ปัจจัยเสี่ยงเป็นอัมพาต กลัวอัมพาตกันทั้งบ้านแล้ว

คุณหมอสันต์คะ

คุณแม่เป็นอัมพาตมาสามเดือนแล้ว เดือดร้อนกันทุกคน เดี๋ยวนี้ทุกคนในบ้านกลัวเป็นอัมพาตกันมากที่สุด อยากถามคุณหมอว่าปัจจัยเสี่ยงของการเป็นอัมพาตที่มีผลอย่างแท้จริงมีอะไรบ้าง

ภรณ์
..............................

ตอบครับ

สมาคมโรคหัวใจและสมาคมอัมพาตอเมริกัน (AHA/ASA) ได้ทบทวนหลักฐานวิทยาศาสตร์แล้วออกคำแนะนำค.ศ. 2010 แก่แพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ทั้งหลาย ถึงปัจจัยเสี่ยงของการเป็นอัมพาต ซึ่งตีพิมพ์ในวารสารอัมพาต (Stroke) เมื่อเดือนธค. 53 โดยแบ่งปัจจัยเสี่ยงเป็นสามกลุ่ม ดังนี้

กลุ่มที่ 1. ปัจจัยเสี่ยงที่แก้ไขแล้วจะลดความเสี่ยงได้มากชัดเจน ได้แก่
(1) ความดันเลือดสูง
(2) เป็นเบาหวาน
(3) สูบบุหรี่ หรือดมควันบุหรี่
(4) หัวใจห้องบนเต้นรัว (AF) หรือเป็นโรคหัวใจบางชนิด
(5) ไขมันในเลือดสูง
(6) หลอดเลือดแคโรติดที่คอ ตีบ
(7) เป็นโรคโลหิตจางชนิด sickle cell
(8) กินยาฮอร์โมนทดแทนหลังประจำเดือนหมด
(9) โภชนาการไม่ถูกต้อง
(10) ไม่ออกกำลังกาย
(11) อ้วน
(12) ลงพุง

กลุ่มที่ 2. ปัจจัยเสี่ยงที่แก้ไขแล้วจะลดความเสี่ยงได้บ้างแต่ไม่ชัดเจน ได้แก่
(1) เป็นเมตาโบลิกซินโดรม
(2) ดื่มแอลกอฮอล์มาก
(3) ติดยา
(4) กินยาคุมกำเนิด
(5) เป็นโรคนอนกรน
(6) เป็นไมเกรน
(7) มีโฮโมซีสเตอีนในเลือดสูง
(8) มี lipoprotein(a) ในเลือดสูง
(9) เลือดแข็งตัวง่าย
(10) มีการอักเสบในร่างกาย
(11) มีการติดเชื้อในร่างกาย

กลุ่มที่ 3. ปัจจัยเสี่ยงที่แก้ไขไม่ได้เลย ได้แก่
(1) อายุมาก
(2) เพศหญิง
(3) เชื้อชาติจีน
(4) มีกรรมพันธุ์เป็นอัมพาตกันมากในครอบครัว

การจัดการปัจจัยเสี่ยงในกลุ่มที่ 1 มีผลลดการเป็นอัมพาตได้ถึง 80% จึงเป็นวิธีป้องกันการเป็นอัมพาตที่ดีที่สุดชนิดที่ไม่มียาชนิดใดทำได้ เรียกว่าถือเป็นกฎได้เลยว่า ถ้าไม่อยากเป็นอัมพาต ต้องป้องกันด้วยวิธีลดปัจจัยเสี่ยงเท่านั้น ยากินป้องกันที่ได้ผลดีเท่า ไม่มี

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

บรรณานุกรม

1. Goldstein LB, Bushnell CD, Adams RJ, Appel LJ, Braun LT, Chaturvedi S, Creager MA, Culebras A et.al. on behalf of the American Heart Association Stroke Council, Council on Cardiovascular Nursing, Council on Epidemiology and Prevention, Council for High Blood Pressure Research, Council on Peripheral Vascular Disease, and Interdisciplinary Council on Quality of Care and Outcomes Research. Guidelines for the Primary Prevention of Stroke. A Guideline for Healthcare Professionals From the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2010 ; Published online before print December 2, 2010, doi: 10.1161/STR.0b013e3181fcb238

