ทำไมต้องขูดมดลูกก่อน ทำไมไม่ตัดมดลูกไปเลย
คุณแม่ อายุ 54 ปี ไปซาวด์หาก้อนในมดลูกที่รพ.รัฐแห่งหนึ่ง หมอบอกว่าผนังมดลูกหนา และมีเนื้อขาวๆ อยู่ด้วย ให้มาขูดมดลูก แต่ดิฉันอยากให้คุณแม่ผ่าตัดไปเลย ไม่เข้าใจว่าทำไมถึงให้ขูดมดลูกเพราะพบก้อนอยู่แล้ว โดยปกติคลำพบก้อนก็ไม่น่าจะเก็บเอาไว้ด้วย เพื่อนเลยแนะนำให้มาที่พญาไท ดิฉันเลยอยากทราบว่า แบบนี้จะขอฟิลม์ผลการตรวจจากรพ.ที่เดิมมาแล้วนัดหมอที่พญาไท ให้ช่วยผ่าตัดให้แบบนี้ได้มั้ยค่ะ
…………………………
ตอบครับ
ผลอุลตร้าซาวด์แบบที่คุณว่านั้นหมายถึงการหนาตัวและการมีพังผืดแทรกของเยื่อบุโพรงมดลูก (endometrium) ไม่ได้หมายความว่าพบเห็นก้อนเป็นลูกปิงปองอยู่เหน่งๆ ไม่ใช่อย่างนั้น การที่เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวขึ้นนี้มีโอกาสเป็นไปได้สองอย่างคือ
(1) อาจจะเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก (Ca endometrium) หรือ
(2) อาจเป็นแค่เยื่อบุหนาตัวเพราะความเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนช่วงเลือดจะไปลมจะมาธรรมดาๆ
การจะพิสูจน์ว่าเป็นอย่างใดในสองอย่างนี้ก็ต้องขูดมดลูกเอาเนื้อเยื่อบุโพรงมดลูกมาตรวจจึงจะรู้ดำรู้แดง หากไม่รู้ว่าเป็นมะเร็งหรือไม่ ก็ไม่มีเหตุอะไรจะไปเที่ยวตัดมดลูกเขาทิ้ง เว้นเสียแต่ว่ามันจะมีภาวะแทรกซ้อนที่รบกวนคุณภาพชีวิต เช่นเลือดออกมากเสียจนทนไม่ไหวแล้ว เป็นต้น ซึ่งที่คุณหมอท่านแรกได้แนะนำเช่นนั้น ผมว่าท่านก็ทำตามหลักวิชาดีอยู่แล้ว
ถามว่าไม่ต้องไปขูดมดลูกพิสูจน์ไม่ได้เหรอ ตัดมดลูกออกทิ้งเสียเลยไม่ดีหรือ แบบว่าไหนๆก็เป็นของเก่าเก็บไม่ได้ใช้งานแล้วจะรักษาไว้ให้เปลืองงบประมาณซื้อนิวฟรีด้อมไปทำไม ตอบว่าความคิดแบบที่ว่าอวัยวะไหนที่ไม่ได้ใช้งานแล้วหรืออัตราการใช้งานต่ำก็ตัดทิ้งเสีย นี่ไม่ใช่หลักวิชาแพทย์ เพราะถ้าหลักวิชาเป็นแบบนั้นก็คงต้องตัดหัวนักการเมืองทิ้งไปหลายรายแล้วสิครับ อะจ๊าก..ก ขอโทษ ปากเสียอีกละ กลับเข้าเรื่องดีกว่า หลักวิชาก็คือว่าการผ่าตัดทุกชนิดมีความเสี่ยง ถ้าประโยชน์ที่จะได้ไม่คุ้มกับความเสี่ยง ก็ไม่ควรเลือกวิธีผ่าตัด
ถามว่าถ้าลองไปหา second opinion จากหมอคนอื่นที่อยู่ในรพ.เอกชนขอให้เขาตัดมดลูกให้ จะมีหมอคนไหนตัดให้ไหม ตอบว่ามีแน่นอน เพราะการชั่งน้ำหนักระหว่างประโยชน์กับความเสี่ยงของการผ่าตัดเป็นเรื่องของการใช้ดุลพินิจ และหมอแต่ละคนก็มีดุลพินิจไม่เหมือนกัน ดังนั้นต้องถามตัวคุณแม่ของคุณแล้วละครับ ว่าท่านชอบแบบไหน แล้วก็ค่อยไปเสาะหาแบบนั้น ถ้าเป็นผมผมก็จะแนะนำเหมือนคุณหมอท่านแรก คือขูดมดลูกเพื่อวินิจฉัยให้แน่ชัดก่อน ถ้าเป็นมะเร็งก็ผ่าตัด ถ้าไม่ใช่ ก็ไม่ต้องผ่า
