มะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะ 2-3 จะผ่ารูเล็กหรือรูใหญ่ และจะผ่าที่รพ.ไหนดี

 สวัสดีค่ะคุณหมอสันต์

คุณพ่อ อายุ 72 ปี มีโรคประจำตัวเป็นเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง มีอาการถ่ายไม่สุด ถ่ายหลายครั้ง เป็นมูกปนเลือดมาประมาณ 2 สัปดาห์ ไปตรวจที่ รพ.หัวเฉียว ตามสิทธิ์ประกันสังคม โดยสิทธิ์ปกส พึ่งทำเรื่องยกเลิกเพื่อมาใช้สิทธ์เบิกตรงของหนู แต่ยังติดสิทธิ์เก่าอยู่อีก 6 เดือน จนถึงสิ้นเดือนมกราคมค่ะ คุณหมอที่ ... คลำพบว่าเจอก้อนเนื้อ ไม่ค่อยดี นัดไปส่องกล้อง ตัดชิ้นเนื้อ และทำ CT whole abdomen เมื่อวานคุณหมอนัดไปฟังผล พบว่าเป็น CA colon มีลามไป ต่อมน้ำเหลือง แต่ยังไม่ไปตับ หมอแจ้งว่าประมาณขั้น 2,3 หมอที่หัวเฉียวแนะนำให้ผ่าตัดด่วน เนื่องจากถ่ายไม่ออกค่ะ และได้ส่งตรวจเลือด เอ็กซเรย์ปอดและตรวจคลื่นหัวใจ เพื่อเตรียมผ่าตัดแล้ว รอวันนัดผ่า คิดว่าน่าจะได้อาทิตย์หน้าค่ะ แผนการรักษาที่คุณหมอแจ้ง คือ ผ่าตัดและให้คีโมค่ะ หนูไปอ่านเจอโพสของคุณหมอ ว่าโรคนี้ควรได้รับการผ่าตัดกับหมอเฉพาะทางโดยตรง จึงแนะนำให้คุณพ่อไปตรวจที่ ... เพิ่มเติมวันนี้ค่ะ คุณหมอที่ใหม่แนะนำว่า หากผ่าที่ใหม่ สามารถผ่าแบบส่องกล้องผ่าได้เลย เจ็บตัวน้อยกว่า ฟื้นตัวเร็วกว่า หนูมาคิดในฐานะคนเป็นลูก ก็อยากให้ท่านเจ็บน้อยที่สุด แต่หากรอผ่าที่รามาอาจจะต้องเลื่อนเวลาผ่าออกไปอีกประมาณ 1 เดือน และต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายเองทั้งหมดระหว่างรอสิทธิ์ค่ะ จึงอยากขอเรียนถามอาจารย์

1. ความแตกต่างของการผ่าตัดปกติและการผ่าตัดผ่านทางกล้องมีผลแตกต่างกันมากน้อยแค่ไหน และมีผลในการรักษาต่อเนื่องหลังจากการผ่าตัดหรือไม่คะ

2. หากตัดสินใจทำการผ่าตัดตามสิทธิ์ประกันสังคม แล้วหลังจากผ่าตัด ก่อนจะเริ่มรับยาคีโมจะสามารถขอย้ายไปรับยาต่อที่ใหม่ได้หรือไม่คะ

3. และหากเกิดมีปัญหาขึ้นในอนาคต จะดีกว่าหรือไม่ถ้าเป็นหมอท่านเดียวกันดูแลไปตลอด

4. หากตัดสินใจผ่าตัดที่ใหม่ พอมีวิธีใดบ้างที่จะลดค่าใช้จ่ายให้น้อยที่สุดค่ะ

ทางเลือกที่หนูคิดออกตอนนี้ คือ 1. ตามสิทธ์ คือใช้ประกันสังคมทั้งผ่า และเริ่มรับยา พอหมดสิทธ์ก็ขอย้ายไปตามสิทธ์ 2. ผ่าตัดที่ใหม่ เริ่มรับยาที่ใหม่ รอจนสิทธิ์ใช้ได้ 3. ผ่าตัดที่ใหม่ และขอกลับมาเริ่มรับยาที่ ประกันสังคมตามสิทธ์ พอหมดสิทธิ์ก็ขอย้ายไปที่ใหม่

รบกวนอาจารย์กรุณาแนะนำทางออกให้หนูด้วยค่ะ

ขอบพระคุณอาจารย์เป็นอย่างสูงค่ะ

......................................................................

ตอบครับ

     1. ถามว่าความแตกต่างของการผ่าตัดปกติและการผ่าตัดผ่านทางกล้องในกรณีมะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะ 2-3 ที่มีการอุดกั้นลำไส้บางส่วนแล้ว มีผลแตกต่างกันมากน้อยแค่ไหน ตอบว่ามีผลต่างกันดังนี้

    1.1 การผ่าตัดมะเร็งในช่องท้องที่กระจายไปต่อมน้ำเหลืองแล้วอย่างนี้ จะต้องตามเก็บต่อมน้ำเหลืองด้านหลังช่องท้องออกให้หมด การเลือกวิธีผ่าหน้าท้องตามปกติจะเก็บต่อมน้ำเหลืองได้ง่ายกว่าและเกลี้ยงกว่าวิธีผ่าผ่านกล้อง เพราะบางครั้งต่อมน้ำเหลืองยัดอยู่ในหลืบติดกับหลอดเลือดใหญ่ ยิ่งหากมีพังผืดยึดลำไส้เพราะการลุกลามของมะเร็งด้วยแล้ว การผ่าตัดผ่านกล้องจะมีความเสี่ยงที่จะเกิดลำไส้ทะลุมากกว่าผ่าตัดปกติ 

