DrSant

(ภาพวันนี้ / ลูกตีนเป็ดฝรั่ง) ฝากคำถามถามคุณหมอดังนี้ค่ะ ดิฉันอายุ 64 ปีค่ะ มีปัญหาเรื่องนอนไม่ค่อยหลับ แต่อาศัยฟังคุณหมอก็เลยออกกำลังกายออกแดด ก็ถ้าอยู่เมืองไทยจะนอนหลับสบายดี แต่ทุกครั้งที่เดินทางไปต่างประเทศจะต้องใช้ยาช่วยในการนอนหลับ เป็นยาคลายกังวลชื่อยาว่า Amitriptyline ทานทุกคืนที่ค้างต่างประเทศแล้วไปเที่ยวต่างประเทศทุกเดือน เดือนนึงค้างคืนประมาณห้าคืนถึง 10 คืนจะเป็นอันตรายไหมคะ แต่ว่ากลับถึงเมืองไทยแล้วนอนหลับปกติไม่ต้องใช้ยาช่วยเลยค่ะ …………………………………………………….. ตอบครับ มันเป็นธรรมดาว่าการเดินทางย่อมจะสร้างความทรุดโทรมให้ร่างกาย (travel fatigue) ทำให้เหนื่อย ปวดหัว ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นกับการเดินทางทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นรถ เรือ เครื่องบิน โดยไม่เกี่ยวอะไรกับอาการเมาเครื่องบินหรือ jet lag เลย โรคทรุดโทรมจากการเดินมักจะแสดงอาการด้วย มีปัญหากับการนอนหลับ หลับไม่ลง หลับไม่สนิท ตื่นเร็ว อ่อนเพลียเปลี้ยล้าในช่วงเวลากลางวัน สมองไม่เฉียบ จดจ่อความสนใจไม่ได้ ท้องไส้ปั่นป่วน ท้องผูก ท้องเสีย ความหิวความอิ่มรวน มีความรู้สึกว่าตัวเองกำลังป่วย กำลังไม่สบาย อารมณ์แปรปรวน ยิ่งถ้าเป็นการเดินทางด้วยเครื

(ภาพวันนี้ / บัวสวรรค์สีขาว) เรียน อ.นพ.สันต์  ดิฉันอายุ 57 ปี ป่วยเป็นมะเร็งเต้านมด้านซ้ายประเภท Triple negative ชนิด Metaplastic producing carcinoma grade 3 ระยะ T1,N0,M0 แต่ไม่พบว่าลามไปที่ต่อมน้ำเหลืองและอวัยวะอื่น (ตรวจทั้ง CT scan whole abdomen, Bone scan และ MRI Spinal +brain) รักษาโดย Neoadjuvant สูตร AC 4 cycles และผ่าตัดสงวนเต้า ได้ clear margin เลาะต่อมน้ำเหลือง sentinel ไม่พบการแพร่กระจายใดๆ ต่อมา ฉายแสง 16 ครั้ง tumor breast boost 4 ครั้ง ครบการรักษาไปแล้วประมาณ 1 เดือน แต่เมื่อไปพบอาจารย์แพทย์ onco ตามนัดและถามอาจารย์เรื่องโอกาส recurrence อาจารย์บอกว่า จะเป็นไปได้มากที่สุดในช่วง 1-2 ปี และถ้าผ่านไปเกิน 5 ปีแล้ว โอกาสเป็นซ้ำจะน้อยมากหรือไม่มี ดิฉันจึงเรียนขอคำแนะนำวิธีป้องกันการ recurrence ของโรค ที่อาจารย์พบว่า น่าจะมีประสิทธิผลมากที่สุด ว่าควรจะทำอย่างไรบ้าง และอาหารเสริมต่างๆจากสมุนไพร อาจารย์มีข้อมูลและคิดเห็นว่าอย่างไร เนื่องจากประเภทมะเร็งที่เป็นค่อนข้างเกิดซ้ำได้ง่ายกว่าประเภทอื่น และเท่าที่ตามอ่านยังไม่พบบทความของอาจารย์ที่เกี่ยวกับ Triple negative breast cancer ค

