อายุ 76 ปี ยังคงต้องส่องตรวจลำไส้ใหญ่อยู่อีกไหม

คุณหมอสันต์ครับ

ผมอายุ 76 ปีแล้ว ลูกหลานไล่ให้ไปส่องลำไส้ใหญ่อีก อ้างว่าจะได้อยู่กับลูกหลานไปนานๆ แต่ผมไม่อยากทำเลย จะทำก็เพราะขัดลูกหลานไม่ได้ ขอคำแนะนำของคุณหมอสันต์หน่อย เพราะลูกหลานเขาเชื่อหมอสันต์มาก

..........................................

ตอบครับ

1. ถามว่าอายุ 76 แล้ว การส่องตรวจลำไส้ใหญ่ (colonoscopy) เพื่อป้องกันโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่จะมีประโยชน์ไหม ตอบว่าไม่มีประโยชน์หรอกครับ นี่ผมตอบโดยอาศัยผลวิจัยติดตามดูกลุ่มคนแบบไปข้างหน้า (cohort) ผู้ป่วยเมดิแคร์ (ประกันสังคมสหรัฐ) จำนวน 1.3 ล้านคนซึ่งเพิ่งสรุปผลไปเมื่อปีกลายนะ งานวิจัยนี้ตามคนที่ส่องตรวจลำไส้ใหญ่มา 8 ปี และพบว่าสำหรับคนอายุมากเกิน 75 ปี การส่องหรือไม่ส่องลำไส้ใหญ่ มีอัตราเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ไม่แตกต่างกัน แล้วจะส่องไปทำไมละครับ

2. ถามว่าอ้าว แล้วทำไมแพทย์จึงแนะนำให้ส่องลำไส้ใหญ่ทุก 10 ปีละ ตอบว่านั่นเขาแนะนำในคนอายุ 50-75 ปีนะครับ ในช่วงอายุนั้น หากตามดูคนที่ส่องลำไส้ใหญ่เปรียบเทียบกับคนที่ไม่ส่องไปนาน 8 ปี พบว่าคนที่ส่องจะเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่เสีย 2.19% ส่วนคนที่ไม่ส่องจะเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ 2.56% แตกต่างกันอยู่ 0.42% กว่าๆ พูดแบบบ้านๆ (NNT) ก็คือส่องก้นคน 238 คนแล้วตามดูไป 8 ปี พบว่าจะมีคนได้ประโยชน์จากการไม่เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ประมาณ 1 คน ที่เหลืออีก 237 คนนั้นจะส่องหรือไม่ส่องเขาไม่เป็นของเขาอยู่แล้ว ประโยชน์ 1 คนจากการจับคนส่องก้น 237 คนนี้ วงการแพทย์ถือว่าเป็นความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ สมควรจับคนอายุ 50-75 ปีส่องก้นแบบรูดมหาราชหมดทุกคน ดีกว่าปล่อยให้อยู่เปล่าๆ .. ซ.ต.พ.

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

บรรณานุกรม

1. García-Albéniz X, Hsu J, Bretthauer M, Hernán MA. Effectiveness of Screening Colonoscopy to Prevent Colorectal Cancer Among Medicare Beneficiaries Aged 70 to 79 Years: A Prospective Observational Study. Ann Intern Med. 2017;166:18-26. doi: 10.7326/M16-0758

DrSant

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์ พบ. อดีตเป็นศัลยแพทย์หัวใจ ต่อมาหันมาสนใจเวชศาสตร์ครอบครัว แล้วต่อมาหันมาโปรโมทให้เกิดสาขาเวชศาสตร์วิถีชีวิต (Lifestyle Medicine) ขึ้นในเมืองไทย เปิดแค้มป์สอนให้คนทั่วไปมีสุขภาพดีด้วยตัวเอง (GHBY) และสอนคนที่ป่วยแล้วให้พลิกผันโรคด้วยตัวเอง(RDBY) ด้วย (1) โภชนาการที่มีพืชเป็นอาหารหลัก (2) การออกกำลังกาย (3) การจัดการความเครียดอย่างเป็นระบบ และ (4) การมีสัมพันธภาพที่ดีกับคนรอบตัว นอกจากนี้ยังสอนคนให้วางความคิดลดความเครียด (Spiritual Retreat) ท่านผู้อ่านทุกท่านสามารถถามหมอสันต์ได้ทางอีเมล์ chaiyodsilp@gmail.com

