บาป เป็นแค่คอนเซ็พท์ คอนเซ็พท์แปลว่าสิ่งที่เราสมมุติขึ้น
 |
| รวงผึ้ง (หรือผึ้งรวง ชักไม่แน่ใจ?) |
สวัสดีค่ะอ.สันต์
หนูปลูกผักทานเอง แบบออร์แกนิค ปัญหามีอยู่ว่าตัวเองทานมังฯ นั่งสมาธิด้วย จิตใจเริ่มอ่อนโยน และมีความตั้งใจในการไม่ฆ่าสั
ปัญหามีอยู่ว่า หนูตั้งใจจะไม่ทำบาป พอทำแบบนี้แล้วก็ไม่สบายใจ มีความขัดแย้งอยู่ในใจ เพราะถ้านับแล้วก็หลายศพอยู่
ขอบคุณค่ะ
.....................................................
ตอบครับ
1. "บาป" เป็นแค่คอนเซ็พท์ คอนเซ็พท์แปลว่าความคิดสมมุติสร้างสิ่งต่างๆขึ้นในใจ บาป บุญ คุณ โทษ ชั่ว ดี ถี่ ห่าง ทั้งหมดนี้เป็นคอนเซ็พท์ที่เราอุปโลกน์ขึ้นมาเพื่อให้มนุษย์อยู่ร่วมกันได้ แต่ขึ้นชื่อว่าคอนเซ็พท์มันก็คือความคิด หากหลงเข้าไปติดในนั้นไม่ว่าจะติดเชิง "อยากได้" หรือ "อยากหนี" นั่นก็คือการแกว่งออกไปจากการอยู่นิ่งๆตรงกลางซึ่งจะทำให้เกิดทุกข์ได้ทั้งนั้น
2. ความรู้สึกผิดว่าได้ทำบาป เป็นบาปที่แรงกว่าการทำบาปเองเสียอีก เพราะความรู้สึกผิดเป็นคอนเซ็พท์ที่ถูกอีโก้ชงขึ้นมาในใจซ้ำซากไม่รู้จักเลิก ต่างจากการกระทำเมื่อทำจบแล้วก็แล้ว ความรู้สึกผิดนี้เชื่อมโยงหรือถูกชงมาจากตัวตนในส่วนที่เรายึดติดหรือภาคภูมิว่าเป็น "หลักธรรมประจำใจ" ของเรา พอทำผิดไปจากหลักธรรมประจำใจ ตัวตนก็จะชงความรู้สึกผิดขึ้นมาเพื่อปกป้องหรือล้างบาปไม่ให้ตัวตนนี้ชำรุดเสียหาย พูดแบบบ้านๆก็คือเรื่องที่แล้วไปแล้วก็ยังไม่แล้ว ต้องคอยล้างกันอยู่นั่นแหละ ล้างมากไปหน่อยก็ทำให้เป็นบ้าได้นะ เขาเรียกว่า "คนบ้าดี" ซึ่งก็เป็นความบ้าขนานแท้แบบหนึ่ง จะต่างจาก "คนบ้าชั่ว" อยู่หน่อยหนึ่งก็ตรงที่คนบ้าดีอาการหนักกว่า รักษายากกว่า ส่วนจำนวนนั้น หากลองนับดูเฉพาะที่เมืองไทยนี้ ผมว่าคนบ้าทั้งสองแบบมีมากพอๆกัน จึงยังไม่มีฝ่ายใหนชนะเด็ดขาดอยู่นี่ไง
3. ปัญหาอีกอย่างหนึ่งในชีวิตของคนเรานี้ก็คือเราใช้ภาษาหรือนิรุกติศาสตร์ในการวินิจฉัยตัดสินอะไรตะพึด ขณะที่หมาแมวมันไม่มีนิรุกติศาสตร์ มันวินิจฉัยปัญหาในชีวิตด้วยสัญชาติญาณ (instinct) และความรู้สึกชอบไม่ชอบ (feeling) แม้ว่าบางครั้งมันก็มีปัญหาเหมือนกันเพราะเห็นโต้งๆว่าหลายอย่างมันแก้ปัญหาได้ไม่ดีเท่าคน แต่ในภาพรวมเท่าที่ผมสังเกตหมาแมวมา ทั้งที่เพื่อนเขาเลี้ยง และทั้งที่จรจัดผ่านมาทางบ้านผม พวกมันมีความทุกข์น้อยกว่าคนแฮะ ยกเว้นหมาที่ใกล้ชิดกับคนมากเกินไปที่มันอาจจะถูกล่อให้ใช้สัญชาติญาณบางด้านซ้ำซากจนดูราวกับว่ามันเรียนรู้ไปจากคน เช่น รู้จักเปรียบเทียบและขี้อิจฉาเหมือนคน เห็นแก่กินเหมือนคน และอ้วนเหมือนคน เป็นต้น
อย่าลืมว่าคำสอนในศาสนาพุทธ ตรรกะหรือนิรุกติศาสตร์มีไว้เพื่อนำทางให้เราพ้นทุกข์ผ่านการรู้จักคิดด้วยขั้นตอนเหตุผลอย่างแยบยล ไม่ใช่เพื่อพาเราไปติดกับดักความคิดของเราเอง เช่นตรรกะที่ว่าเราไม่ควรเบียดเบียนชีวิตอื่นมันใช้การได้ระดับที่ไม่ทำให้ทั้งเราและทั้งชีวิตอื่นข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างต่างก็เดือดร้อนโดยใช่เหตุ ยกตัวอย่างเราคงไม่ไปไล่บี้กิ้งกือเล่นเพื่อความสนุก แต่ถ้าเราเป็นฝีติดเชื้อลุกลามแล้วไม่ยอมกินยาฆ่าเชื้อเพราะมันจะเป็นการเบียดเบียนเชื้อแบคทีเรีย เราก็จะต้องตายแหง๋แก๋ด้วยความเถรตรงในตรรกะของเรา ตรงไหนควรยึดตรรกะใดแค่ไหน เป็นดุลพินิจในการใช้ตรรกะของแต่ละคน ผมไม่สามารถคิดแทนคุณได้
4. ประเด็นความรู้สึกผิดเป็นประเด็นของ "ความคิด" ที่กลัวอนาคตซึ่งไร้สาระและไม่ได้มีอยู่จริง นี่เป็นประเด็นการไม่รู้วิธีวางความคิด สำคัญนะ ให้คุณแยกให้ออกว่าเป็นคนละประเด็นกับการไม่รู้วิธีใช้ตรรกะ แล้วถ้าจะให้ใส่น้ำหนัก การไม่รู้วิธีหรือไม่สามารถวางความคิด เป็นบาปที่หนักหนาสาหัสกว่าการมีตรรกะเสื่อม
คุณพูดเองนะว่าต่อไปจะเริ่มฝึกวางความคิดแล้ว แหม ช่างเป็นความคิดที่ประเสริฐเสียจริง จงรีบลงมือทำเถิด ให้วัดความสำเร็จด้วยตัวชี้วัดง่ายๆแค่สองตัว คือ (1) ความคิดน้อยลง (2) ความเบิกบานมากขึ้น ยกตัวอย่างเช่นจากนี้ไปถ้าความรู้สึกผิดเรื่องวิธีกำจัดศัตรพืชในหัวลดน้อยลง และชีวิตเบิกบานมากขึ้น นั่นแสดงว่าคุณมาถูกทางแล้ว
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