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
…………………………
ตอบครับ
ผลอุลตร้าซาวด์แบบที่คุณว่านั้นหมายถึงการหนาตัวและการมีพังผืดแทรกของเยื่อบุโพรงมดลูก (endometrium) ไม่ได้หมายความว่าพบเห็นก้อนเป็นลูกปิงปองอยู่เหน่งๆ ไม่ใช่อย่างนั้น การที่เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวขึ้นนี้มีโอกาสเป็นไปได้สองอย่างคือ
(1) อาจจะเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก (Ca endometrium) หรือ
(2) อาจเป็นแค่เยื่อบุหนาตัวเพราะความเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนช่วงเลือดจะไปลมจะมาธรรมดาๆ
การจะพิสูจน์ว่าเป็นอย่างใดในสองอย่างนี้ก็ต้องขูดมดลูกเอาเนื้อเยื่อบุโพรงมดลูกมาตรวจจึงจะรู้ดำรู้แดง หากไม่รู้ว่าเป็นมะเร็งหรือไม่ ก็ไม่มีเหตุอะไรจะไปเที่ยวตัดมดลูกเขาทิ้ง เว้นเสียแต่ว่ามันจะมีภาวะแทรกซ้อนที่รบกวนคุณภาพชีวิต เช่นเลือดออกมากเสียจนทนไม่ไหวแล้ว เป็นต้น ซึ่งที่คุณหมอท่านแรกได้แนะนำเช่นนั้น ผมว่าท่านก็ทำตามหลักวิชาดีอยู่แล้ว
ถามว่าไม่ต้องไปขูดมดลูกพิสูจน์ไม่ได้เหรอ ตัดมดลูกออกทิ้งเสียเลยไม่ดีหรือ แบบว่าไหนๆก็เป็นของเก่าเก็บไม่ได้ใช้งานแล้วจะรักษาไว้ให้เปลืองงบประมาณซื้อนิวฟรีด้อมไปทำไม ตอบว่าความคิดแบบที่ว่าอวัยวะไหนที่ไม่ได้ใช้งานแล้วหรืออัตราการใช้งานต่ำก็ตัดทิ้งเสีย นี่ไม่ใช่หลักวิชาแพทย์ เพราะถ้าหลักวิชาเป็นแบบนั้นก็คงต้องตัดหัวนักการเมืองทิ้งไปหลายรายแล้วสิครับ อะจ๊าก..ก ขอโทษ ปากเสียอีกละ กลับเข้าเรื่องดีกว่า หลักวิชาก็คือว่าการผ่าตัดทุกชนิดมีความเสี่ยง ถ้าประโยชน์ที่จะได้ไม่คุ้มกับความเสี่ยง ก็ไม่ควรเลือกวิธีผ่าตัด
ถามว่าถ้าลองไปหา second opinion จากหมอคนอื่นที่อยู่ในรพ.เอกชนขอให้เขาตัดมดลูกให้ จะมีหมอคนไหนตัดให้ไหม ตอบว่ามีแน่นอน เพราะการชั่งน้ำหนักระหว่างประโยชน์กับความเสี่ยงของการผ่าตัดเป็นเรื่องของการใช้ดุลพินิจ และหมอแต่ละคนก็มีดุลพินิจไม่เหมือนกัน ดังนั้นต้องถามตัวคุณแม่ของคุณแล้วละครับ ว่าท่านชอบแบบไหน แล้วก็ค่อยไปเสาะหาแบบนั้น ถ้าเป็นผมผมก็จะแนะนำเหมือนคุณหมอท่านแรก คือขูดมดลูกเพื่อวินิจฉัยให้แน่ชัดก่อน ถ้าเป็นมะเร็งก็ผ่าตัด ถ้าไม่ใช่ ก็ไม่ต้องผ่า
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