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

เจ็ดใครหนอ

- สิงหาคม 30, 2567

มะกอกน้ำ ลูกแค่นี้ก็อร่อยแล้ว ทุกวันนี้มีคนเสนอขายสินค้าที่จะทำให้อายุยืนแยะมาก ทั้งวิตามิน อาหารเสริม สะเต็มเซลล์ โดยอ้างงานวิจัยสารพัด แต่ความเป็นจริงคืองานวิจัยที่จะพิสูจน์ว่าอะไรทำให้คนอายุยืนนั้นต้องมีระยะเวลาวิจัยนานระดับหลายสิบปีขึ้นไป ซึ่งตอนนี้ที่มีคุณสมบัติดังกล่าวครบถ้วนมีอยู่แค่ 1 งานวิจัยเท่านั้น ชื่อ Adult Development Study ของฮาร์วาร์ด ใช้เวลาทำวิจัยนาน 83 ปี ใช้นักวิจัยถึงสามชั่วอายุคน เริ่มต้นติดตามคนอยู่ 724 คน จนถึงปัจจุบันติดตามอยู่ราว 2000 คน วันนี้เรามาพูดถึงงานวิจัยหนึ่งเดียวนี้ ว่าอะไรเป็นปัจจัยทำให้คนอายุยืน สุขภาพดี มีความสุขในชีวิต เหตุหนึ่งเดียวที่ทำให้คนอายุยืนในงานวิจัยนี้ไม่ใช่อาหาร ไม่ใช่การมีหรือไม่มีเงิน ไม่ใช่การมีนิสัยออกกำลังกายหรือไม่ออก ไม่ใช่การมีการศึกษาสูงหรือต่ำ ไม่ใช่การได้ทำงานดีๆเท่ๆ (รวมทั้งเป็นประธานาธิบดี) หรือไม่ได้ทำ แต่ ปัจจัยเดียวที่สัมพันธ์ภาพการมีอายุยืนในงานวิจัยนี้คือการมีสัมพันธภาพที่ดีกับคนรอบตัว ( social connectedness) ซึ่งงานวิจัยนี้ได้บัญญัติศัพท์ใหม่ขึ้นมาคำหนึ่งว่า “ความฟิตทางสังคม ( social fitness )” โดยที่งานวิจัยนี้ได

สอนวิธีแปลผลเคมีของเลือด

- ตุลาคม 04, 2555

กินคีโตไข่ต้มไก่ต้มทุกวันแล้วหลอดเลือดหัวใจตีบ

- ตุลาคม 09, 2567

คุณหมอครับ ผมเป็นFC มานานมาก ผมเองทานคีโตมา5 ปี แต่ 2 ปี หลัง ผมทาน low carb อยู่ดี ผมเกิดโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลื อดเฉียบพลัน เพิ่งไปทำ สวนหัวใจ เมื่อ 16 กย 67 เอง ยังเหลือ ตีบอีก 2 เส้น 1 เส้น 95 % 2 เส้น 80 % ตอนนี้ ผมเริ่มกลับ ทานคีโตเข้มข้น ตัด carbs ทั้งหมด ทานแต่ ผัก เบอรรี่ กรีกโยเกิร์ต ไข่ต้ม ไก่ต้ม อโวคาโด ทานFish oil K2 Magnesium glycenate Q10 ทอรีน Metformin 500 2 เม็ด อยากขอคำแนะนำ อาจารย์ว่า จะช่วยให้เส้นเลือดลดตีบแคบลงไห ม ขอบคุณมากครับ ตะไครั กับใบแมงลัก .................................................... ตอบครับ ป้าด..ด FC ของหมอสันต์เนี่ยช่างมีความหลากหลายทางชีวภาพเสียจริ๊ง..ง ที่กินคีโตไข่ต้มไก่ต้มติดต่อกันหลายปีจนหลอดเลือดหัวใจตีบไปเลยก็มี เห็นแมะ (หิ..หิ พูดเล่นนะ อย่าซีเรียส) ผมจะตอบคำถามของคุณแบบตั้งประเด็นขึ้นมาให้คุณและท่านผู้อ่านเข้าใจเรื่องไปทีละเปลาะๆนะ 1. ถามว่าอาหารคีโตแบบคลาสสิกก็ดี อาหารโลว์คาร์บแบบคลาสสิกก็ดี ซึ่งกินเนื้อสัตว์กันเป็นล่ำเป็นสัน มีความสัมพันธ์กับการทำให้เป็นโรคหัวใจหลอดเลือดมากขึ้นไหม ตอบว่ามีนะครับ มีงา