เรียนคุณหมอสันต์ที่เคารพ ผมติดตามเป็น FC คุณหมอมาระยะหนึ่งทาง Youtube ครับ และชอบสิ่งที่คุณหมอสอนมาตลอด ผมอายุ 68 แล้วครับ สุขภาพโดยรวมแข็งแรงดีครับ น้ำตาลดี หัวใจดี คอเลสเตอรัล OK ไม่มีโรคประจำตัวมาตลอด จนกระทั้งตัวเองมาพบโรคเข้าจนได้ ธรรมดาผมวัดความดันที่โรงพยาบาลกับที่บ้านเปรียบเทียบกันตลอดมา เพราะรู้อย่างคุณหมอบอกว่า ที่ โรงพยาบาลจะสูงกว่า เพราะ White Coat Syndrome วัดได้ 150/95 บ้าง 155/97 บ้างแต่ถ้าวัดที่บ้านก็ 138/85 131/88 บ้าง คือผมยอมรับครับว่าความดันผมปริ่มๆจะเป็นไม่เป็นแหร่ แต่ล่าสุดไปตรวจร่างกายประจำปี ค่าไตสูงขึ้น Critinine จาก 4-5 ปีที่เคยมีค่าอยู่ที่ 1.38, 1.39 มาเป็น 1.41 คุณหมอเลยให้ไปติดตามกับหมอไตครับ และพบว่าผมมีค่าความดันสูงขึ้นด้วย ครั้งล่าสุดเจอว่าความดันสูง (วัดที่ ร.พ. 151/100 160/99 และพอกลับมาวัดที่บ้าน 150/95, 151/98 ซึ่งไม่เคยเป็นมาก่อน) หมอจึงเริ่มให้ยา Favotan 5/50 mg มาทาน วันละเม็ด แต่หลังจากได้ฟัง Podcast ของคุณหมอเรื่อง “รักษาโรคความดันด้วยตัวเอง” ผมก็อยากลองทำอย่างที่คุณหมอแนะนำ 5 หัวข้อ เพื่อไม่ต้องกินยา ลดความอ้วน ออกกำลังสม่ำ เสมอ กินผักเป็นวัว เ

ก่อนตอบคำถามวันนี้ขอนอกเรื่องแจ้งข่าวเกี่ยวกับการซื้อหนังสือ “คัมภีร์สุขภาพดี” นิดหนึ่งว่า ตั้งแต่ 1 ตค 66 เป็นต้นไปทางไลน์เขาจะบังคับใช้ระบบจ่ายเงินใหม่ผ่านบัตรเครดิต/เดบิต และแอป mobile banking ของไลน์เอง จะไม่อนุญาตให้ผู้ซื้อโอนเงินตรงเข้าบัญชีผู้ขายแบบเดิมอีกต่อไปแล้ว ดังนั้นตั้งแต่ 1 ตค 66 เป็นต้นไป หากท่านจะซื้อหนังสือผมรบกวนให้ท่านทำรายการเองและเลือกวิธีจ่ายเงินที่ไลน์เปิดให้เลือกได้เลย หากสั่งซื้อแล้วมีปัญหาท่านก็ยังสามารถแจ้งไลน์ @healthylife ให้ช่วยแก้ปัญหาได้อยู่เหมือนเดิมครับ …………………………………………………………………. เรียนคุณหมอ อ่านเรื่อง space, time และ silence แล้ว เข้าใจอธิบายดีครับ เหมือนเห็นภาพได้ชัด เวลาระหว่างความคิดคือความว่างสงบเย็น อาจเป็นช่วงเวลาแว็บเดียวถ้ารู้สึกได้ก็ยังดี ยิ่งถ้าเราปล่อยไม่จับความคิดระหว่างความว่างที่เหมือนเสาประตูสองเสา ก็จะได้ช่วงความว่างสงบเย็นที่นานขึ้น ความคิดที่วางน่าจะเป็นประเภทคิดไปก็ไม่ก่อประโยชน์ แต่ถ้าเป็นความคิดเพื่อแก้ปัญหาหรือคิดแนวทางเพื่อสร้างอนาคตจะต้องปล่อยไปหรือจับไว้ดีครับ แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าอันไหนควรจับอันไหนควรปล่อย? ………………………………………

