มีเลือดออกในอุจจาระ
รบกวนถามอาจารย์หมอครับ
สวัสดีคับ ผมอายุ 31 ปี ผมถ่ายเป็นเลือดบ่อยมากครับ ก่อนหน้านี้ไปหาหมอ แล้วหมอตรวจบอกว่าเป็นริดสีดวงภายใน ให้ยามาทาน 2 วันก็หายครับ แต่พออยู่สักพักก็เป็นอีก อาการเหมือนเดิม คือ ถ่ายและมีเลือดแดงสดตามมาด้วยครับ อาการนี้เป็นริดสีดวงภายในเช่นเดิมหรือไม่ หรือว่าเป็นอย่างอื่นครับ แล้วจำเป็นต้องส่องกล้องตรวจหรือเปล่าคับ ผมกังวลมากเลยคับ ตอนนี้เป็นมาอาทิตย์กว่าแล้ว ยังไม่ได้หายามาทานครับ คิดว่าน่าจะไปส่องกล้องดู รบกวนอาจารย์หมอแนะนำด้วยครับ (ขอบพระคุณมากครับ)
.......................
ตอบครับ
ประเด็นที่ 1. ส่องดีไม่ส่องดี ถ่ายเป็นเลือด จะเลือดสดหรือเลือดเก่าๆดำก็ตาม แม้ว่าจะทราบว่าเลือดออกจากริดสีดวงทวารด้วยแล้วก็ตาม อย่างไรเสียก็ต้องส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่ (colonoscopy) แน่นอน เพราะอาการถ่ายเป็นเลือดเป็นเรื่องใหญ่โต โซบิ๊ก จะปล่อยให้ผ่านไปอย่างง่ายๆไม่ได้ อย่างน้อยก็ต้องพิสูจน์ให้ได้แน่ชัดก่อนว่าเลือดไม่ได้ออกจากโพลิปในลำไส้ใหญ่ ซึ่งเป็นจุดกำเนิดของมะเร็งลำไส้ใหญ่ เพราะมะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นมะเร็งที่แม้จะเป็นแล้วตาย แต่ถ้าตรวจพบได้เร็วก็รักษาให้หายได้
มะเร็งลำไส้ใหญ่ในคนไทย ที่พบในคนอายุน้อยระดับสามสิบก็มีนะครับ ไม่ใช่ไม่มี คนไข้คนสุดท้ายที่เพิ่งผ่านมือผมไปเมื่อปีกลายก็อายุสามสิบต้นๆเท่านั้นเอง ดังนั้นเมื่อถ่ายเป็นเลือด ไม่ว่าอายุเท่าไร ต้องส่องก้นลูกเดียว
ประเด็นที่ 2. การส่องตรวจลำไส้ใหญ่มีสองวิธี คือ
(1) Real colonoscopy ส่องด้วยกล้องจริง คือเอากล้องจริงๆยาวประมาณหนึ่งว่าใส่เข้าไปทางก้น กล้องนี้โค้งไปมาได้ และเมื่อพบเห็นติ่งเนื้อ (polyp) ก็เอาเครื่องมือผ่านรู้กล้องเข้าไปตัดออกมาตรวจได้
(2) Virtual colonoscopy ส่องด้วยกล้องเสมือน คือสวนล้างลำไส้เหมือนจะส่องกล้องจริง แต่ไม่ได้ส่องกล้องจริง คือให้เข้าไปในอุโมงค์คอมพิวเตอร์แล้วให้คอมพิวเตอร์สร้างภาพผนังบุในลำไส้ใหญ่ขึ้นมา มีโพลิปอยู่ตรงไหนก็เห็นเหมือนกัน ใช้เวลาทำสั้นกว่า ง่ายกว่า แต่มีข้อเสียที่หากจำเป็นต้องตัดโพลิปจะตัดไม่ได้ ต้องย้อนมาส่องด้วยกล้องส่องจริงใหม่จึงจะตัดได้