หนังสือคัมภีร์สุขภาพดี (Healthy Life Bible) จะพิมพ์ครั้งที่ 3 แน่นอนแล้ว เชิญสั่งซื้อได้

- กันยายน 28, 2567

ผลการสำรวจความต้องการคนที่ไม่ชอบหนังสืออีบุ้คแต่อยากได้หนังสือเป็นกระดาษพบว่ามีอยู่มากพอที่จะพิมพ์ออกมาเป็นกระดาษขายในราคาเดิม คือ เล่มละ 495 บาท ได้ โดยส่งให้ฟรีทาง EMS ได้ด้วย หมอสันต์ขอขอบคุณแฟนบล็อกที่ช่วยกรอกแบบสอบถามแสดงความจำนงอยากซื้อเข้ามาทำให้ผมตัดสินใจพิมพ์ครั้งที่สามเป็นการแน่นอนแล้ว โดยหนังสือจะได้ประมาณ กลางเดือน พย. 67 เร็วกว่านี้ไม่ได้เพราะโรงพิมพ์เขามีหนังสือที่จะรีบออกงานหนังสือแห่งชาติคาแท่นพิมพ์อยู่แยะ การพิมพ์ครั้งที่ 3 นี้จะเป็นการพิมพ์ครั้งสุดท้าย ก่อนที่จะเปลี่ยนวิธีการเผยแพร่ไปเผยแพร่ต่อในระยะยาวในรูปแบบของอีบุ้คบนอินเตอร์เน็ทให้สมเจตนารมณ์เดิมของหมอสันต์ที่อยากจะเผยแพร่ความรู้ด้วยวิธีที่ไม่สร้างขยะให้รกโลกในระยะยาว และการพิมพ์ครั้งนี้จะเป็นการพิมพ์แบบ limited edition คือพิมพ์น้อยตามจำนวนผู้ที่แสดงความจำนงซื้อไว้ทาง Google form ก่อนหน้านี้ มีเผื่อเหลือเผื่อขาดแค่นิดหน่อยเท่านั้น แม้ว่าจะสงวนสิทธิ์ให้ผู้ที่ได้แสดงความจำนงซื้อไว้แล้วทางกูเกิ้ลฟอร์มได้สิทธิ์ซื้อก่อน แต่ทุกคนก็ต้องทำการซื้อและจ่ายเงินทางไลน์เหมือนกันหมด พิมพ์ครั้งนี้แล้วหมดแล้วก็คือห

