06 กันยายน 2566

เป็นโรคขาดวิตามินบี.12 ทั้งกินทั้งฉีดก็ไม่หาย แต่ทำโปรไบโอติกกินเองแล้วหาย

(ภาพวันนี้ / รำลึกความหลังบ้านบนเขาเมื่อยี่สิบกว่าปีก่อน ให้เห็นอนิจจังว่าความเจริญมาความโรแมนติกก็ไป)

ส่งจาก iPhone ของฉัน

เรียนหมอสันต์ครับ

ผมชื่อ … อายุ 80 เป็นแฟนคลับของคุณหมอครับ ผมเป็นคนที่มีปัญหาเรื่อง Homosystein สูง 18.5 มาหลายปี ซื้อ วิตามิน B12 มากินอยู่หลายปี ของญี่ปุ่นแพงๆเม็ดละ 26 บาทก็ลองซื้อมากิน ค่า Homosysteine ก็ไม่ลง
ผมเคยปรึกษาคุณหมอครั้งหนึ่งประมาณ ปี2564 คุณหมอแนะนำให้ผมทดลองฉีดวิตามินB12 ผมฉีดวันเว้น
อยู่ 6 เดือนครับ ค่าHomosysteine ของผมก็ไม่ลง มีโลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงโตจนครั้งหนี่งวูบและล้ม และเมื่อผมได้ฟังบทสนทนาของคุณหมอในรายการเจาะใจ คุณหมอพูดถึงโปรไบโอติค ที่เป็นผู้ผลิต B12 ผมก็เลยลงมือทำน้ำคอมพูชา กินเองเป็นเวลา 4 เดือน ผลการตรวจค่า Homosysteine ลงมาเหลือ 13.69  ผมจึงอยากเรียนให้คุณหมอเป็นข้อมูลเผื่อจะเป็นประโยชน์ต่อคนกินมังสวิรัติครับ แล้วทุกวันนี้ผมทำคอมพูชาได้อร่อยมาก เอามะม่วงปั่นลงไปผสม ทำแจกเพื่อนๆ ใครได้กินก็ชอบ คุณหมอจะเอาสูตรผมยินดีไปสอนให้ที่เวลเนสเลยครับ

ผมทำเท็มเป้ อาหารถั่วไบโอติคของอินโดนีเซียด้วย และเมื่อเข้าไปดูวิธีการกินเท็มเป้ในยูทูป เกือบทุกคลิปที่แนะนำการบริโภคเท็มเป้หรืออาหารประเภทโปรไบโอติคทั้งหลาย ผู้ทำคลิปทุกรายบอกให้เอาเท็มเป้ไปทอดบ้าง ไปอบบ้าง เอากิมจิไปผัดบ้าง ผมมีความคิดว่าผู้ที่ทำคลิปเกี่ยวกับการกินอาหารประเภทโปรไบโอติค แนะนำประชาชนแบบผิดๆ เพราะการที่การกินอาหารประเภทโปรไบโอติคแบบใช้ความร้อนจุลินทรีย์หรือโปรไบโอติค จะตายหมดเราก็จะไม่ได้ประโยชน์ใช่มั้ยครับ เราต้องบริโภคอาหาร ประเภทขณะที่เชื้อไบโอติคยังมีชีวิตอยู่ใช่ไหมครับ ผมอยากขอความเห็นของคุณหมอหน่อยครับ ขอโทษครับ
ผมปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของคุณหมอมาเกือบ 10 ปีแล้วครับ ผมทานผักและผลไม้ปั่นทุกวัน ประมาณวันละ 1,700 CC ทุกวัน ไม่ทานเนื้อหมูและเนื้อวัว ปลาและสัตว์ปีกเล็กน้อย ทุกวันนี้ไม่ต้องกินยาอะไรเลย ดรรชนีมวลกาย 22 blood sugar 98HbA1c5.3 cholesterol 136 triglyceride 71 HDL39 LDL94 eGFR 78.18 ผมออกกำลังด้วยการเดินอาทิตย์ละ1-2วันและไปร้องเพลงที่ … ทุกวัน และยังทำงานเป็นที่ปรึกษาธุรกิจอยู่
ถามปัญหามโนสาเร่ไปหน่อยครับ ขอบคุณครับ

…………………………………………………….

ตอบครับ

ก่อนจะตอบคำถามของคุณพี่ ผมอยากให้แฟนบล้อคทุกท่านอ่านจดหมายของคุณพี่อีกครั้ง ว่าของจริงมีอยู่นะ คนตัวเป็นๆ อายุ 80 ปี ไม่กินยาอะไรเลย มีสุขภาพดี มีคุณภาพชีวิตที่ดี ออกกำลังกายปานกลางสม่ำเสมอ ร้องรำทำเพลงทุกวัน แถมยังทำงานธุรกิจได้อยู่ด้วย และโปรดสังเกตรูปแบบการกินของท่านนะครับ อาหารพืชเป็นหลัก มีปลาเล็กน้อย ไก่เล็กน้อย ทำอาหารโปรไบโอติกกินเองแยะๆ