DrSant

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์ พบ. อดีตเป็นศัลยแพทย์หัวใจ ต่อมาหันมาสนใจเวชศาสตร์ครอบครัว แล้วต่อมาหันมาโปรโมทให้เกิดสาขาเวชศาสตร์วิถีชีวิต (Lifestyle Medicine) ขึ้นในเมืองไทย เปิดแค้มป์สอนให้คนทั่วไปมีสุขภาพดีด้วยตัวเอง (GHBY) และสอนคนที่ป่วยแล้วให้พลิกผันโรคด้วยตัวเอง(RDBY) ด้วย (1) โภชนาการที่มีพืชเป็นอาหารหลัก (2) การออกกำลังกาย (3) การจัดการความเครียดอย่างเป็นระบบ และ (4) การมีสัมพันธภาพที่ดีกับคนรอบตัว นอกจากนี้ยังสอนคนให้วางความคิดลดความเครียด (Spiritual Retreat) ท่านผู้อ่านทุกท่านสามารถถามหมอสันต์ได้ทางอีเมล์ chaiyodsilp@gmail.com

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

เจ็ดใครหนอ

- สิงหาคม 30, 2567

มะกอกน้ำ ลูกแค่นี้ก็อร่อยแล้ว ทุกวันนี้มีคนเสนอขายสินค้าที่จะทำให้อายุยืนแยะมาก ทั้งวิตามิน อาหารเสริม สะเต็มเซลล์ โดยอ้างงานวิจัยสารพัด แต่ความเป็นจริงคืองานวิจัยที่จะพิสูจน์ว่าอะไรทำให้คนอายุยืนนั้นต้องมีระยะเวลาวิจัยนานระดับหลายสิบปีขึ้นไป ซึ่งตอนนี้ที่มีคุณสมบัติดังกล่าวครบถ้วนมีอยู่แค่ 1 งานวิจัยเท่านั้น ชื่อ Adult Development Study ของฮาร์วาร์ด ใช้เวลาทำวิจัยนาน 83 ปี ใช้นักวิจัยถึงสามชั่วอายุคน เริ่มต้นติดตามคนอยู่ 724 คน จนถึงปัจจุบันติดตามอยู่ราว 2000 คน วันนี้เรามาพูดถึงงานวิจัยหนึ่งเดียวนี้ ว่าอะไรเป็นปัจจัยทำให้คนอายุยืน สุขภาพดี มีความสุขในชีวิต เหตุหนึ่งเดียวที่ทำให้คนอายุยืนในงานวิจัยนี้ไม่ใช่อาหาร ไม่ใช่การมีหรือไม่มีเงิน ไม่ใช่การมีนิสัยออกกำลังกายหรือไม่ออก ไม่ใช่การมีการศึกษาสูงหรือต่ำ ไม่ใช่การได้ทำงานดีๆเท่ๆ (รวมทั้งเป็นประธานาธิบดี) หรือไม่ได้ทำ แต่ ปัจจัยเดียวที่สัมพันธ์ภาพการมีอายุยืนในงานวิจัยนี้คือการมีสัมพันธภาพที่ดีกับคนรอบตัว ( social connectedness) ซึ่งงานวิจัยนี้ได้บัญญัติศัพท์ใหม่ขึ้นมาคำหนึ่งว่า “ความฟิตทางสังคม ( social fitness )” โดยที่งานวิจัยนี้ได...

เรียนคุณหมอสันต์ ผมอายุ 70 ปีนี้ เคยสอนอยู่ที่ ม. ... เกษียณมาแล้วสิบปีพอดี ช่วงปีท้ายๆนี้ชีวิตไม่มีความสุข หมอวินิจฉัยว่าเป็นโรคซึมเศร้าแต่ผมว่าไม่ใช่ ปัญหาของผมคือผมพบความจริงมากขึ้นเรื่อยๆว่าแก่แล้วไม่มีอะไรดี มีแต่เรื่องเสีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งร่างกาย ตอนนี้ผมก็ป่วยอยู่ ผมรู้สึกว่าความแก่เหมือนหมาถูกต้อนเข้ามุมให้จนตรอก มันอึดอัด มันกลัว มันกัดฟันสู้ทั้งๆที่รู้ว่าสู้ไม่ได้ เหล่านี้มันไม่ใช่และไม่เกี่ยวอะไรกับโรคซึมเศร้าใช่ไหมครับ ผมเขียนมาหาหมอสันต์นี้ผมไม่ได้กลัวตาย แต่กลัวความเจ็บป่วย กลัวปวด กลัวทรมาน ไม่อยากเป็นภาระคนอื่น ไม่อยากมีความรู้สึกเป็นคนไร้ค่า สมัยผมเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยผมสอนนักศึกษาให้สู้ชีวิต แต่พอตัวเองตกอยู่ในมุมอับตรงนี้กลับพบว่าคำสอนนั้นใช้ไม่ได้ ผมนั่งสมาธิก็ไม่ได้ ตอนนี้อยากจะกลับตัวเป็นนักศึกษาให้คุณหมอแนะนำ ว่าผมควรจะปฏิบัติตนแนวไหนดี (ภาพวันนี้: ชมรมนกบินเสรีเมืองทอง เอานกมาคอว์มาบินโชว์เด็กๆที่ปาร์ค) .................................................................. ตอบครับ คุณเปรียบความทุกข์ของการเป็นผู้สูงวัยเหมือนส...