ความแก่..เหมือนหมาถูกต้อนเข้ามุมให้จนตรอก

- ตุลาคม 28, 2567

เรียนคุณหมอสันต์ ผมอายุ 70 ปีนี้ เคยสอนอยู่ที่ ม. ... เกษียณมาแล้วสิบปีพอดี ช่วงปีท้ายๆนี้ชีวิตไม่มีความสุข หมอวินิจฉัยว่าเป็นโรคซึมเศร้าแต่ผมว่าไม่ใช่ ปัญหาของผมคือผมพบความจริงมากขึ้นเรื่อยๆว่าแก่แล้วไม่มีอะไรดี มีแต่เรื่องเสีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งร่างกาย ตอนนี้ผมก็ป่วยอยู่ ผมรู้สึกว่าความแก่เหมือนหมาถูกต้อนเข้ามุมให้จนตรอก มันอึดอัด มันกลัว มันกัดฟันสู้ทั้งๆที่รู้ว่าสู้ไม่ได้ เหล่านี้มันไม่ใช่และไม่เกี่ยวอะไรกับโรคซึมเศร้าใช่ไหมครับ ผมเขียนมาหาหมอสันต์นี้ผมไม่ได้กลัวตาย แต่กลัวความเจ็บป่วย กลัวปวด กลัวทรมาน ไม่อยากเป็นภาระคนอื่น ไม่อยากมีความรู้สึกเป็นคนไร้ค่า สมัยผมเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยผมสอนนักศึกษาให้สู้ชีวิต แต่พอตัวเองตกอยู่ในมุมอับตรงนี้กลับพบว่าคำสอนนั้นใช้ไม่ได้ ผมนั่งสมาธิก็ไม่ได้ ตอนนี้อยากจะกลับตัวเป็นนักศึกษาให้คุณหมอแนะนำ ว่าผมควรจะปฏิบัติตนแนวไหนดี (ภาพวันนี้: ชมรมนกบินเสรีเมืองทอง เอานกมาคอว์มาบินโชว์เด็กๆที่ปาร์ค) .................................................................. ตอบครับ คุณเปรียบความทุกข์ของการเป็นผู้สูงวัยเหมือนสุนัขถูกต้อนเข้ามุมอับ นั่นเป็

ชีวิตเมื่อตายไปแล้ว

- พฤศจิกายน 13, 2567

หมอสันต์พูดกับผู้ป่วย เวลามันเหลือจำกัดมาก สิ่งที่ผมจะพูด คุณอย่าเสียเวลาตั้งข้อสงสัยเลยว่าผมเอาอะไรจากไหนมาพูด อุปมาเหมือนคุณกำลังจะขึ้นเครื่องบินไปเที่ยวนอร์เวย์ซึ่งคุณไม่เคยไป คนอื่นเขาบอกว่าไปถึงเมืองนั้นแล้วให้ขึ้นเรือต่อไปเที่ยวเมืองนี้ คุณไม่ต้องเสียเวลาสอบสวนดอก แค่เก็บข้อมูลไว้ พอไปถึงเมืองนั้นแล้วก็ดูว่ามีเรือไปเมืองนี้จริงไหม ถ้ามีจริงก็ขึ้นเรือไป ถ้าไม่มีก็เท่ากับว่าข้อมูลที่เราได้มานั้นผิด เท่านั้นเอง อย่างดีเราได้ประโยชน์ อย่างเลวเราเสมอตัว เรื่องที่ผมจะพูดกับคุณนี้ไม่ใช่วิชาแพทย์ ดังนั้นอย่าเชื่อหรือไม่เชื่อเพราะผมเป็นแพทย์ ผมพูดกับคุณในฐานะเพื่อนสนิทของคุณคนหนึ่ง ในการตาย "เรา" ซึ่งเป็นความรู้ตัวนี้ไม่ได้เคลื่อนย้ายไปไหน แต่ร่างกายของเราซึ่งเป็นประสบการณ์ในความรู้ตัวของเราได้มาถึงจุดเปลี่ยนที่เราไม่อาจหวนกลับมาใช้งานมันได้อีกแล้ว บนเส้นทางของการเดินหน้าไปสู่ความตายนี้ มันมีอยู่สามช่วง สามจังหวะ ที่มันเป็นโอกาสที่คุณจะเลือกการเดินทางที่เป็นประโยชน์กับตัวคุณอย่างเอนกอนันต์ได้ จังหวะที่หนึ่ง คือเมื่อลมหายใจสิ้นสุดลงไปแล้ว คุณจะไปโผล่ที่อ

