไม่active (แต่เวลาหนูจับผมเส้นนึงละดึงเบาๆ มันก็หลุดนะ บางเส้นอ่ะ)
หมอเลยให้ Chelate zink มากินตอนเช้า กับให้ซื้อยาทา nuhair3% แต่หนูเสิร์ชดู เค้าบอกยาทานี้ หยุดทาก็ร่วงเยอะเหมือนเดิม ทาไปก็เปลืองเงินป่าวๆ หนูเลยไม่ซื้อมาทาค่ะ
หมอบอกให้หนูลองนับเส้นผมที่ร่วง วันที่สระผมก็ให้เขียนกำกับไว้ด้วย หนูเลยลองเก็บมานับทีนึง หนูสระผมเสร็จ ตอนไดรร์ผม มันร่วงนับได้35เส้นค่ะ (แต่ตอนที่สระผม ผมที่มันร่วงติดมือออกมากับยาสระผมกับครีมนวด หนูไม่ได้เก็บมานับ กำมาโยนทิ้งเลย แหะๆ)
ตอนนี้หนูก็ออกกำลังกายปกตินะคะ ประจำเดือนก็มาปกติ หนูมีไปทำงานเสริมปกติ ก็ยังรอให้ประเทศเปิด หนูจะได้มีบินซะที
ผมหนูหายไปเยอะเลย เดี๋ยวนี้มัดผมมา เหลือจุกเล็กลง หนูต้องทำไงต่อดีค่ะ ฮือๆ หนูล่ะไม่ค่อยเชื่อหมอเลย จะเจาะเลือดหนูดูอะไรอ่า ก็หนูรู้อยู่แล้วว่าหนูเครียดโควิดผมมันเลยร่วง
ขอบคุณค่ะ
…………………………………………………………………
ตอบครับ
คุณให้ข้อมูลมาน้อยมาก น้ำหนักส่วนสูงของคุณผมยังไม่รู้เลย ผลเคมีของเลือดที่ส่งมาก็ไม่ครบ ขาดน้ำตาลในเลือด (FBS) ไม่เข้าใจว่าทำไมไม่ตรวจ หากไม่ได้อดอาหารตอนไปหาหมอก็ตรวจน้ำตาลสะสมในเม็ดเลือด (HbA1c) มาให้ดูก็ยังดี แต่นี่ไม่มีเลย ผมจึงต้องอาศัยวินิจฉัยโรคของคุณเอาจากผลการตรวจปัสสาวะ และเนื่องจากข้อมูลไม่พอ ผมทำได้แค่วินิจฉัยแยกโรคว่าเป็นอะไรได้บ้างเท่านั้น คือบอกแต่ความอาจเป็นไปได้ว่าอาจเป็นโรคอะไรได้บ้าง ดังต่อไปนี้
1.. โรคที่น่าจะเป็นมากที่สุดคือโรคเบาหวาน ผมวินิจฉัยจากน้ำตาลในปัสสาวะของคุณ 4+ ซึ่งหากเป็นโรคนี้ก็ทำให้ผมร่วงได้อย่างไม่ต้องสงสัย ดังนั้นสิ่งแรกที่พึงทำคือคุณต้องไปหาหมอที่คลินิกต่อมไร้ท่อ ขอตรวจน้ำตาลในเลือด และการทำงานของต่อมไทรอยด์ เพราะคนไข้โรคเบาหวานจะมีจำนวนหนึ่งที่มีความผิดปกติของต่อมไร้ท่อหลายต่อมร่วมด้วย โดยเฉพาะต่อมไทรอยด์ ซึ่งหากเป็นสองโรคควบก็ยิ่งจะทำให้ผมร่วงหนักยิ่งขึ้นจากกลไกที่เซลภูมิคุ้มกันโรคของตัวเองทำลายเนื่อเยื่อรากผมของตัวเอง กล่าวคือโรคของต่อมไทรอยด์อย่างเดียวทำให้ผมร่วง 14.6% เบาหวานอย่างเดียวทำให้ผมร่วง 11.1% ถ้าสองโรคควบก็ยิ่งร่วงเป็นทวีคูณ