ชีวิตเมื่อตายไปแล้ว

- พฤศจิกายน 13, 2567

หมอสันต์พูดกับผู้ป่วย เวลามันเหลือจำกัดมาก สิ่งที่ผมจะพูด คุณอย่าเสียเวลาตั้งข้อสงสัยเลยว่าผมเอาอะไรจากไหนมาพูด อุปมาเหมือนคุณกำลังจะขึ้นเครื่องบินไปเที่ยวนอร์เวย์ซึ่งคุณไม่เคยไป คนอื่นเขาบอกว่าไปถึงเมืองนั้นแล้วให้ขึ้นเรือต่อไปเที่ยวเมืองนี้ คุณไม่ต้องเสียเวลาสอบสวนดอก แค่เก็บข้อมูลไว้ พอไปถึงเมืองนั้นแล้วก็ดูว่ามีเรือไปเมืองนี้จริงไหม ถ้ามีจริงก็ขึ้นเรือไป ถ้าไม่มีก็เท่ากับว่าข้อมูลที่เราได้มานั้นผิด เท่านั้นเอง อย่างดีเราได้ประโยชน์ อย่างเลวเราเสมอตัว เรื่องที่ผมจะพูดกับคุณนี้ไม่ใช่วิชาแพทย์ ดังนั้นอย่าเชื่อหรือไม่เชื่อเพราะผมเป็นแพทย์ ผมพูดกับคุณในฐานะเพื่อนสนิทของคุณคนหนึ่ง ในการตาย "เรา" ซึ่งเป็นความรู้ตัวนี้ไม่ได้เคลื่อนย้ายไปไหน แต่ร่างกายของเราซึ่งเป็นประสบการณ์ในความรู้ตัวของเราได้มาถึงจุดเปลี่ยนที่เราไม่อาจหวนกลับมาใช้งานมันได้อีกแล้ว บนเส้นทางของการเดินหน้าไปสู่ความตายนี้ มันมีอยู่สามช่วง สามจังหวะ ที่มันเป็นโอกาสที่คุณจะเลือกการเดินทางที่เป็นประโยชน์กับตัวคุณอย่างเอนกอนันต์ได้ จัง...

เปลี่ยนอาหาร ปั่นจักรยาน น้ำตาลลด ความดันลด แต่ไขมันทำไมไม่ลด

- ธันวาคม 18, 2567

อยากเรียนถามคุณหมอ ดิฉันอายุ59 สูง150 น้ำหนัก6เดือนก่อน 69 และตรวจเจอเบาหวาน233 ไขมัน LDL.165.HDL37.Triglyceride184 ขอคุณหมอว่ าอยากจะลองลดเบาหวานเองก่ อนหมอให้3เดือน ดิฉันทำตามคุณหมอสันต์ด้ วยความศรัทธาเพราะดูคลิปคุ ณหมอตลอด กินพืชเป็นหลักเนื้อสัตว์ แทบไม่แตะเลยทำอาหารกินเองไม่ ใช้น้ำตาลและน้ำมันออกกำลั งกายด้วยการปั่นจักรยาน ทางไกลวันล่ะประมาณวันล่ะ2ชม ครบ3เดือน น้ำหนักลดเหลือ 61 น้ำตาลสะสมจาก9 เหลือ7 น้ำตาลปลายนิ้วจาก233เหลือ130 แต่ ไขมันLDl.จาก165เพิ่มเป็น200 คุณหมอให้ลดเองอีก3เดือนเป็ น6เดือนพอไปตรวจอีกครั้ง น้ำหนักตัวเหลือ57 น้ำตาลสะสมอยู่ที่7 ไม่ลงเลยค่ะ น้ำตาลปลายนิ้วเหลือ120 เจาะปลายนิ้วเองด้วยเกือบจะทุ กวัน บางวันก็115 120บ้าง LDL ขึ้นมาเป็น202 คุณหมอบอกว่า กินพืชอย่างเดียวไม่ได้ผลเลยจ่ ายยา เบาหวาน ไขมัน มาให้กินอีก3เดือน อ้อความดันดิฉันหกเดือนที่แล้ วอยู่ที่ประมาณ140 -150 ไม่ใช้ยาตอนนี้เหลือ120ค่ะคุ ณหมอ และคุณหมอที่ตรวจบอกค่าไตดีขึ้ น80 จาก100และค่าตับก็ดีขึ้น อยากจะเถียงหมอกินพืชไม่ดี ตรงไหน ที่จะถามคุณ...