ในกรณีของคุณนี้ มีอาการถ่ายเป็นเลือดแล้ว โอกาสที่จะเจอะต้นเหตุและจะต้องตัดตัวอย่างชิ้นเนื้อมาตรวจด้วยมีสูงเหลือเกิน จึงควรเลือกวิธีตรวจด้วยกล้องส่องจริง จะได้ทั้งส่องทั้งตัดแบบม้วนเดียวจบ
ประเด็นที่ 3. มะเร็งลำไส้ใหญ่ เป็นโรคที่ป้องกันได้นะครับ อันนี่ไม่เฉพาะสำหรับคุณ แต่สำหรับท่านผู้อ่านที่อยู่สุขสบายดีไม่มีอาการถ่ายอุจจาระเป็นเลือดแต่อย่างใดด้วย โดยเฉพาะผู้ที่อายุเกิน 50 ปีไปแล้ว ซึ่งเป็นวัยที่มีอัตราการเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่สูง ที่ว่ามันป้องกันได้ก็เพราะว่ามะเร็งลำไส้ใหญ่นี้มันมีแคแรคเตอร์พิเศษไม่เหมือนมะเร็งที่อื่นตรงที่มันจะเริ่มด้วยการเกิดติ่งเนื้อหรือโพลิป (polyps) ที่หน้าตาเหมือนดอกเห็ดขึ้นในลำไส้ใหญ่ก่อน แล้วมะเร็งจะใช้เวลานานประมาณสิบปีก่อตัวขึ้นบนยอดของดอกเห็ดโพลิปนี้ ดังนั้นถ้าทุกสิบปีเราคอยส่องตรวจลำไส้ใหญ่ มองหาเจ้าโพลิปนี้ ถ้าเห็นก็หนีบออกซะ เราก็จะป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ ดังนั้นสำหรับท่านหญิงหรือชายที่อายุเกิน 50 ปีไปแล้ว ไม่ต้องรีรอครับ ส่องตรวจลำไส้ใหญ่ทุกสิบปี ป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ครับ
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
สวัสดีคับ ผมอายุ 31 ปี ผมถ่ายเป็นเลือดบ่อยมากครับ ก่อนหน้านี้ไปหาหมอ แล้วหมอตรวจบอกว่าเป็นริดสีดวงภายใน ให้ยามาทาน 2 วันก็หายครับ แต่พออยู่สักพักก็เป็นอีก อาการเหมือนเดิม คือ ถ่ายและมีเลือดแดงสดตามมาด้วยครับ อาการนี้เป็นริดสีดวงภายในเช่นเดิมหรือไม่ หรือว่าเป็นอย่างอื่นครับ แล้วจำเป็นต้องส่องกล้องตรวจหรือเปล่าคับ ผมกังวลมากเลยคับ ตอนนี้เป็นมาอาทิตย์กว่าแล้ว ยังไม่ได้หายามาทานครับ คิดว่าน่าจะไปส่องกล้องดู รบกวนอาจารย์หมอแนะนำด้วยครับ (ขอบพระคุณมากครับ)
.......................
