บทความ

กำลังแสดงโพสต์จาก มิถุนายน, 2025

จริงหรือที่ว่ายิ่งลดไขมัน LDL ลงมาก กลับยิ่งจะเสียชีวิตมากขึ้น (งานวิจัย MCE)

รูปภาพ
  คุณหมอสันต์ที่นับถือ ได้มีผู้ส่งงานวิจัย ตามลิงค์นี้ ... ที่สรุปได้ว่า  การลด LDL ไม่ได้ช่วยลดอัตราการเสียชีวิต และยิ่งลด  LDL ลงมาก ก็ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตในหมู่ผู้ที่มีอายุมากกว่า 65 ปียิ่งขึ้น ทำให้หนูเกิดความมึนว่าแล้วคุณหมอๆจะเอายังไงกับหนูแน่ เพราะทุกวันนี้หนูอายุ 67 ก็ตั้งใจกินยาลดไขมันอยู่ หมอจะให้เอา LDL ลงต่ำกว่า 50 แต่มันได้แค่ 121 ช่างห่างเป้าเกิ้น ถ้างานวิจัยนี้เป็นของจริงก็จะได้เป็นข่าวดีสำหรับหนูสิคะ  รบกวนคุณหมอสงเคราะห์ (หมายความว่าวิเคราะห์) ด้วยค่ะ ........................................................................ ตอบครับ      ก่อนตอบขออารัมภบทตามประสาชายแก่ก่อนนะ      เป็นนิมิตรหมายที่ดีที่คนทั่วไปนอกเหนือจากฟังคำแนะนำของหมอแบบเชื่อครึ่งไม่เชื่อครึ่งแล้วยังเริ่มหันไปหาข้อมูลจากงานวิจัยเช่นหันไปอ่าน PubMed ด้วยตัวเองกันมากขึ้น มีอะไรน่าสนใจก็ส่งต่อๆกันไปในไลน์ในเฟซ เป็นการแบ่งปันความมึนงงไปให้ทั่วๆกัน      ในโอกาสที่ผู้คนเริ่มหันมาหาข้อมูลตรงเอาจากผลวิจัยนี้ มันอาจจะเป็นเวลาที่เหมาะท...

การจะมาค้นหาวิญญาณ (soul) ของฉัน ไม่มีวันจะหาพบดอก เพราะวิญญาณไม่ใช่ของใคร

รูปภาพ
ขึ้นไปสูดอากาศเย็นๆ 19 องศา ยามเช้า ที่ยอดเขาเขียว บนอุทยานเขาใหญ่ (หมอสันต์พูดกับสมาชิก Spiritual Retreat)     วันนี้มีสมาชิกท่านหนึ่งถามผมว่า     " แทนที่เราจะมาพยายามวางความคิดหรือฝึกเพิกเฉยต่อความคิดด้วยเครื่องมือต่างๆหกเจ็ดอย่าง ทำไมเราไม่ไปเจาะที่รากเหง้าที่ปล่อยความคิดนี้ออกมาเสียแต่ต้น อุปมาเหมือนเมื่อมีควันก็ย่อมมีไฟ แทนที่เราจะมัวปัดหรือไล่ควัน เราไปดับไฟที่เป็นต้นเหตุของควันเสียเลยไม่ได้หรือ"     แน่นอนถ้าเราทำอย่างนั้นได้มันดีที่สุดแหละครับ แต่ถ้าเรายังทำไม่ได้เราก็ต้องปัดควันไปพลาง พยายามหาทางดับไฟไปพลาง     แต่ไหนๆก็มีสมาชิกยกประเด็นขึ้นมาแล้ว เราลองมาสำรวจด้วยตรรกะแบบตรงๆกันดูหน่อยไหม ว่าถ้าเราจะดับไฟที่เป็นต้นตอของควัน เราจะต้องเริ่มที่ตรงไหน       เราก็ต้องตั้งคำถามก่อนว่าใครเป็นผู้ปล่อยความคิดออกมา      "..ใครกันนะที่กลัว" หรือ      "..ใครกันนะที่อยากได้"      เมื่อตามหาต้นตอไป ในที่สุดเราก็จะพบว่าทุกความคิดมาจากต้นตอเดียวกัน คือใครคนหนึ่ง (somebody) ที่เราเรียกว่...