ท่านอายุเก้าสิบแล้วยังไม่รู้ แล้วท่านจะรู้มันไปทำพรื้อละครับ

- ธันวาคม 14, 2567

ถึงคุณหมอสันต์ ผมอายุ 90 ปีนี้ ได้ติดตามคุณหมอสันต์มาสิบกว่าปี ขอถามคุณหมอสันต์คำเดียว ว่าอะไรคือคุณค่าหรือความหมายหรือเป้าหมายที่แท้จริงของชีวิต .... ........................................................ ตอบครับ ป้าด..ด...ด โทะ ท่านอยู่มาจนอายุเก้าสิบแล้ว ผ่านมาหมดแล้วทั้งหนังสือ ตำรา คัมภีร์ และขี้ปากของศาสดาและผู้รู้ทั้งหลาย แล้วก็ท่านยังไม่รู้อยู่ดีว่าอะไรคือคุณค่าหรือความหมายหรือเป้าหมายของชีวิต เออ.. ผมขอถามท่านหน่อยเหอะ ว่าป่านฉะนี้แล้วท่านจะรู้มันไปทำพรื้อละครับ หิ..หิ มองจากอีกมุมหนึ่ง สิ่งที่ท่านมองหามาตั้งเก้าสิบปีแล้วก็ยังหาไม่เจอ ก็แสดงว่าสิ่งนั้นมันคงไม่ได้มีอยู่จริงกระมังครับ ความจริงผมว่าผู้คนเขาไม่ได้สนใจจริงจังดอกว่าอะไรคือคุณค่าหรือความหมายของชีวิต เขาสนใจที่จะเสาะหาความสุขที่ถาวรมากกว่า เขาต้องการแฮ้ปปี้ แต่ว่าความสุขนี้มันเป็น sensation นะ พูดแบบบ้านๆก็คือมันเป็นเวทนา (feeling) มันมีธรรมชาติมาแล้วก็ไป จะไปเสาะหาความสุขที่ถาวรนะหรือ คนแก่อย่าว่าแต่ระดับท่านเลย แค่ระดับตัวผมซึ่งมีประสบการณ์น้อยกว่าท่านผมก็รู้ได้ง่...

สิ่งที่ขาดหายไปจากชีวิตคนเราคือความเบิกบาน (Joy)

- พฤศจิกายน 07, 2567

อายุ 70 ปีถูกคนในบ้านไล่ให้ไปฉีดวัคซีนไข้เลือดออก

- ตุลาคม 03, 2567

เรียนอาจารย์หมอสันต์ ที่นับถือ ขอเรียนถามเรื่อง วัคซีน ป้องกันไข้เลือดออกค่ะ อายุ 70 ปี เคยป่วยเปนไข้เลือดออกแล้วเมื่อ ประมานอายุ 50 ปี เวลานี้ทุกคนในครอบครัวรบเร้าให้ ไปฉีดวัคซีนป้องกันไข้เลือดออก เพราะเขาบอกว่าถ้าเปนครั้งที่สอ งตอนอายุมากจะรักษาไม่ได้ค่ะ เรียนถาม ค่ะ ดิฉัน ควรฉีดไหมคะ และสมาชิกในครอบครัว สามี 72 ลูก 41ปี และ 36 ปี จำเป็นต้องฉีดด้วยไหมคะ และมีผล อาการข้างเคียง ข้อห้าม ระวังอะไรบ้างคะ ด้วยความเคารพ และนับถือ ขอบพระคุณมากค่ะ ..... Sent from my iPhone ......................................... ดอกขมิ้นชันบ้านหมอสันต์ ตอบครับ ก่อนตอบคำถามนี้ผมขอแจ้งข่าวก่อนว่าบริษัทซาโนฟีปาสเตอร์ซึ่งเป็นผู้ผลิตวัคซีนไข้เลือดออกที่เชื่อถือได้และมีผลวิจัยดีที่สุดชื่อวัคซีน Dengvaxia ได้ประกาศเลิกผลิตวัคซีนนี้สำหรับเด็กเสียแล้ว ด้วยเหตุผลว่าผลิตมาแล้วขายไม่ออก อย่างไรก็ตามยังมีวัคซีนไข้เลือดออกอีกตัวหนึ่งของบริษัททาเคดะชื่อวัคซีน Qdenga ซึ่งยังผลิตขายอยู่ แต่ไม่รู้ธุรกิจจะไปได้อีกนานเท่าไร มีอีกบริษัทหนึ่งในอเมริ...

มะเร็งต่อมลูกหมากแพร่กระจายไปกระดูกขาแล้ว จะไปต่อไงดี

- พฤศจิกายน 16, 2567