(ภาพวันนี้ / Grove House ที่รับแขกของเวลเนสวีแคร์) เรียนอาจารย์สันต์ที่เคารพ หนูเป็นนศพ.6 จบแพทย์แล้วหนูอยากจ่ายเงินใช้ทุนเพื่อไปเรียนทางด้าน Medical Informatics มากกว่าไปใช้ทุนเพื่อรอฝึกอบรมเป็นแพทย์ประจำบ้าน แต่ยังไม่เข้าใจนักว่าเขาเรียนอะไร จบมาแล้วจะทำอะไร จะมีคนจ้างให้ทำงานไหม ขอคำแนะนำจากอาจารย์ค่ะ ถ้าจะไปเรียนที่อเมริกา อาจารย์แนะนำที่ไหนคะ ขอบพระคุณค่ะ …………………………………………………………….. ตอบครับ 1.. ถามว่า Health Informatics เขาเรียนเขาสอนเรื่องอะไรกัน ตอบว่าชื่อมันก็บอกอยู่แล้วว่าคือการควบงานด้านการแพทย์การดูแลสุขภาพเข้ากับการวิเคราะห์ข้อมูลโดยคอมพิวเตอร์ ดังนั้นเนื้อหาของมันมีสองด้าน ด้านหนึ่ง ก็คือ เป้าหมายของการแพทย์ อันได้แก่ การควบคุมการระบาดของโรค การป้องกันโรค การส่งเสริมสุขภาพ การวินิจฉัยโรค การรักษาโรค การจ่ายยา การผ่าตัดต่างๆ การฟื้นฟูสมรรถนะ อีกด้านหนึ่ง คือ เครื่องมือและวิธีการทางคอมพิวเตอร์ที่จะวิเคราะห์ข้อมูล ในเชิงที่จะสร้างปัญญา (insight) เพื่อกรุยทางไปสู่นวัตกรรมทางการแพทย์ต่างๆ หรือหากคุณจะมองทีละมุม มันก็มองได้สองสามมุม มุมที่หนึ่ง มันเป็นการเล่นเกมส์ big data ผมหมา

(ภาพวันนี้ / กลุ่มผู้สูงวัย กำลัง slow life อยู่หลังดงดอกไม้แดง) เรียนอาจารย์สันต์ที่เคารพ ผม ชื่อ นพ. … ตอนนี้จบการเป็นพชท.แล้ว ตัดสินใจไม่ฝึกอบรมต่อแต่อยู่ทำงานที่รพช. … คิดว่าจะหาโอกาสสอบอนุมัติบัตรเวชศาสตร์วิถีชีวิตแทน ผมติดตามอาจารย์มาตลอด ที่เขียนมานี้เพื่อถามนอกเรื่องเพราะอ่านพบเรื่องเกี่ยวกับ Transcendentalism จึงอยากรู้ว่ามันเป็นเรื่องเดียวกับ Trancendental Meditation ไหมครับ ขอบคุณครับ ………………………………………………………………… ก่อนตอบขอแสดงความยินดีกับคุณหมอที่อยู่ชนบทได้ ถ้าจะชมว่าเป็นความกล้าหาญสวนกระแสได้ก็คงไม่ใช่คำยอที่เกินจริง ถามว่า Trancendentalism กับ Transcendental Meditation (TM) เหมือนกันไหม ตอบว่าไม่เหมือนครับ คนละเรื่อง แต่มันอาจมีรากมาจากที่เดียวกันก็ได้ TM เป็นวิธีทำสมาธิโดยใช้เสียงที่ไม่ได้เปล่งออกมาเป็นตัวพาความสนใจให้หลีกหนีจากความคิดเพื่อเข้าสู่ภาวะรู้ตัวซึ่งปลอดความคิด โดยเรียกวิธีเข้าสมาธิแบบนี้ว่าเป็นการ transcend เป็นเทคนิคซึ่งเผยแพร่ในอเมริกาโดยโยคีอินเดียตนหนึ่งชื่อ มหาริชชี มาเหศ โยคี ซึ่งดังมากในช่วงประมาณปี ค.ศ. 1960-1970 ส่วน Transcendentalism เป็นปรัชญาแขนงหนึ่

