กินยาความดันตอนเช้าหรือตอนก่อนนอนดี
เรียนคุณหมอสันต์
ดิฉันอ่านเจอข่าวว่า มีงานวิจัยพบว่าการกินยาลดความดันก่อนนอนดีกว่ากินตอนเช้า จึงอยากขอควาเห็นจากคุณหมอเรื่องนี้ค่ะ
อีกเรื่องค่ะ ดิฉันมีความดันอยู่ที่ 150/102/95 วัดจากที่บ้านค่ะ แต่เวลาไปถึงโรงพยาบาล ความดันจะสูงไปถึง 172 - 180/110/100 แต่ไม่เคยมีอาการหน้ามืด เวียนหัวเลยนะคะ อยากถามว่าดิฉันควรจะต้องกินยาเลย หรือว่าปรับเปลี่ยนอาหาร ออกกำลังกายก่อนดีคะ ดิฉันอายุ 46 ปี สูง 162 นน. 78 กก. คลอเรสเตอรอลสูง = 284 ไตรกลีเซอไรด์ =138 LDL = 210 HDL = 48 FBS = 102
รบกวนคุณหมอแนะนำด้วยค่ะขอบคุณค่ะ
ด้วยความนับถือ
.................................................................
ตอบครับ
วันนี้ตอบแต่เรื่องกินยาความดันเช้าหรือก่อนนอนดีเรื่องเดียวก่อนนะ เรื่องอื่นเอาไว้ก่อน
1. ถามว่าการกินยาลดความดันซึ่งส่วนใหญ่จะกินกันคราวละหลายตัว กินตอนเช้าดี หรือกินตอนก่อนนอนดี ตอบว่าเดี๋ยวนี้มันมีสองทางเลือกครับ กล่าวคือ
แต่ดั้งแต่เดิมมา วงการแพทย์และบริษัทผู้ผลิตยาแนะนำให้กินยาลดความดันทุกตัวตอนเช้า ด้วยเหตุผลว่ามันจะได้ออกฤทธิ์ช่วงกลางวันซึ่งเป็นช่วงที่ความดันเลือดของคนเราขึ้นสูงที่สุด และอีกเหตุผลหนึ่งคือกรณียาลดความดันนั้นมีฤทธิ์ขับปัสสาวะมันจะได้ไม่รบกวนการนอนตอนกลางคืน เพราะยาลดความดันเกือบทุกตัวมีความยาวนานการออกฤทธิ์ (duration of action) สั้นกว่า 8 ชั่วโมง ยุทธศาสตร์นี้เป็นการใช้ยาลดความดันเพื่อลดความดัน คือเอาตัวเลขความดันเลือดเป็นเป้าหมาย
แต่ว่าที่เรากลัวโรคความดันเลือดสูงนั้นเราไม่ได้กลัวที่ตัวเลขความดันมันขึ้นสูงดอก เรากลัวที่มันจะพาไปหาจุดจบที่เลวร้ายของโรค คือกลัวว่าจะตายเร็ว เป็นอัมพาตเฉียบพลัน เป็นหัวใจล้มเหลว(น้ำท่วมปอด)เฉียบพลัน เป็นกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน เป็นต้น ซึ่งเผอิญการเกิดเรื่องร้ายๆเหล่านี้ล้วนเกิดตอนกลางดึกใกล้รุ่งหรือตอนเช้าตรู่ทั้งสิ้น
ดังนั้นจึงมีหมอกลุ่มหนึ่งที่สเปญคิดได้ว่าเอ๊ะ ที่เรื่องร้ายๆไปเกิดตอนดึกหรือค่อนรุ่งเป็นส่วนใหญ่เป็นเพราะความดันเลือดช่วงนั้นมันสูงเกินพอดีหรือเปล่า เพราะยาที่ให้เราไม่ได้ตั้งใจให้ไปลดความดันช่วงกลางคือ แต่ตั้งใจไปลดความดันช่วงกลางวันแทน หมอกลุ่มนี้จึงได้ทำงานวิจัยครั้งใหญ่ขึ้นมาเมื่อหลายปีก่อนชื่อว่างานวิจัย Hygia ใช้คนไข้ความดันเลือดสูงจำนวน 19,084 คน จับฉลากแบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มหนึ่งให้กินยาความดันทั้งหมดตอนเช้าเหมือนเดิม อีกกลุ่มหนึ่งย้ายยาความดันทั้งหมดมากินก่อนนอน แล้วติดตามดูอยู่ 6.3 ปี มาจบเมื่อปีกลาย ปรากฎว่าเกิดเรื่องร้ายๆอันได้แก่การตาย หรือเกิดกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน หรือต้องทำบอลลูนหรือผ่าตัดบายพาส หรือหัวใจล้มเหลว หรืออัมพาต ขึ้นรวม 1,752 คน เมื่อเปรียบเทียบระหว่างทั้งสองกลุ่มพบว่ากลุ่มที่กินยาก่อนนอนมีอัตรเกิดเรื่องร้ายๆน้อยกว่ากลุ่มกินยาตอนเช้าทุกกรณี กล่าวคือตาย (RRR) น้อยกว่า 66%, กล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันน้อยกว่า 44% ต้องทำบอลลูนผ่าตัดน้อยกว่า 40% หัวใจล้มเหลวน้อยกว่า 42% อัมพาตน้อยกว่า 49% จึงสรุปผลวิจัยว่าควรจะเปลี่ยนเวลากินยาลดความดันจากที่เคยให้กินตอนเช้ามากินตอนก่อนนอนเสีย
มาถึงตอนนี้ก็เลยมีสองทางเลือก คือจะเอาแบบเดิมคือกินตอนเช้า หรือจะเอาแบบใหม่คือกินตอนก่อนนอน วงการแพทย์ทั่วโลกก็ยังไม่มีเวลามาประชุมสรุปเรื่องนี้ให้เบ็ดเสร็จ ด้านหนึ่งเป็นเพราะติดโควิด19 อีกด้านหนึ่งเป็นเพราะงานวิจัย Hygia แม้จะเป็นงานวิจัยใหญ่และดีมาก แต่ก็เป็นเพียงงานวิจัยเดียวที่ศึกษาเรื่องเวลากินยาต่อจุดจบอันเลวร้ายของโรค ยังไม่มีงานวิจัยอื่นคล้ายๆกันมายืนยัน วงการรักษาโรคความดันจึงยังไม่ได้เปลี่ยนวิธีกิน ตรงนี้เป็นช่วงเวลารอการเปลี่ยนผ่าน ดังนั้นท่านที่ชอบอ่านอินเตอร์เน็ทและรู้มากรู้ก่อนใครเพื่อนก็ต้องใช้ดุลพินิจเลือกเอาเองว่าจะกินยาเวลาไหน เอาเวลาที่ชอบ ที่ชอบ สำหรับท่านที่ไม่อยากใช้ดุลพินิจเองก็ทำตามที่หมอของท่านแนะนำมาแต่ดั้งแต่เดิมไปก่อนก็โอนะครับ
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
บรรณานุกรม
1. Bedtime hypertension treatment improves cardiovascular risk reduction: the Hygia Chronotherapy Trial. Hermida RC, Crespo JJ, Domínguez-Sardiña M, Otero A, Moyá A, Ríos MT, Sineiro E, Castiñeira MC, Callejas PA, Pousa L, Salgado JL, Durán C, Sánchez JJ, Fernández JR, Mojón A, Ayala DE, Hygia Project Investigators. Eur Heart J. 2019 Oct 22; ():.