อายุ 70 ปีถูกคนในบ้านไล่ให้ไปฉีดวัคซีนไข้เลือดออก

- ตุลาคม 03, 2567

เรียนอาจารย์หมอสันต์ ที่นับถือ ขอเรียนถามเรื่อง วัคซีน ป้องกันไข้เลือดออกค่ะ อายุ 70 ปี เคยป่วยเปนไข้เลือดออกแล้วเมื่อ ประมานอายุ 50 ปี เวลานี้ทุกคนในครอบครัวรบเร้าให้ ไปฉีดวัคซีนป้องกันไข้เลือดออก เพราะเขาบอกว่าถ้าเปนครั้งที่สอ งตอนอายุมากจะรักษาไม่ได้ค่ะ เรียนถาม ค่ะ ดิฉัน ควรฉีดไหมคะ และสมาชิกในครอบครัว สามี 72 ลูก 41ปี และ 36 ปี จำเป็นต้องฉีดด้วยไหมคะ และมีผล อาการข้างเคียง ข้อห้าม ระวังอะไรบ้างคะ ด้วยความเคารพ และนับถือ ขอบพระคุณมากค่ะ ..... Sent from my iPhone ......................................... ดอกขมิ้นชันบ้านหมอสันต์ ตอบครับ ก่อนตอบคำถามนี้ผมขอแจ้งข่าวก่อนว่าบริษัทซาโนฟีปาสเตอร์ซึ่งเป็นผู้ผลิตวัคซีนไข้เลือดออกที่เชื่อถือได้และมีผลวิจัยดีที่สุดชื่อวัคซีน Dengvaxia ได้ประกาศเลิกผลิตวัคซีนนี้สำหรับเด็กเสียแล้ว ด้วยเหตุผลว่าผลิตมาแล้วขายไม่ออก อย่างไรก็ตามยังมีวัคซีนไข้เลือดออกอีกตัวหนึ่งของบริษัททาเคดะชื่อวัคซีน Qdenga ซึ่งยังผลิตขายอยู่ แต่ไม่รู้ธุรกิจจะไปได้อีกนานเท่าไร มีอีกบริษัทหนึ่งในอเมริกาผลิตวัคซีนนี้ออกมาเช่นกันแต่การวิจัยยังไม่จบ จึงยังใช้ไม่ได้

สิ่งที่ขาดหายไปจากชีวิตคนเราคือความเบิกบาน (Joy)

- พฤศจิกายน 07, 2567

หมอสันต์พูดกับสมาชิกที่มาเข้าแค้มป์ Spiritual Retreat สิ่งที่ขาดหายไปจากชีวิตคนเราคือความเบิกบาน (Joy) หรือพูดอีกอย่างได้ว่าชีวิตนี้ถ้ามีสิ่งเดียวแล้วสิ่งอื่นไม่ต้องมีก็ได้ สิ่งนั้นก็คือความเบิกบาน (Joy) เพราะชีวิตเราทุกวันนี้เรามุ่งหน้าดั้นด้นค้นหาความสุข ซึ่งมันก็ตัวเดียวกับความเบิกบาน การได้ยิ้ม ได้หัวเราะ ได้พบความมหัศจรรย์ (wonder) กับชีวิตนั่นแหละ เราจะเบิกบานได้มันมีองค์ประกอบสามสี่อย่าง หนึ่ง ก็คือเราต้องยอมรับ (acceptance) ทุกสิ่งทุกอย่างรอบตัวของเราให้ได้อย่างไม่มีเงื่อนไขก่อน หากเราไม่ยอมรับ เราก็จะเกร็ง จะสู้ หรือจะหนี นั่นก็คือภาวะเครียด ไม่ใช่เบิกบาน สอง ก็คือใจเราต้องสงบเย็น (peace) ให้ได้ก่อน ใจเราไม่สงบเพราะมันมีความคิด ดังนั้นเราต้องฝึกวางความคิดก่อน สาม ก็คือเราต้องผ่อนคลาย (relax) กล้ามเนื้อของเราก่อน เอาง่ายๆ ดูที่ใบหน้าของเราก็ได้ กล้ามเนื้ออื่นๆบนใบหน้า 42 มัดต้องผ่อนคลายก่อน กล้ามเนื้อ zygomaticus จึงจะหดตัวให้เรายิ้มที่มุมปากได้ สี่ ก็คือความเบิกบานมันมีธรรมชาติเป็นความปลาบปลื้มตามหลังการได้แสดงความรักความเมตตา (love) มันตา