(ภาพวันนี้ / ดอกคอสมอสของหน้าหนาวนี้บานแล้ว ที่อัธยาวิลเล็จ ในมวกเหล็กวัลเลย์) เรียนคุณหมอสันต์ ดิฉันอายุ 75 ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าสองข้างและข้อสะโพกอีกหนึ่งข้างมา 1 ปีแล้วยังเดินไม่ได้ต้องอาศัยไม้เท้าและทำท่าจะล้มตลอดเวลาเผลอไม่ได้ นับตั้งแต่ออกจากโรงพยาบาลมาก็ไปทำกายภาพบำบัดที่โรงพยาบาลสัปดาห์ละครั้งมาตลอด แต่ก็ยังเดินไม่ได้ ลูกๆจ้างผู้ดูแลคนหนึ่งให้มาค่อยเป็นคนประคอง ดิฉันอยากจะเดินเหินได้ทำอะไรได้เองอีกครั้ง จะต้องฟื้นฟูตัวเองอย่างไร ขอบพระคุณที่คุณหมอเขียนสิ่งดีๆให้อ่านตลอดมา ……………………………………………………….. ตอบครับ หลังผ่าตัดเปลี่ยนเข่าเปลี่ยนสะโพก จะกี่ข้อก็แล้วแต่ หลักในการทำกายภาพบำบัดเหมือนกันหมด ซึ่งทำได้เองที่บ้านโดยมีผู้ดูแลคอยประกบ ดังนั้นวันนี้เราคุยกันเรื่องการฟื้นฟูตัวเองหลังการใส่ข้อเทียมก็ดีเหมือนกัน มันมีหลักการสำคัญหกประการ คือ 1. เพิ่มพิสัยการเคลื่อนไหว (range of motion – ROM) ของข้อเทียม ก่อนอื่นคนใส่ข้อเทียมต้องมีความรู้ก่อนว่าข้อเทียมออกแบบให้มีพิสัยการเคลื่อนไหว (อ้า หุบ งอ เหยียด) เท่าข้อธรรมชาติ ยกตัวอย่างเช่นข้อเข่า คนปกติหากนับเมื่อยืนตรงเหยียดเข่าเต็มเรียกว่ามุมงอขอ

เรียน อจ.หมอสันต์ ที่เคารพ ผมหันมากินผักเป็นหลักและกินหลากหลาย โดยเฉพาะสีม่วงหรือรสขมจะชอบมาก เพราะเชื่อว่าการกินของแปลกๆ จะช่วยเพิ่มสายพันธ์ของจุลินทรีย์ในลำไส้ ผักอะไรที่ไม่รู้จักถ้าแม่ค้าบอกกินได้ ผมกินหมด และผมเน้นกินสดๆ ไม่อยากลวกหรือต้มหรือผ่านความร้อนใดๆ เพราะกลัวความร้อนทำลายสารอาหารบางอย่าง เนื่องจากผมไม่ได้ปลูกเอง ต้องซื้อมา จึงต้องล้างเพื่อกำจัดสารตกค้าง จุลชีพ ไข่พยาธิ ด้วยการล้างด้วย Baking Soda ซึ่งอ้างว่าได้ผลดีที่สุด พอดีผมได้เจอคลิปของ อจ.นายแพทย์ชื่อดังท่านหนึ่งแนะนำว่าถ้าจะล้างผักจำนวนมากๆ ให้ล้างด้วยเครื่องผลิตโอโซน จึงขอความเห็น อจ.ว่า ได้ผลมากน้อยแค่ไหนครับ ขอบพระคุณครับ (นายแพทย์ … ) …………………………………………………….. ตอบครับ 1.. ถามว่ามีคนเขาว่าล้างผักจำนวนมากๆให้ล้างด้วยเครื่องล้างผักแบบมีโอโซนจะดีไหม ตอบว่าดีครับถ้ามีผักมาก เพราะเครื่องที่ว่านั้นเขาใช้ในอุตสาหกรรมผลิตผักขายนะครับ มันเป็นเครื่องใหญ่แบบเครื่องซักผ้า ต้องเด็ดผักออกเหลือทีละใบ่แล้วใส่เข้าเครื่อง กลไกการทำงานของมันมีสองอย่างคือ (1) แช่น้ำโอโซน (ozonated water) (2) ล้างและเหวี่ยงเอาน้ำออกจากผัก เมื่อล้างครบสามร