โครงการแพทย์ฝึกหัดหุ่นยนต์ของหมอสันต์..ล่มเสียแล้ว

รูปภาพ
       ขอรายงานความคืบหน้าโครงการที่หมอสันต์เคยเล่าให้ฟังว่าจะจ้างหุ่นยนต์มาเป็นแพทย์ฝึกหัดให้เรียนรู้สไตล์ของหมอสันต์ แล้วจะเปิดบริการตอบคำถามสุขภาพฟรีบนอินเตอร์เน็ททุกวัน 24 ชม. โดยให้หุ่นยนต์ตอบล่วงหน้าไปก่อนแล้วหมอสันต์มาตรวจสอบยืนยันเป็นรอบที่สอง ก็จะช่วยให้ผู้มีคำถามได้รับคำตอบรวดเร็วทันใจชั้นหนึ่งก่อนแทนที่จะกองจดหมายไว้รอตอบเป็นร้อยๆอย่างทุกวันนี้ ทั้งหมดนี้เพื่อให้หมอสันต์ปลดชราตัวเองได้โดยที่ยังมีโอกาสได้ใช้ความรู้ตอบคำถามแก่ผู้ป่วยทั่วไปแบบฟรีๆได้อยู่ ฟังดูดีเชียว      โครงการนี้ดำเนินมาด้วยดีเป็นเวลาหลายเดือนแล้ว เริ่มตั้งแต่เลือกว่าจะจ้าง "บอท" ของเจ้าไหนจึงจะเหมาะกับงานนี้ที่สุด เมื่อจ้างมาแล้วก็เริ่มทำงานด้วยกันเลย เตรียมเนื้อหาพื้นฐานให้หุ่นยนต์เรียนไว้เรียบร้อย แทบจะเริ่มตั้งแต่เรียนวิชาแพทย์กันเลย แล้วให้หุ่นยนต์ช่วยทำการวิจัยศึกษาข้อมูลเพื่อวางแผนโครงการอย่างละเอียดทุกด้าน จนมาถึงวันนี้ก็สรุปได้ชัดแล้ว ผลวิจัยพบว่าวิธีที่ดีที่สุดคือเลิกทำโครงการนี้ซะ หุ หุ เพราะได้ไม่คุ้มเสีย กล่าวคือ     1. กฎหมายเมืองไทยเข้มงวดและระแวงการ...

ข้อดีข้อเสียของแสงแดด

รูปภาพ
บิโกเนียเฉาแดด คุณหมอคะ อยากทราบข้อดีข้อเสียของแสงแดด ....................................... ตอบครับ ข้อดีของแสงแดด  1. แสงแดดป้องกันมะเร็งโดยรวม กล่าวคือคนได้แดดมากตายเพราะมะเร็งทุกชนิดรวมกัน (total cancer mortality) น้อยกว่าคนได้แดดน้อย รวมถึงมะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งเต้านม มะเร็งตับอ่อน มะเร็งรังไข่ มะเร็งสมอง มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มะเร็งไต และมะเร็งไขกระดูกชนิด multiple myeloma  2. การได้แสงแดดน้อย สัมพันธ์กับวิตามินดีต่ำและสัมพันธ์กับการป่วยเป็นโรคเรื้อรังหลายชนิด โรคความดันเลือดสูง โรคเบาหวานทั้งประเภทที่ 1 และเบาหวานประเภทที่ 2 โรคหัวใจขาดเลือด โรคหัวใจล้มเหลว โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคซึมเศร้า โรคสมองเสื่อม เป็นต้น  3. ร่างกายมีกลไกใช้แสงแดดรักษาความดันเลือดสูง UVA ผิวหนังเปลี่ยนไนโตรเจนออกไซด์เป็นไนตริกออกไซด์ (NO) ลดความดันได้ 5 มม. ซึ่งผลนี้คงอยู่นาน 30 นาทีหลังเข้าร่ม คำนวณว่าลดความเสี่ยงอัมพาตเฉียบพลันลงได้ 34% และลดความเสี่ยงโรคหัวใจขาดเลือดลงได้ 21% เลยทีเดียว  4. แสงแดดสร้างความสุขเพราะรังสี UVB ทำให้ผิวหนังผลิต beta-endorphin ซึ่งเป็นสารสร้างความสุขในสกุ...

