สามีเป็นคนขี้กังวลวิตกจริต จะให้เขาผ่าตัดบายพาสเพื่อให้หายวิตกจริตดีไหม
 |
| พวงคราม ที่บ้านเล็กในป่าใหญ่ |
เรียนคุณหมอค่ะ….
หนูเป็นภรรยาของ ... ขอปรึกษาปัญหาของสามี หนูขอเล่าที่มาที่ไปให้ทราบสั
ทีนี้ก็ทำใจลำบากค่ะว่า อยู่ดีๆ จะไปเปิดอก ควักหัวใจ กันเลยหรือ จึงอยากปรึกษาคุณหมอสันต์
ว่ายังพอจะถอยไปดูแลปรับอาหาร ลดน้ำหนัก ปรับชีวิต แล้วทำให้ไขมันที่อุดตันอยู่
ขอบคุณคุณหมอมากๆ ค่ะ อยากทราบความเห็นคุณหมอมากๆ ค่ะ หรือถ้าสามารถไปพบคุณหมอได้ ก็ยินดีไปทันทีค่ะ
.....................................................
ตอบครับ
พังเพยมีว่า "มากหมอ ก็มากความ" นี่ผ่านมาแล้วสามหมอได้มาแล้วสามความ มาหาหมอสันต์อีกจึงกำลังจะได้เพิ่มมาอีกเป็นความที่สี่ แต่ถามมาผมก็ตอบให้
ประเด็นที่ 1. การวินิจฉัยโรคคืออะไร ตอบว่าผมวินิจฉัยตามข้อมูลที่ให้มาทั้งหมดว่าโรคที่เป็นคือ
1.1 Asymptomatic triple vessel disease, normal LM แปลว่าโรคหัวใจขาดเลือดระดับไม่มีอาการ มีการตีบคอดที่เส้นเลือด 3 เส้น แต่โคนหลอดเลือดซ้ายปกติ
1.2 โรคไขมันในเลือดสูงและไขมันแทรกตับ (Fatty liver)
1.3 Asymptomatic hyperuricemia แปลว่ากรดยูริกสูงผิดปกติโดยไม่มีอาการ
ประเด็นที่ 2. ถามว่ากรณีเช่นนี้ มีข้อบ่งชี้ที่จะทำการรักษาแบบรุกล้ำเช่นทำบอลลูนขยายหลอดเลือดหรือทำผ่าตัดบายพาสหรือไม่ ตอบว่าไม่มีข้อบ่งชี้ให้ทำเรื่องเหล่านั้นเลยครับ
คำว่า "ข้อบ่งชี้ (indication) เป็นคอนเซ็พท์ของแพทย์แผนปัจจุบันที่มีความหมายว่าเมื่อใดควรเอาผู้ป่วยไปทำการรักษาแบบใด การพิจารณาข้อบ่งชี้ของการรักษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการรักษาแบบรุกล้ำ ได้มาจากการชั่งน้ำหนักระหว่างประโยชน์ที่จะได้กับความเสี่ยงที่จะเกิดจากวิธีรักษา โดยในแง่ของประโยชน์ในทางการแพทย์มันมีสองกรณีเท่านั้น คือ
กรณีที่ 1. ประโยชน์ในแง่ของการเพิ่มคุณภาพชีวิต (หมายถึงการบรรเทาอาการ)
กรณ๊ที่ 2. ประโยชน์ในแง่ของการเพิ่มความยืนยาวของชีวิต
สามีของคุณจะไม่ได้ประโยชน์จากกรณีใดกรณีหนึ่งจากทั้งสองกรณีข้างต้นนี้เลย ในแง่คุณภาพชีวิตไม่ได้แน่เพราะเขาไม่มีอาการอะไรจะให้บรรเทา คุณภาพชีวิตเขาเต็มร้อยอยู่แล้ว ในแง่ความยืนยาวของชีวิตก็จะไม่ได้ประโยชน์อะไร เพราะ
(1) ยังไม่เคยมีหลักฐานวิจัยระดับสุ่มตัวอย่างแบ่งกลุ่มเปรียบเทียบแม้แต่ชิ้นเดียวที่จะมายืนยันได้ว่าการเอาผู้ป่วยโรคหัวใจขาดเลือดที่ไม่มีอาการอะไรเลยไปทำการรักษาแบบรุกล้ำเช่นบอลลูนหรือบายพาสจะทำให้เขามีชีวิตยืนยาวขึ้น ไม่มีงานวิจัยยืนยันเลยจริงๆ ผมยืนยันได้แน่ว่าไม่มี
(2) มีงานวิจัยชั้นดีชื่อ COURAGE trial เป็นหลักฐานยืนยันชัดเจนว่าหากเอาคนที่เจ็บหน้าอกหนักเกรด 1 บ้าง เกรด 2 บ้าง เกรด 3 บ้าง (เกรด 3 คือแค่เดินไปมาก็เจ็บหน้าอกแล้ว) และสวนหัวใจแล้วพบว่ามีรอยตีบที่หลอดเลือดหัวใจ 1 เส้นบ้าง 2 เส้นบ้าง 3 เส้นบ้าง แต่ไม่มีรอยตีบที่โคนข้างซ้าย (LM) และการทำงานของหัวใจยังดีอยู่ (good LV) ก็คือคนไข้แบบสามีของคุณนี้เป๊ะเลยแค่มีอาการเจ็บหน้าอกเพิ่มขึ้นมาเท่านั้น เอาคนไข้แบบนี้มาสองพันกว่าคน เอามาสุ่มแบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มหนึ่งให้ไปรักษาแบบรุกล้ำคือบอลลูนหรือบายพาสหมด อีกกลุ่มหนึ่งไม่ให้ทำอะไรรุกล้ำแต่ให้กินยา แล้วตามดูไปในระยะยาว พบว่าอัตราการเสียชีวิตไม่แตกต่างกันเลย แปลไทยให้เป็นไทยคือว่าการเอาคนแบบสามีของคุณนี้ไปทำบอลลูนหรือบายพาส จะไม่ได้ทำให้เขามีความยืนยาวของชีวิตเพิ่มขึ้นเลย