(ภาพวันนี้ / เมื่อวานซืนไปเที่ยวบ้านชนบทแบบฝรั่งเศสหลังหนึ่ง สามพ่อแม่ลูก และเพื่อนๆ นั่งดื่ม afternoon tea ร้อนๆ ในวันฝนตกพรำๆเย็นๆ บ้านหลังนั้นอยู่ที่เขาใหญ่นี่เอง หิ..หิ ชื่อ La Purinee) (หมอสันต์พูดกับสมาชิกแค้มป์พลิกผันโรคด้วยตนเอง – RDBY) พวกเราทุกคนป่วยเป็นโรคเรื้อรัง ซึ่งแปลว่าโรคที่วงการแพทย์ไม่รู้ว่ามันเกิดจากอะไร ไม่รู้ว่าทำอย่างไรมันจึงจะหาย ได้แต่ลองผิดลองถูกกันไปแบบตาบอดคลำช้าง คลำกันมานานหลายสิบปี แต่ก็ยังคลำได้ไม่ถึงไหน เรา เรามาที่นี่เพื่อเสาะหาหนทางที่จะช่วยตัวเองโดยที่ไม่รู้ว่าอะไรผิดอะไรถูกเช่นกัน แต่โดยสามัญสำนึกเรารู้ในภาพใหญ่ว่าร่างกายและจิตใจของเรามันไม่ลงตัว มันปั่นป่วน มันไม่สุขสบาย ในระหว่างพักรอเพื่อนๆนี้ผมอยากจะคุยนอกเรื่อง เพื่อแชร์ประสบการณ์ของตัวผมเอง ซึ่งก็ป่วยเป็นโรคเรื้อรังเช่นเดียวกัน แต่ว่าป่วยมาก่อน ได้ลองผิดลองถูกมาก่อน ผมสรุปเป็นวิธีของตัวเองว่าทางที่จะทำให้ร่างกายและจิตใจนี้มันสุขสบายหรือลงตัวนั้น มันมีสามมุมมองสามด้านด้วยกัน คือ 1.. การยอมรับ (Acceptance) หมายถึงการที่เราผ่อนคลาย ยิ้ม นิ่ง กับแต่ละโมเมนต์ของชีวิต “นิ่ง” หมายความว่าเราอยู่นิ่งๆต

กดก วันนี้เราเจียดเวลาได้ สามคนพ่อแม่ลูกตกลงไปเดินถ่ายรูปแถวเกาะรัตนโกสินทร์สักวัน แน่นอนต้องไปตั้งต้นที่สนามหลวง เห็นตึกแดงแต่ไกลๆมานานแต่ไม่เคยสนใจว่ามันคืออะไร วันนี้จึงตั้งใจถ่ายรูปมาให้ดู โดยเอารูปสวนดอกไม้หน้าวัดพระแก้วเป็นโฟร์กราวด์ มีรูปปั้นสตรีหลั่งน้ำอยู่ด้วย จากมุมนี้เห็นตึกแดงจ๊าบเชียว ถ่ายมาเผื่อคนที่ไม่เคยชายตามองตึกแดง หรือคนที่อาจไม่รู้ว่มีตึกแดงอยู่แถวๆสนามหลวงด้วย จากนั้นเดินวนรอบสนามหลวงไปดูแม่ธรณีบีบมวยผม เพราะไม่เคยดูใกล้ๆ เดินไปถึงมีปาร์คเล็กๆอยู่กลางถนน แม่พระธรณีเป็นโลหะเข้าใจว่าเป็นสัมฤทธิ์ สร้างขึ้นก่อนผมเกิดอีก ด้วยเจตนาจะให้ทานน้ำแก่ผู้ไม่มีน้ำสะอาดดื่มและใช้ คือที่ปลายมวยผมของแม่ธรณีจะมีน้ำประปาไหลออกมาโจ๊กๆเลยเชียว เพื่อให้สมจริงตามคำลือผมจึงจงใจถ่ายภาพให้เห็นน้ำไหลโจ๊กๆออกจากปลายมวยผมอันยาวเหยียดของเธอจะจะ เมื่อเข้าไปเพ่งพินิจใกล้ๆ เธอเป็นผู้หญิงสวยทีเดียว ใบหน้าสงบเย็นมีเมตตาอยู่ในที ท่วงท่าที่เคลื่อนไหวบีบมวยผมก็อ่อนช้อย หากไม่ติดว่ามวยผมของเธอยาวไปหน่อยก็จะเป็นรูปปั้นที่ไม่มีที่ติ มีคนเอาเสื้อผ้าหลากสีมาให้เธอใส่ เอากำไลมาสวมตามมวยผมของเธอ และเอาสายสร้