สว. 67 ปี จะเดินทางโดยเครื่องบินแบบยาวๆ ถามเรื่องฉีดวัคซีนโควิดและไข้หวัดใหญ่

รูปภาพ
ไปเที่ยวเทศกาลว่าวหน้าฝนที่เมืองทองธานี ว่าวตัวนี้นอนแบ็บอยู่กับที่ลุกไม่ขึ้น      ขออนุญาตรบกวนปรึกษาเรื่ องฉีดวัคซีนค่ะ เราจะเดินทางโดยเครื่องบินในวั นที่ 27 นี้ ไปอยู่ที่ .. เดือนนึง และคาดว่าระหว่างนั้น น่าจะมีการเดินทางในแถบนั้นด้ วยค่ะ เราควรจะฉีดวัคซีนป้องกันโควิท ก่อนไปดีมั๊ยคะ เราเพิ่งฉีดวัคซีนโรคงูสวัดครบ 2 เข็มเมื่อราว 2 เดือนก่อนค่ะ  เราสองคน อายุจะครบ 67 ขวบปีนี้ค่ะ  ตามที่ได้ติดตามเพจของคุณหมอ เราอยู่ในเกณท์ที่ควรจะฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 6 เดือน และเป็นรุ่นปี 2524-2525  ถูกต้องมั๊ยคะ  (หลังจากฉีดเข็มที่สองครบแล้ว เราเว้นไปได้ 12 เดือน ก่อนที่จะต้องเริ่มฉีดเข็ม 1 อีก วนไป  อันนี้ไม่ทราบว่าเข้าใจถูกหรื อผิดคะ)  วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ จำเป็นต้องฉีดมั๊ยคะ  เรายังพยายามใส่หน้ากากในที่ชุ มชนอยู่เสมอค่ะ   ขอขอบพระคุณคุณหมอมา ณ ที่นี้ค่ะ และขอให้สิ่งศักดิ์คุ้มครองให้ คุณหมอและครอบครัวมีสุขภาพแข็ งแรง และปลอดภัยค่ะ ............................... ตอบครับ      1. การเดินทางโดยเครื่องบินแบบนั่งแกร่วอยู่กับที่...

ทุกคนต้องตายอยู่แล้ว แต่วันนี้ แดดดีๆฟ้าใสๆอย่างนี้ คุณจะใช้ชีวิตยังไง

รูปภาพ
หมอสันต์ไปชมนิทรรศการแสดงภาพเล่าบรรยากาศล้านนา โดยจิตรกรแนวอิมเพรสชั่นนิสซึม ชื่อ N. Jay (เจ สุรเสน) ที่ รร.เซ็นทาราแกรนด์ เซ็นทรัลพลาซ่า ลาดพร้าว ซึ่งจะตั้งแสดงฟรีต่อเนื่อง 1 เดือน (15 มิย.68 - 15 กค.68)  คุณหมอสันต์คะ      สามีเป็นโรคมะเร็งเลือดค่ะ จิตใจมีแต่ความกลัว กลัวตาย กลัวติดเชื้อ กลัวฝุ่น PM2.5 กลัวน้ำหนักลด ควรทำตัวแบบไหนบ้างคะ .............................................. ตอบครับ      ในการเกิดมาครั้งหนึ่งนี้ ท้ายที่สุดทุกคนต้องตายอยู่แล้ว นั่นเป็นของแน่ ใครจะตายช้า ใครจะตายเร็ว ไม่มีใครรู้ได้ แต่วันนี้ แดดดีๆ ฟ้าใสๆอย่างนี้ คุณจะใช้ชีวิตอย่างไร คุณจะสาละวนหลบหนีความตาย หรือคุณจะใช้วันนี้ให้คุ้มค่ากับที่มันยังมีวันนี้อยู่ให้เราได้ใช้ นี่คือประเด็น      คำถามของคุณมีแค่สองบรรทัดก็จริง แต่เจาะถึงแก่นของการใช้ชีวิตอย่างไรไม่ให้ทุกข์ ผมต้องตอบอย่างครอบคลุมให้จบในเวลาที่มีโดยให้คุณเอาไปใช้ประโยชน์ได้ด้วย ผมจะทำได้หรือไม่ นี่เป็นเรื่องที่ต้องลองกันดู อันที่จริงส่วนที่ยากที่สุดไม่ได้อยู่ทางผมดอกมันอยู่ทางคุณ ผมเขียนจบในครึ่งชั่วโมง...