ตอบครับ
ประเด็นที่ 1. ส่องดีไม่ส่องดี ถ่ายเป็นเลือด จะเลือดสดหรือเลือดเก่าๆดำก็ตาม แม้ว่าจะทราบว่าเลือดออกจากริดสีดวงทวารด้วยแล้วก็ตาม อย่างไรเสียก็ต้องส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่ (colonoscopy) แน่นอน เพราะอาการถ่ายเป็นเลือดเป็นเรื่องใหญ่โต โซบิ๊ก จะปล่อยให้ผ่านไปอย่างง่ายๆไม่ได้ อย่างน้อยก็ต้องพิสูจน์ให้ได้แน่ชัดก่อนว่าเลือดไม่ได้ออกจากโพลิปในลำไส้ใหญ่ ซึ่งเป็นจุดกำเนิดของมะเร็งลำไส้ใหญ่ เพราะมะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นมะเร็งที่แม้จะเป็นแล้วตาย แต่ถ้าตรวจพบได้เร็วก็รักษาให้หายได้
มะเร็งลำไส้ใหญ่ในคนไทย ที่พบในคนอายุน้อยระดับสามสิบก็มีนะครับ ไม่ใช่ไม่มี คนไข้คนสุดท้ายที่เพิ่งผ่านมือผมไปเมื่อปีกลายก็อายุสามสิบต้นๆเท่านั้นเอง ดังนั้นเมื่อถ่ายเป็นเลือด ไม่ว่าอายุเท่าไร ต้องส่องก้นลูกเดียว
ประเด็นที่ 2. การส่องตรวจลำไส้ใหญ่มีสองวิธี คือ
(1) Real colonoscopy ส่องด้วยกล้องจริง คือเอากล้องจริงๆยาวประมาณหนึ่งว่าใส่เข้าไปทางก้น กล้องนี้โค้งไปมาได้ และเมื่อพบเห็นติ่งเนื้อ (polyp) ก็เอาเครื่องมือผ่านรู้กล้องเข้าไปตัดออกมาตรวจได้
(2) Virtual colonoscopy ส่องด้วยกล้องเสมือน คือสวนล้างลำไส้เหมือนจะส่องกล้องจริง แต่ไม่ได้ส่องกล้องจริง คือให้เข้าไปในอุโมงค์คอมพิวเตอร์แล้วให้คอมพิวเตอร์สร้างภาพผนังบุในลำไส้ใหญ่ขึ้นมา มีโพลิปอยู่ตรงไหนก็เห็นเหมือนกัน ใช้เวลาทำสั้นกว่า ง่ายกว่า แต่มีข้อเสียที่หากจำเป็นต้องตัดโพลิปจะตัดไม่ได้ ต้องย้อนมาส่องด้วยกล้องส่องจริงใหม่จึงจะตัดได้
ในกรณีของคุณนี้ มีอาการถ่ายเป็นเลือดแล้ว โอกาสที่จะเจอะต้นเหตุและจะต้องตัดตัวอย่างชิ้นเนื้อมาตรวจด้วยมีสูงเหลือเกิน จึงควรเลือกวิธีตรวจด้วยกล้องส่องจริง จะได้ทั้งส่องทั้งตัดแบบม้วนเดียวจบ
ประเด็นที่ 3. มะเร็งลำไส้ใหญ่ เป็นโรคที่ป้องกันได้นะครับ อันนี่ไม่เฉพาะสำหรับคุณ แต่สำหรับท่านผู้อ่านที่อยู่สุขสบายดีไม่มีอาการถ่ายอุจจาระเป็นเลือดแต่อย่างใดด้วย โดยเฉพาะผู้ที่อายุเกิน 50 ปีไปแล้ว ซึ่งเป็นวัยที่มีอัตราการเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่สูง ที่ว่ามันป้องกันได้ก็เพราะว่ามะเร็งลำไส้ใหญ่นี้มันมีแคแรคเตอร์พิเศษไม่เหมือนมะเร็งที่อื่นตรงที่มันจะเริ่มด้วยการเกิดติ่งเนื้อหรือโพลิป (polyps) ที่หน้าตาเหมือนดอกเห็ดขึ้นในลำไส้ใหญ่ก่อน แล้วมะเร็งจะใช้เวลานานประมาณสิบปีก่อตัวขึ้นบนยอดของดอกเห็ดโพลิปนี้ ดังนั้นถ้าทุกสิบปีเราคอยส่องตรวจลำไส้ใหญ่ มองหาเจ้าโพลิปนี้ ถ้าเห็นก็หนีบออกซะ เราก็จะป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ ดังนั้นสำหรับท่านหญิงหรือชายที่อายุเกิน 50 ปีไปแล้ว ไม่ต้องรีรอครับ ส่องตรวจลำไส้ใหญ่ทุกสิบปี ป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ครับ
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
