ออกกำลังกายแบบนักรบวันหยุด (Weekend warrior) จะดีไหม

กราบเรียนคุณหมอ

    ดิฉันชวนสามีว่าเราไปออกกำลังกายวันอาทิตย์กันเถอะ ซึ่งเป็นวันเดียวที่เราว่างพร้อมกันทั้งคู่ เขาตอบว่าไม่มีประโยชน์หรอก เพราะการออกกำลังกายต้องทำสม่ำเสมอ ถ้าจะทำแบบนานๆทำทีอย่าไปทำดีกว่า คำถามของดิฉันคือการออกกำลังกายแบบนานๆออกทีไม่มีประโยชน์จริงหรือคะ

    ขอบคุณค่ะ

.............................................................

Scream ของ Edward Munch ถ่ายจากของจริง 

ตอบครับ

    ถามว่าการออกกำลังกายแบบนานๆออกที โดยเฉพาะอย่างยิ่งแบบนักรบวันหยุด (weekend warrior) อย่างคุณจะชวนสามีไปทำนี้ ไม่มีประโยชน์จริงไหม ตอบว่าไม่จริงหรอกครับ

    หลักฐานที่ผมใช้ตอบคือเมื่อไม่นานมานี้กลุ่มรพ.แมสเจนและบริกแฮม (ฮาร์วาร์ด) ได้ตีพิมพ์ผลวิจัยพฤติกรรมการออกกำลังกายของคนทำงานจำนวน 89,573 คนที่คาดนาฬิกาวัดกิจกรรมร่างกาย (accelerometer) ไว้ที่แขนตลอดเวลา ทำวิจัยแบบตามดูไปข้างหน้าอยู่นาน 6 ปี แล้วเอาข้อมูลมาแยกเป็นสามกลุ่ม คือกลุ่มกระจายการออกกำลังกายสม่ำเสมอเกือบทุกวัน กลุ่มนักรบวันหยุด ที่ออกกำลังกายเฉพาะปลายสัปดาห์ และกลุ่มขี้เกียจที่ออกกำลังน้อยกว่าคำแนะนำมาตรฐาน (ออกแบบหนักพอควรไม่ถึง 150 นาทีต่อสัปดาห์) แล้วเทียบข้อมูลดูความสัมพันธ์ระหว่างนิสัยการออกกำลังกายกับโอกาสป่วย 678 ชนิด แยกเป็น 16 กลุ่มโรค ซึ่งรวมทั้งโรคจิตด้วย ผลวิจัยพบว่าทั้งกลุ่มออกกำลังกายแบบสม่ำเสมอเกือบทุกวัน และกลุ่มนักรบวันหยุด ต่างก็มีความเสี่ยงการป่วยเป็นโรคสำคัญประมาณ 200 โรคต่ำกว่ากลุ่มขี้เกียจ ผลต่างนี้ชัดเจนมากในโรคที่เกี่ยวกับการเผาผลาญและโรคหัวใจหลอดเลือด

    นี่เป็นอีกหลักฐานหนึ่งที่บ่งชี้ว่าการออกกำลังกายนั้นดีแน่ แบบไหนก็ได้ สม่ำเสมอหรือไม่สม่ำเสมอก็ไม่เป็นไร ขอให้เลือกเอาซักแบบหนึ่งที่เหมาะกับวิถีชีวิตของคุณ และที่สำคัญคือ..ขอให้ตั้งต้นออกซะที

     อีกประเด็นหนึ่งที่ควรย้ำในที่นี้คือผลวิจัยก่อนหน้านี้ล้วนบ่งชี้ว่าประโยชน์ของการออกกำลังกายต่อสมรรถนะร่างกายก็ดี ต่อสุขภาพก็ดี มีความสัมพันธ์กับปริมาณพลังงานทั้งหมดที่ใช้ไป (energy expedition - EE) ต่อหนึ่งหน่วยเวลาขนาดใหญ่ เช่นต่อสัปดาห์ หรือต่อเดือน มากกว่าความสัมพันธ์กับเวลาที่ใช้ออกกำลังกายและความสม่ำเสมอที่ได้ออกกำลังกาย กล่าวคือยิ่งใช้พลังงานรวมต่อสัปดาห์ไปมาก ยิ่งดี ข้อมูลนี้นำมาซึ่งคำแนะนำการออกกำลังกายมาตรฐานสากลที่แนะนำว่าให้ออกกำลังกายแบบหนักพอควร (moderate intensity) อย่างน้อย 150-300 นาทีต่อสัปดาห์ หรือหนักมาก (high intensity) อย่างน้อย 75-150 นาทีต่อสัปดาห์

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

บรรณานุกรม

    1. Shinwan Kany, Mostafa A. Al-Alusi, Joel T. Rämö, James P. Pirruccello, Timothy W. Churchill, Steven A. Lubitz, Mahnaz Maddah, J. Sawalla Guseh, Patrick T. Ellinor, Shaan Khurshid. Associations of “Weekend Warrior” Physical Activity With Incident Disease and Cardiometabolic Health. Circulation, 2024; DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.124.068669