ชีวิตมาก่อน สารัตถะของชีวิตมาทีหลัง (Existence Precedes Essence)

รูปภาพ
ไปตัดแว่นที่ชลบุรี แล้วแวะดูตู้ปลาที่บางแสน กราบเรียนคุณหมอสันต์ หนูเรียน ... ที่มหาลัย .. หนูเป็นแฟนคุณหมอเพราะทั้งคุณพ่อคุณแม่เปิดคลิปวิดิโอของคุณหมอประจำ หนูมีความสงสัยเมื่อเรียนปรัชญา existentialism แล้วไม่เข้าใจ หนูว่าอาจารย์ที่สอนเขาสอนแบบที่เขาเองก็ไม่เข้าใจ พอหนูไปอ่านหนังสือตำราไทยที่เขียนโดย .. ก็ไม่เข้าใจ เปิดเน็ทให้ AI อธิบายให้ก็ยิ่งไม่เข้าใจใหญ่ หนูว่า AI ยังไม่เข้าใจวิชาปรัชญา หนูเดาเอาว่าคุณหมอต้องเข้าใจ เพราะคุณหมอผ่านโลกมามากและรู้จักชีวิตด้านที่ AI ไม่รู้จักด้วย หนูขอรบกวนคุณหมออธิบาย existentialism อย่างย่อและอย่างเข้าใจง่ายให้หนูด้วย ขอบพระคุณค่ะ ..............................................................  ตอบครับ      มาผิดที่ซะละกระมัง หนูจ๋า      โปรดสังเกตนะว่าเด็กสมัยนี้เขาตัดสินเอาตั้งแต่เริ่มนั่งเรียนกับครูแล้วว่าครูไม่รู้เรื่อง โห.. โชคดีนะที่ผมไม่ต้องมีอาชีพเป็นครู ไม่งั้นผมคงต้องเปลี่ยนอาชีพไปขายเต้าฮวยแน่นอน     ปกติผมไม่ตอบจดหมายแนวไร้สาระ  แต่เอาเถอะ เขียนมาแล้วก็ตอบให้ ถือว่าเป็นการเปลี่ยนบรรยากาศ ได...

สว.สาวๆ 70-75ปี จะยกทัพไปฉีดวัคซีน ควรฉีดอะไรบ้าง

รูปภาพ
พงดอกไม้หน้าบ้านในหน้าฝน เรียนคุณหมอสันต์ ดิฉันและเพื่อนๆระดับ 70-75 ปี จะยกก๊วนไปฉีดวัคซีนทั้งโขลงที่สถานเสาวภา แต่ไม่รู้ว่าปูนนี้แล้วต้องฉีดวัคซีนตัวไหนบ้าง ขอคำแนะนำด้วย ....................................................... ตอบครับ      เนื่องจากแผนการฉีดวัคซีนของหมอไทยมักแนะนำแบบตามใจฉัน คนโน้นว่าอย่างคนนี้ว่าอย่างโน้น ทำให้ผู้ป่วยไทยเป็นงง ก่อนอื่นผมขอคัดลอกเอาแผนฉีดวัคซีนในผู้ใหญ่ของคณะที่ปรึกษาโครงการวัคซีนรัฐบาลสหรัฐ (ACIP) มาลงไว้เป็นหลักเพื่อตั้งต้นก่อน แต่ว่าคำแนะนำของ ACIP เองแม้จะมีหลักฐานดีแต่บางเรื่องก็ไม่เหมาะกับคนไทย ผมจึงจะเขียนเป็นหมายเหตุต่อท้ายว่าในความเห็นของผมอะไรที่ผู้สูงอายุไทยควรฉีด อะไรที่ไม่ควรฉีด      ACIP 2025 Adult vaccination schedule 1. วัคซีนโควิด-19 (เลือกตัวหนึ่งจาก Pfizer, Moderna, Novavax ทุกตัวรุ่น 2024-2025 1.1 อายุ 12-64 ฉีดหนึ่งเข็มต่อจากวัคซีนเก่าที่เคยได้ ทุกปี 1.2 อายุ 65 ปีขั้นไป ฉีดตัวใดตัวหนึ่ง สองเข็ม ห่างกัน 6 เดือน ทุกปี 2. วัคซีนไข้หวัดใหญ่ (Influenza) ฉีดตัวใดตัวหนึ่งระหว่าง HD–IIV3, RIV3, aIIV3 ปีละห...