(ภาพวันนี้ / รำลึกความหลังบ้านบนเขาเมื่อยี่สิบกว่าปีก่อน ให้เห็นอนิจจังว่าความเจริญมาความโรแมนติกก็ไป) ส่งจาก iPhone ของฉัน เรียนหมอสันต์ครับ ผมชื่อ … อายุ 80 เป็นแฟนคลับของคุณหมอครับ ผมเป็นคนที่มีปัญหาเรื่อง Homosystein สูง 18.5 มาหลายปี ซื้อ วิตามิน B12 มากินอยู่หลายปี ของญี่ปุ่นแพงๆเม็ดละ 26 บาทก็ลองซื้อมากิน ค่า Homosysteine ก็ไม่ลง ผมเคยปรึกษาคุณหมอครั้งหนึ่งประมาณ ปี2564 คุณหมอแนะนำให้ผมทดลองฉีดวิตามินB12 ผมฉีดวันเว้น อยู่ 6 เดือนครับ ค่าHomosysteine ของผมก็ไม่ลง มีโลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงโตจนครั้งหนี่งวูบและล้ม และเมื่อผมได้ฟังบทสนทนาของคุณหมอในรายการเจาะใจ คุณหมอพูดถึงโปรไบโอติค ที่เป็นผู้ผลิต B12 ผมก็เลยลงมือทำน้ำคอมพูชา กินเองเป็นเวลา 4 เดือน ผลการตรวจค่า Homosysteine ลงมาเหลือ 13.69  ผมจึงอยากเรียนให้คุณหมอเป็นข้อมูลเผื่อจะเป็นประโยชน์ต่อคนกินมังสวิรัติครับ แล้วทุกวันนี้ผมทำคอมพูชาได้อร่อยมาก เอามะม่วงปั่นลงไปผสม ทำแจกเพื่อนๆ ใครได้กินก็ชอบ คุณหมอจะเอาสูตรผมยินดีไปสอนให้ที่เวลเนสเลยครับ ผมทำเท็มเป้ อาหารถั่วไบโอติคของอินโดนีเซียด้วย และเมื่อเข้าไปดูวิธีการกินเท็มเป้ในยูทูป เ

กราบเรียนอาจารย์สันต์ หนูกำลังคิดจะเปลี่ยนมาทานอาหารแบบ Mediterranean จริงจัง ชอบอาหารตะวันตกเพราะอยู่เมกาสิบกว่าปี ไปยุโรปและศึกษาอาหาร Mediterranean แล้วสรุปไม่ได้ว่ามันคืออะไรแน่ ไปตามเมืองต่างๆก็เห็นแต่อาหาร junk อยากถามอาจารย์ว่าอาหาร Mediterranean ของแท้คืออะไร เป็นอาหารแบบดั้งเดิมไม่มีอิทธิพลภายนอกเลยหรือเปล่า ของเก่ากับของใหม่ต่างกันไหม ขอบพระคุณมากนะคะ ………………………………………………………………. ตอบครับ 1.. ถามว่าอาหารเมดิเตอเรเนียนที่แท้เป็นอย่างไร ตอบว่าคำถามนี้แม้ในวงการแพทย์เองก็เถียงกันไม่ตกฟาก ผมจะยกคำนิยามของ UNESCO มาตอบนะ เพราะอาหารเมดิเตอเรเนียนยูเนสโกรับรองเป็นมรดกทางวัฒนธรรมชนิดจับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ ซึ่งเขาได้อธิบายถึงรูปแบบของอาหารชนิดนี้ไว้ว่า “อาหารเมดิเตอเรเนียน (Mediterranean Diet) เป็นชุดของทักษะ ความรู้ การปฏิบัติ ประเพณีปฏิบัตินับตั้งแต่ในเรือกสวนไร่นามาจนถึงโต๊ะอาหาร ซึ่งรวมไปถึง การเลือกพืชที่ปลูก การเก็บเกี่ยว การหาปลา การถนอม การเตรียม การทำ และการกินอาหาร เป็นรูปแบบของอาหารที่ยั่งยืน ผ่านกาลเวลามานาน มีองค์ประกอบหลักคือ น้ำมันมะกอก ธัญพืชไม่ขัดสี ผักและผลไม้ทั้งสดแล