เมื่อไม่มีข้อบ่งชี้ที่จะทำผ่าตัดบายพาสหรือทำบอลลูน ผมจึงให้ความเห็นว่าไม่ควรทำผ่าตัดบายพาสหรือทำบอลลูนครับ
ประเด็นที่ 3. สิ่งที่มีหลักฐานแน่ชัดว่าจะทำให้โรคถอยกลับได้คือการเปลี่ยนวิถีชีวิตไปในทิศทางที่จะทำให้ปัจจัยเสี่ยงของโรคลดลง ซึ่งไฮไลท์ที่การเปลี่ยนอาหารไปกินพืชเป็นหลัก การออกกำลังกาย การจัดการความเครียด และการมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบตัว ส่วนยานั้น จะใช้ก็ต่อเมือการเปลี่ยนวิถีชีวิตเต็มที่แล้วยังไม่สามารถลดปัจจัยเสี่ยงลงมาปกติได้ จึงจะใช้ยาช่วย
ลึกลงไปกว่านั้น การที่สามีของคุณมีไขมันไตรกลีเซอไรด์สูง มีไขมันแทรกตับ มีระดับกรดยูริกในร่างกายสูง และเป็นโรคหลอดเลือด แสดงว่าร่างกายของสามีคุณกำลังเกิดความผิดปกติของการเผาผลาญ (metabolic syndrome) ขึ้น ความผิดปกติแบบนี้บางทีก็เรียกว่า insulin resistance ซึ่งมันเป็นรากเหง้าของปัญหาโรคเรื้อรังสาระพัดที่จะตามมารวมทั้งโรคหลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมอง เบาหวาน ความดัน เก้าท์ โรคไตเรื้อรัง เป็นต้น การจัดการโรคหัวใจซึ่งค่อนข้างจะเป็นปลายเหตุนั้นก็จำเป็นต้องทำอยู่ แต่จะให้ดีต้องจัดการไปถึงต้นเหตุ คือต้องแก้ไขความผิดปกติของการเผาผลาญหรือการดื้อต่ออินสุลินซึ่งคุณจัดการเองด้วยตัวเองได้ ผมคงไม่มีเวลาพูดถึงรายละเอียด แต่ผมเคยเขียนเรื่องนี้ไปไม่นานมานี้ คุณลองหาอ่านดูที่ลิงค์นี้ https://visitdrsant.blogspot.com/2025/08/insulin-resistance.html
ประเด็นที่ 4. ถามว่าสามีเป็นคนขี้กังวลวิตกจริต จะให้เขาผ่าตัดบายพาสเพื่อให้หายวิตกจริตดีไหม หิ..หิ ตอบว่าการผ่าตัดบายพาสไม่ทำให้หายวิตกจริตดอกครับ มีแต่สาระพัดเรื่องที่รังแต่จะทำให้วิตกจริตมากขึ้น นี่ผมยืนยันได้เพราะผมมีอาชีพเป็นหมอทำผ่าตัดบายพาสเอง ผมคิดว่าการแก้ปัญหาความกังวลและวิตกจริตควรใช้วิธีที่ง่ายกว่านั้นคือไปคุยกับคนที่เขาเต็มใจจะคุยกับเรา ซึ่งสมัยนี้ผมก็เห็นมีคนอยู่สองกลุ่มที่เขายินดีจะคุยด้วยช่วยเหลือคนขี้กังวลและวิตกจริต คือจิตแพทย์ กับพระที่วัด ถ้าไม่สะดวกใจกับพระที่วัดผมก็แนะนำให้ไปคุยกับจิตแพทย์ครับ อย่ามาผ่าตัดบายพาสเพื่อรักษาโรคกังวลวิตกจริตเลย
ประเด็นที่ 5. ถามว่าจะมาหาหมอสันต์ได้ไหม ตอบว่าหมอสันต์ปลดชราแล้วไม่รับดูแลผู้ป่วยแล้วครับ ยกเว้นการสอนให้ความรู้และดูแลผู้ป่วยที่มาเข้าแค้มป์พลิกผันโรคด้วยตัวเอง (RDBY) ซึ่งผมรับเป็นหมอดูแลให้ผู้มาเข้าแค้มป์นี้นานต่อเนื่องไป 1 ปี คือสอนให้ผู้ป่วยดูแลตัวเองให้เป็นจนดูแลตัวเองต่อได้ด้วยตัวเอง ถ้าคุณสนใจก็พาสามีมาเข้าแค้มป์นี้ได้ครับ แต่ต้องมากินมานอน 4 วัน ครั้งต่อไปจะมีวันที่ 2-5 พย. 68 ถ้าไม่สะดวกมาเข้าแค้มป์ก็ไม่ซีเรียส ให้ศึกษาวิธีดูแลตัวเองโดยการย้อนอ่านการตอบคำถามในบล็อกนี้เอาก็ได้เหมือนกันครับ มีคนจำนวนมากใช้วิธีอ่านแล้วเอาไปทำแล้วเขียนมาบอกว่าได้ผลดีเช่นกัน
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