กินวิตามินบี12 ทุกวัน แล้วตรวจพบวิตามินบี12 ต่ำ เป็นไปได้ไงคะ

รูปภาพ
ตั้งต้นเป็นลำไม้ไผ่ คุณหมอสันต์คะ      หนูเป็นคนสุขภาพดี กินอาหารบาล้านซ์ กินวิตามินแร่ธาตุที่จำเป็นครบ เช่นวิตามินดีวันละ 5000 IU วิตามินซี วันละ 6000 มก. วิตามินรวมวันละเม็ด และวิตามินบี12 โดยพาะอีกวันละ 50 ไมโครกรัม แต่ครั้งสุดท้ายหนูไปตรวจหมอบอกว่าเป็นโรคขาดวิตามินบี12 คือได้ค่าต่ำ 158 หนูงงว่ามันจะเป็นไปได้อย่างไร หนูไม่มีอาการป่วยใดๆ  ...................................................... ตอบครับ      ถามว่าทั้งกินวิตามินเสริมทั้งดูแลตัวเองไม่มีอาการป่วยแต่ผลตรวจวิตามินบี12 ต่ำ มันเป็นไปได้หรือ ตอบว่ามันมีความเป็นไปได้สองแบบ คือ ความเป็นไปได้ที่ 1. ผลตรวจนั้นผิด        คือมันเป็นผลบวกเทียม หมายว่าตรวจได้ว่าบี12ต่ำแต่แท้จริงแล้วไม่ได้ต่ำ ผลบวกเทียมในกรณีวิตามินบี12 นี้เป็นกรณีที่พบได้น้อยมาก มักพบในกรณีพิเศษสามกรณีเท่านั้น คือ  1.1 กินหรือฉีดวิตามินซี มากเกินไป 1.2 กินยาคุม 1.3 เป็นโรค multiple myeloma (มะเร็งของไขกระดูกชนิดหนึ่ง)  ความเป็นไปได้ที่ 2. ผลตรวจนั้นถูกต้องแล้ว       คือคุณเป็นโรคขาดวิต...

โควิดระบาดรอบใหม่ จะฉีดวัคซีนดี หรือไม่ฉีดดี

รูปภาพ
ดอกไม้มวกเหล็กหน้าฝน คุณหมอสันต์คะ      อายุ 71 แล้วจะไปเที่ยว แต่ก็กลัวป่วยเป็นโควิดเดี๋ยวไปแล้วไม่ได้กลับ จะฉีดวัคซีนก็กลัวเป็นหัวใจอักเสบไม่ทันได้ไป จึงลังเลใจว่าเอาอย่างไรดี ฉีดวัคซีนหรือไม่ฉีดดี สาสุขก็มีแต่แพร่ข่าวว่าระบาดอีกแล้ว ระบาดอีกแล้ว แต่ไม่เห็นแนะนำว่าให้ฉีดหรือไม่ฉีดวัคซีนให้เป็นเรื่องเป็นราว รบกวนคุณหมอแนะนำด้วย ขอบคุณค่ะ ........................................................... ตอบครับ ไม่ได้คุยกันเรื่องวัคซีนโควิดมาหลายปีแล้ว วันนี้คุยกันก็ดีครับ ว่ากันทีละประเด็นเลยนะ 1. ประโยชน์ของวัคซีนโควิดในยุคนี้      หากวัดด้วยอัตราป่วยแล้วตาย (Case Fatality Rate - CFR) ถ้าป่วยด้วยเชื้อ H1N1 (ไข้หวัดใหญ่ธรรมดา) จะมีอัตราป่วยแล้วตาย 0.5% แต่พวกที่เคยป่วยด้วยโควิดที่หวู่ฮั่นมีอัตราป่วยแล้วตาย 5.25%  ส่วนการป่วยด้วยโควิดสายพันธ์ปัจจุบันคือ JN1 ภาพรวมทั่วโลกในสองปีที่ผ่านมามีอัตราป่วยแล้วตายโดยรวม 1% (ยกเว้นเฉพาะคนอายุเกิน 50 อัตราป่วยแล้วตายจะเพิ่มเป็น 19% หรือเมื่อเข้า ICU อัตราป่วยแล้วตายเพิ่มเป็น 37%) ทั้งหมดนี้เป็นข้อมูลเก่าเล็กน้อย คือ 1-2...