วิตามินดีเกิน 150 หมอบอกมากเกินไป ท้ังๆที่ไม่ได้ทานวิตามินดี

- ตุลาคม 18, 2567

ผม นาย ... อายุ 53 ปี สูง 165 น้ำหนัก 60 Kg ตรวจสุขภาพประจำปี LDL 113 HDL 53 TRI 261 total cholesterol 187 ความดัน 118/76 วิตามิน ดี สูงมากกว่า 150 ng/mg กิจกรรมประจำวัน บ่าย 4 โมงออกปั่นจักรยาน ประมาณวันละ 2 ชั่วโมงเกือบทุกวัน ตอนเช้าก็มีบ้างครับ 7 โมง-9 โมงครับ ความหนัก หอบ ร้องเพลงไม่ได้ แต่พูดเป็นประโยคได้ ตามที่หมอแนะนำ ตอนเที่ยงชอบออกไปอาบแดดบ้าง ตามที่หมอบอกครับ(ฟังจาก youtube ครับ) โดยไม่ได้ทาครีมกันแดดครับ ทานพืชเป็นหลักครับ ไม่มีเนื้อสัตว์ยกเว้นไข่ หมอบอกให้พยายามอย่าออกแดดหรือหลีกเลี่ยงแดด หรือใส่เสื้อแขนยาวหรือกางเกงขายาวออกกำลังกาย อีก 3 เดือนหมอให้มาตรวจใหม่ ผมควรทำอย่างไรดีครับ เพราะติดออกกำลังกายครับ เสื้อผ้าชุดกีฬาก็มีแต่แขนสั้นขาสั้นครับ ทาครีมจะช่วยได้ไหมครับ บางทีมีทิปปั้น150กิโลช่วงเช้ากับเพื่อนประมาณ 3 ชั่่วโมงครับ มันจะหลีกเลี่ยงแดดยังไงครับพยายามหาข้อมูลในเน็ต ทั้งอังกฤษ และ ภาษาไทย บอก ว่ามีความเสี่ยง ทั้งๆที่ไม่มีอาการอย่างว่านั้นเลยครับ และก็ไม่ได้ทานวิตามินดี เสริมด้วยครับ ขอบคุณครับ .............................................................. หมอสันต์

Life Skill Camp for Kids แค้มป์ทักษะชีวิตเยาวชนที่มิวเซียมสยาม 16 พย. 67

- ตุลาคม 08, 2567

เมื่อปีกลายหมอสันต์ร่วมกับองค์กรกลุ่มเยาวชนที่สนใจการเสริมสร้างทักษะชีวิตเด็กชื่อ Cubic Creative ได้เปิดแค้มป์สอนทักษะชีวิตให้กับเด็กอายุ 9-15 ปี (ประมาณ ป. 3 – ม. 3) ที่มิวเซียมสยาม เรียกว่า Life Skill Camp For Kids เป็นแค้มป์แบบนั่งรถไฟฟ้ามาทำกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันวันเดียวจบ มาเช้า กลับเย็น โดยทีมงานของ Cubic Creative ซึ่งมีประสบการณ์ในการทำแค้มป์เยาวชนมาจัดทำจัดสอนในส่วนแผนกิจกรรมและเกมสำหรับเด็กต่างๆ ส่วนหมอสันต์นั้นสอนเองในส่วนที่จะให้เด็กได้รู้จักความคิดและอารมณ์ของตัวเอง ทำไปแล้วก็ได้ผลดีพอสมควร ทั้งเด็กทั้งคุณพ่อคุณแม่ถามถึงอีก หน้าหนาวปีนี้จึงจะทำอีกสักครั้งในวันที่ 16 พย. 67 โดยเก็บเอาประสบการณ์จากครั้งเก่ามาปรับให้เข้าเป้ากว่าเดิม ดังนี้ 1.. วัตถุประสงค์ (Objectives) เพื่อเสริมสร้าง 1.1 Self awareness ทักษะรู้ความคิดและอารมณ์ของตัวเอง ฝึกให้เป็นผู้สังเกต รวมทั้งการสังเกตความคิดและอารมณ์ตนเอง มองเห็นการสนองตอบต่อสิ่งเร้าแบบหุ่นยนต์ของตัวเอง และฝึกให้นิ่งเพื่อสะกดการสนองตอบแบบอัตโนมัติของหุ่นยนต์ตัวนี้ไว้ชั่วครู่เพื่อให้โอกาสสติได้เข้าไปกำกับกา