(ภาพวันนี้ / ต้นปีบผ่าหิน) เรียน คุณหมอสันต์ ผมเกษียณแล้วกำลังชั่งใจว่าจะย้ายไปอยู่ต่างจังหวัดเพื่อการมีสุขภาพดี อย่างน้อยจะได้ออกกำลังกายปลูกต้นหมากรากไม้มากขึ้น เพราะอยู่ในกรุงเทพฯก็เอาแต่นั่งจิ้มจอทุกวัน อยากให้หมอสันต์แนะนำสถานที่ในต่างจังหวัดที่ไปอยู่แล้วจะมีสุขภาพดีครับ ขอบคุณครับ ……………………………………………….. ตอบครับ ถามว่าการจะมีอายุยืนมีสุขภาพดีต้องหนีความแออัดของกรุงเทพฯไปอยู่ต่างจังหวัดใช่หรือไม่ ตอบว่าไม่ใช่ครับ ไม่เกี่ยวกันเลย การอยู่ในเมืองใหญ่หรือการอยู่ในชนบทไม่ใช่ประเด็น แต่สไตล์การใช้ชีวิตคือการกินการเคลื่อนไหวออกกำลังกายต่างหากที่เป็นประเด็น ผมยกตัวอย่างประเทศสิงค์โปร์ เกาะเล็กนิดเดียวพื้นที่ 728 ตร.กม. (ประมาณครึ่งหนึ่งของเกาะภูเก็ต) มีคน 5.8 ล้านคน คือแทบจะทุกตารางนิ้วกลายเป็นเมืองใหญ่ไปหมดแล้ว เมื่อปีค.ศ. 1960 ทารกแรกเกิดในสิงค์โปร์มีอายุคาดเฉลี่ย 65 ปี แต่ทุกวันนี้อายุคาดเฉลี่ยเด็กแรกเกิดที่สิงค์โปร์คือ 84.9 ปี ซึ่งเป็นตัวเลขที่ดีที่สุดในโลก และถ้าจะวัดอายุคาดเฉลี่ยเฉพาะช่วงที่มีสุขภาพดี (healthy life expectancy) สิงค์โปร์ก็เป็นที่หนึ่งของโลกอยู่ดี ที่ผมสนใจมากเป็นพิเศษใ

(ภาพวันนี้ / สร้อยอินทนิล) กราบเรียนคุณหมอสันต์ หนูเป็นครูสอนวิทย์ จบวิทยา … ได้มีโอกาสฟังคุณหมอพูดถึง Epigenetics ว่าพันธุกรรมของคนเราถูกเปลี่ยนแปลงด้วยอาหารและการออกกำลังกายได้ มีความสนใจมากเพราะไม่เคยได้ทราบเรื่องอย่างนี้มาก่อน พยายามไปหาอ่านก็ไม่สำเร็จ คือไม่เข้าใจ หนูอยากเข้าใจว่าในระดับปฏิกริยาทางเคมีมันเกิดได้อย่างไร จะเอาไว้สอนเด็ก อยากให้คุณหมอช่วยอธิบาย Epigenetics ว่ามันคืออะไร มันเกิดขึ้นได้อย่างไร เมื่อใดจึงจะเกิด และเราจะใช้ประโยชน์จากมันได้อย่างไร ขอบพระคุณค่ะ …………………………………………………….. ตอบครับ ฟังคำถามแล้วท่าทางคำตอบจะไม่สนุกแล้วนะ เพราะนี่เรากำลังจะคุยเรื่องวิทยาศาสตร์กับคนจบปริญญาวิทยาศาสตร์ ท่านผู้อ่านที่ไม่ถนัดเรื่องอะตอมโมเลกุลจะผ่านเรื่องนี้ไปไม่ต้องอ่านก็ได้นะครับ 1.. ถามว่าอีพิเจเนติกส์ (Epigenetics) คืออะไร ตอบว่าคือวิชาที่ศึกษาว่าปัจจัยพฤติกรรมเช่นการกินอาหาร การออกกำลังกาย การจัดการความเครียด และปัจจัยสิ่งแวดล้อมนอกร่างกาย สามารถเปลี่ยนแปลงการทำงานของยีนได้อย่างไร 2.. ถามว่าพฤติกรรมของเราไปเปลี่ยนยีนได้อย่างไร ตอบว่าสิ่งที่เราเรียกว่านิสัยก็ดี พฤติกรรมก็ดี การกิน