อายุ 80 ฉี่ขัด แต่ไม่อยากไปโรงพยาบาล

รูปภาพ
ชบาหน้าห้อง เรียนคุณหมอสันต์  ผมอายุ 80 ปี มีอาการปัสสาวะไม่ค่อยออก ต้องตื่นมาปัสสาวะคืนละ 5 ครั้ง และแสบเวลาปัสสาวะด้วย สงสัยตัวเองเป็นต่อมลูกหมากโต ไม่อยากไปหาหมอ กลัวเรื่องมาก ขอคำแนะนำว่าควรซื้อยาอะไรมากินครับ ............................................ ตอบครับ      อาการปัสสาวะลำบากในผู้สูงวัย มีประเด็นปัญหาหลายปัญหาซ้อนกันอยู่ซึ่งต้องแกะออกให้หมดในคราวเดียว คือ       1. ต้องพิสูจน์ด้วยการตรวจปัสสาวะเป็นอย่างน้อยว่ามีการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ(UTI) หรือไม่ ถ้ามีต้องรีบรักษาเพราะอาจลามเป็นการติดเชื้อในกระแสเลือดซึ่งมีอัตราตายสูง      2. ต้องพิสูจน์ด้วยการตรวจเลือดดูการทำงานของไตว่ามีความเสียหายที่ไตอันสืบเนื่องจากการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะหรือไม่ ถ้ามีต้องรีบแก้ไขการอุดกั้นซึ่งอาจต้องใช้วิธีรุกล้ำเช่นใส่สายสวนเข้าไปคาไว้      3. ควรมีข้อมูลจากการตรวจร่างกายว่าขนาดต่อมลูกหมากโตเพียงใด มีโอกาสอุดกั้นทางเดินปัสสาวะหรือไม่ ในกรณีมีขนาดโตก็ควรมีข้อมูลผลเลือด (PSA) ด้วยว่าน่าจะมีมะเร็งต่อมลูกหมากร่วมด้วยหรือไม่ เพื่อจะไ...

สูงวัยแล้วมีอาการมดไต่มดกัดทั้งๆไม่มีมดจริงๆ

รูปภาพ
  คุณหมอคะ ตอนนี้พี่มีอาการเหมือนมดกัดตาม แขนและขา บางครั้งเหมือนยุงกัดหรือมาเกาะ อยู่ตามแขนและขา เกิดความรำคาญมากค่ะ ถามหมอ2 คนและเภสัชกร เขาแนะนำให้ทาน Vit. B 12 (methyl cobalt) ซึ่งมี 500 mcg ต่อเม็ด ให้ทานวันละ 2 -3 เม็ด พี่ว่ามันมากเกินไป เพราะ daily requirement ของ B12 เท่ากับ 2.4 mcg เท่านั้น ทุกวันนี้ทาน ฺBcomplex วันละ 2 เม็ดค่ะ ขอบคุณมากค่ะ ................................................... ตอบครับ อาการเหมือนมดไต่หรือกัดหรื อแมลงตอม ทั้งๆที่ดูก็ไม่มีแมลง เป็นอาการที่ปลายประสาทผิวหนั งรายงานข้อมูลมากเกินไป (paresthesia) มันเหมือนกับเสียงวิ้งๆในหู ในคนสูงอายุทั้งๆที่ไม่มีจิ้ งหรีดหรือแมลงอะไร มันเป็นอาการไม่จำเพาะเจาะจง (non specific symptom) ไม่มีความสำคัญในแง่ของการวินิ จฉัยโรคหรือจัดการโรค จึงทำได้แต่หาทางบรรเทาอาการไม่ ให้มันรบกวนคุณภาพชีวิตมากเกิ นไป เช่น  (1) รับรู้ แล้วยอมรับมัน เข้าใจมันว่าไม่เกี่ยวกับโรครุ นแรงเช่นอัมพาตแต่อย่างใด  (2) สร้างการกระตุ้นกลบมันซะ เช่นลูบๆ บีบๆ นวดๆ ทายาหม่องให้ร้อนๆ ประคบเย็นๆ ใส่ถุงน่องรัดให้เกิดความรู้สึกกดตึงๆแทน กร...