2. โรคเครียดนั้นแน่นอน หากไม่ใช่เหตุหลักก็เป็นเหตุร่วม คุณเองก็วินิจฉัยตัวเองได้แล้วไม่ใช่หรือ สถิติบอกว่าคนมีปัญหาสุขภาพจิตเช่นซึมเศร้า กังวล หรือเครียด จะมีผมร่วง 25.5% แต่ถ้าวิเคราะห์โอกาสผมร่วงตลอดชีวิต หรือ life time incidence ความเครียดจะสัมพันธ์กับผมร่วงมากถึง 74% ในส่วนนี้คุณไม่ต้องรีบไปหาหมอ แต่ให้จัดการความเครียดด้วยตัวเองก่อน วิธีจัดการกับความเครียดที่งานวิจัยทางการแพทย์พิสูจน์แล้วว่าได้ผล มีสี่อย่างคือ (1) ฝึกสมาธิตามดูลมหายใจ หรือ breathing meditation (2) โยคะ (3) รำมวยจีน หรือ Tai Chi (4) ฝึกปฏิบัติการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ หรือ muscle relaxation ให้คุณทำอันใดอันหนึ่งในสี่อันนี้หรือทำหลายๆอย่างรวมกันก็ได้ โดยทำทุกวัน วันละ 15-20 นาที เพื่อตัดความต่อเนื่องของการเผลอคิดอันเป็นต้นเหตุของความเครียดเรื้อรัง ทำอันนี้ก่อน รับรองว่ามีแต่ได้กับได้
3. โรคอื่นๆที่อาจเป็นสาเหตุของผมร่วงได้ เช่นโรคในกลุ่มโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง โรคภูมิแพ้ โรคหลอดเลือดตีบซึ่งทำให้เลือดเข้าไปเลี้ยงผมไม่สะดวก และพันธุกรรม เป็นต้น
เพื่อจะไม่ให้คุณเป็นทุกข์มากเกินไป ผมจะเล่าให้คุณเข้าใจธรรมชาติของผมหรือขน คือสัตว์มีขนแทบทุกชนิดขนจะร่วงหรือผลัดขนเป็นรอบๆ คนเราก็คล้ายกันแต่อาจไม่ช้ดเท่าสัตว์อื่น กล่าวคือในกรณีที่ไม่ได้มีโรคที่เป็นสาเหตุหรือไม่มีความเครียดมากเป็นพิเศษ ผมและขนของมนุษย์จะเจริญและร่วงเป็นสามระยะ คือระยะโตเร็ว (active growing phase) ซึ่งเป็นระยะที่ผมงอกงามดีในอัตราเดือนละ 1-2 ซม.นานประมาณ 2 ปี แล้วก็เข้าระยะนิ่ง (resting phase) ซึ่งจะนานประมาณ 100 วัน หลังจากนั้นก็เข้าระยะร่วงซึ่งเอาเวลาแน่นอนไม่ได้แตกต่างกันไปในแต่ละคน โดยของมนุษย์นี้ดีหน่อยที่มันร่วงแค่บางส่วนไม่ได้ร่วงคราวเดียวหมดจนโกร๋น แล้วก็กลับไปเริ่มระยะโตเร็วใหม่ วนเวียนกันอยู่อย่างนี้ ดังนั้นมาตรฐานการรักษาผมร่วงของแพทย์แผนปัจจุบันคือพยายามไม่รักษาอะไรนอกจากพบว่ามีโรคที่เป็นสาเหตุก็รักษาโรคที่เป็นสาเหตุนั้นเสีย เพราะหากไม่พบโรคที่เป็นสาเหตุ ถึงพยายามรักษาผมร่วงไปงานวิจัยเปรียบเทียบพบว่ามันได้ผลแทบไม่แตกต่างจากอยู่เปล่าๆ สู้รอลุ้นอย่างเดียวดีกว่า เมื่อมันพ้นระยะร่วงมันก็มีโอกาสจะเริ่มเติบโตใหม่เอง
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