     1.2 การผ่าตัดผ่านกล้องมีแผลเล็กกว่า สวยงามกว่า ปวดแผลหลังผ่าตัดน้อยกว่า และอยู่โรงพยาบาลสั้นกว่าประมาณสองสามวัน

     1.3  ในส่วนของวิธีรักษาหลังผ่าตัด ไม่ว่าจะเป็นเคมีบำบัด ฉายแสง หรือโอกาสต้องมาผ่าซ้ำ ไม่ต่างกัน

ในภาพรวม จะเลือกวิธีไหนก็แล้วแต่ผู้ป่วยชอบ แต่ถ้าผมเป็นผู้ป่วย ผมจะเลือกผ่าตัดแบบปกติ เพราะผมไม่กลัวเจ็บแผล ไม่อยากสวย แต่กลัวหมอเก็บมะเร็งตามต่อมน้ำเหลืองไม่หมด

     2. ถามว่าทำการผ่าตัดตามสิทธิ์ประกันสังคมแล้ว หลังจากผ่าตัดจะสามารถขอย้ายไปรับยาต่อที่ใหม่ได้ไหม ตอบว่าได้สิครับ สิทธิเบิกจ่ายย้ายไปที่ไหนก็ควรจะย้ายไปรับการรักษาต่อที่นั่น

     3. ถามว่าจะดีกว่าหรือไม่ถ้าเป็นหมอท่านเดียวกันดูแลไปตลอด ตอบว่าโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะท้ายอย่างนี้ หมอที่ดูจะไม่ใช่หมอคนเดียวแน่นอน เริ่มจากหมอผ่าตัดลำไส้ใหญ่ แล้วก็ไปหมอเคมีบำบัด แล้วก็อาจจะไปหมออื่นๆอีกหากมะเร็งแพร่กระจายไปหรือมีภาวะแทรกซ้อน การเปลี่ยนหมอเมื่อมีเหตุจำเป็นต้องทำก็สมควรทำ การย้ายตามสิทธิการเบิกจ่ายเป็นเหตุจำเป็นที่สมควรทำ ดังนั้นไม่ต้องไปกังวลเรื่องความต่อเนื่องของการรักษา เพราะแพทย์เขามีระบบส่งต่อที่เอาข้อมูลจากที่เก่าไปใช้ที่ใหม่ได้

     4. ถามว่าหากตัดสินใจผ่าตัดที่ไหม่จะวิธีใดบ้างที่จะลดค่าใช้จ่ายให้น้อยที่สุด ตอบว่าวิธีลดค่าใช้จ่ายให้น้อยที่สุดก็คือผ่าตัดในโรงพยาบาลที่ตัวเองมีสิทธิ์นั่นแหละครับ จะย้ายไปย้ายมาทำไมละ หมอผ่าตัดโรงพยาบาลปกส.ที่คุณเอ่ยชื่อรพ.มานั้นก็เป็นหมอเฉพาะทางศัลยกรรมลำไส้ใหญ่ อย่าไปวอรี่โน่นนี่นั่นเลย 

     อยู่เมืองไทยนี้ดีที่สุดแล้วตรงที่ทุกคนได้รับการรักษาพยาบาลที่จำเป็นฟรีหมด แล้วมันเรื่องอะไรจะทิ้งของดีที่มีอยู่นี้ไปเสียละครับ เหตุผลที่ถูกนำมาชักจูงว่าการทิ้งสิทธิ์สามสิบบาทหรือประกันสังคมไปรับการรักษาในรพ.ที่เราเสียเงินเพื่อจะให้ได้รับคุณภาพการรักษาที่ดีขึ้นนั้นเป็นเหตุผลที่ไม่เป็นความจริง ระบบสามสิบบาทตั้งมา 19 ปีแล้ว มีการวิจัยเชิงระบบไปแยะมากทั้งโดยสวรส.และโดยมหาวิทยาลัยต่างๆ แต่ยังไม่เคยมีหลักฐานวิจัยแม้แต่ชิ้นเดียวที่พิสูจน์ว่าอัตราตายของการรักษาโรคในระบบสามสิบบาทสูงกว่าในระบบอื่นไม่ว่าจะเป็นรพ.เอกชนหรือโรงเรียนแพทย์ในการรักษาโรคเดียวกัน ดังนั้นผมแนะนำว่าให้ทำผ่าตัดในโรงพยาบาลที่เรามีสิทธิเบิกได้

     5. ข้อนี้คุณไม่ได้ถาม แต่ผมแถมให้ ความสัมพันธ์ระหว่างมะเร็งลำไส้ใหญ่กับอาหารเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ทุกชนิดนั้นเป็นความสัมพันธ์ที่จริงแท้แน่นอน การจะป้องกันและรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่นอกจากการผ่าตัด ฉายแสง เคมีบำบัดแล้ว ให้คิดถึงการเปลี่ยนอาหารจากกินเนื้อสัตว์ไปกินอาหารมังสวิรัติด้วย เปลี่ยนเป็นอาหารมังสวิรัติทั้งครอบครัวได้ยิ่งดี เพราะนี่เป็นโอกาสที่จะเปลี่ยนแล้ว

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์