เอาละ คราวนี้มาตอบคำถาม

1.. ถามว่าคนที่เป็นโรคขาดวิตามินบี.12 ต่ำ มีโฮโมซีสเตอีนสูง รักษาด้วยยากินยาฉีดไม่หาย จะรักษาด้วยการกินอาหารโปรไบโอติกได้ไหม ตอบว่า อ้าว.. ก็พี่เพิ่งพิสูจน์ให้เห็นแหม็บๆนี่ไงว่ามันรักษาได้ ส่วนในทางการแพทย์นั้นงานวิจัยเอาอาหารโปรไบโอติกรักษาโรคนี้ตรงๆยังไม่มี แต่มีงานวิจัยที่อียิปต์เอาอาหารโปรไบโอติกให้เด็กกินโดยวัดระดับวิตามินบี.12 ก่อนและหลังได้อาหารโปรไบโอติกแล้วพบว่าหลังได้อาหารโปรไบโอติกเด็กมีระดับวิตามินบี.12 ในเลือดสูงขึ้น งานวิจัยแบบนี้ในผู้ใหญ่ก็มีหลายงาน มีผู้เอาข้อมูลมาวิเคราะห์รวมกันแบบเมตาอานาไลซีสก็ได้ผลสรุปแบบเดียวกันว่าการกินอาหารโปรไบโอติกทำให้ระดับวิตามินบี.12 สูงขึ้น ดังนั้นนักกินอาหารมังสวิรัติสาย “ศรัทธาแบบดั้งเดิม” คือปฏิเสธวิตามินเป็นเม็ดตะพึด จะแก้ปัญหาขาดวิตามินบี.12 โดยการกินอาหารโปรไบโอติกก็เป็นวิธีที่สอดคล้องกับหลักฐานวิทยาศาสตร์ที่มีอยู่ครับ

2.. ถามว่าการทำอาหารโปรไบโอติกแล้วเอาไปผัด ไปทอด หรือถูกบังคับให้นึ่ง (กรณีที่จะเอาตรา อย.) จะเป็นการทำลายจุลินทรีย์ให้ลดประสิทธิภาพและความหลากหลายลงไหม ตอบว่าก็แหงแซะสิครับ เพราะจุลินทรีย์เป็นสิ่งมีชีวิต ต้องขนย้ายด้วยความทนุถนอม แต่ว่าโดยธรรมชาติมันผ่านกรดในกระเพาะอาหารไปได้นะเพราะตัวมันเองสร้างกรดหุ้มรอบตัวมันไว้ไม่ต้องลงทุนถึงขั้นกินยาลดการหลั่งกรด ในธรรมชาติเวลาจะเคลื่อนย้ายจุลินทรีย์ในร่างกายต้องทำอย่างปกป้องจงใจ เช่นเมื่อมารดาตั้งครรภ์ใกล้คลอด ร่างกายจะส่งเม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่งทำหน้าที่แบบตำรวจลับไปรับเอาจุลินทรีย์แล็คโตบาซิลลัสที่ลำไส้แล้วพามาตามพามาส่งไว้ที่เต้านมเพื่อเอาไปเพาะเลี้ยงในลำไส้ของลูกน้อยเมื่อดูดนม จะปล่อยให้จุลินทรีย์ว่ายมาเองตามกระแสเลือดเป็นไปไม่ได้เพราะจะถูกระบบหลักของร่างกายจับทำลายหมด

แต่อย่างไรก็ตาม การขยายจุลินทรีย์ในลำไส้นี้เรามีสองวิธี คือกินจุลินทรีย์ตัวเป็นๆที่เรียกว่าโปรไบโอติก กับการกินอาหารเลี้ยงจุลินทรีย์ที่เรียกว่าพรีไบโอติก (prebiotic) การเอาอาหารโปรไบโอติกไปทำให้สุกทำให้จุลินทรีย์ตายหมดก็จริง แต่ซากศพของมันทำหน้าที่เป็นพรีไบโอติกให้จุลินทรีย์ในลำไส้ขยายตัวได้ ข้อสรุปนี้ได้มาจากสองงานวิจัย งานวิจัยหนึ่งคืองานวิจัยที่สะแตนฟอร์ดที่พบว่าเราเอาอาหารนมเปรี้ยวให้คนกินแล้วตามเช็คอุจจาระก่อนและหลังเทียบกับกลุ่มควบคุม พบว่ากลุ่มกินนมเปรี้ยวมีชนิดของจุลินทรีย์เพิ่มขึ้นเกินชนิดที่ใส่ให้กินในนมเปรี้ยวได้ อีกงานวิจัยหนึ่งเป็นการเช็ค (เช็คนะไม่ใช่เช็ด) อุจจาระของคนที่ทดลองให้กินขนมปังปกติกับขนมปังซาวโด (ขนมปังเปรี้ยวจากการหมักจุลินทรีย์) พบว่ากลุ่มที่กินขนมปังซาวโดมีจุลินทรีย์มากขึ้นทั้งปริมาณและชนิด ดังนั้นหากหาตัวเป็นๆกินได้ก็ดีที่สุด แต่หากหาไม่ได้ กินซากศพของมันก็ยังพอมีประโยชน์อยู่

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

บรรณานุกรม

  1. Mohammad MA, Molloy A, Scott J, Hussein L. Plasma cobalamin and folate and their metabolic markers methylmalonic acid and total homocysteine among Egyptian children before and after nutritional supplementation with the probiotic bacteria Lactobacillus acidophilus in yoghurt matrix. Int J Food Sci Nutr. 2006 Nov-Dec;57(7-8):470-80. doi: 10.1080/09637480600968735. PMID: 17162326.
  2. Barkhidarian B, Roldos L, Iskandar MM, Saedisomeolia A, Kubow S. Probiotic Supplementation and Micronutrient Status in Healthy Subjects: A Systematic Review of Clinical Trials. Nutrients. 2021 Aug 28;13(9):3001. doi: 10.3390/nu13093001. PMID: 34578878; PMCID: PMC8472411.