ปัสสาวะเข้มทั้งๆที่ดื่มน้ำมาก..เป็นดีซ่านอะสิครับ

(ภาพวันนี้: ในเรือนเพาะชำอันรกรุงรังของหมอสันต์)

คุณหมอสันต์ครับ

ผมอายุ 61 ปี อยู่คนเดียว เพราะลูกๆเขาพ้นอกไปหมดแล้ว วันนี้ผมปัสสาวะแล้วเอะใจว่าทำไมสีมันเข้มผิดสังเกตทั้งๆที่ผมเป็นคนมีนิสัยจงใจดื่มน้ำมากเป็นประจำจนตัวเองไม่มีโอกาสได้กระหายน้ำเลย ผมรอดูตัวเองหลายชั่วโมงโดยดื่มน้ำมากไปด้วย ปัสสาวะก็ยิ่งเข้ม ต่อมาก็เกิดอาการท้องเสียนิดๆ จึงกินยาปฏิชีวนะ แต่กลับมีอาการแปลกๆเพิ่มขึ้นมาคือคลื่นไส้อาเจียนบางครั้งเหมือนมึนๆงง มันเกี่ยวกับที่ปัสสาวะผมเข้มขึ้นทันทีทันใดหรือเปล่าครับ ต้องทำอะไรเป็นพิเศษไหมครับ

…………………………………………………………………………..

ตอบครับ

1.. ถามว่าดื่มน้ำมากเป็นประจำอยู่มาวันหนึ่งเกิดปัสสาวะสีเข้มขึ้นทันทีปึ๊ด..ด ทั้งที่ร่างกายไม่ได้ขาดน้ำเป็นอะไรไหม ตอบว่าก็เป็น “ดีซ่าน” อะสิครับ สีของปัสสาวะที่เข้มขึ้นทันทีทันใดโดยร่างกายไม่ได้ขาดน้ำนั่นคือสีของน้ำดี

วิธีวินิจฉัยยืนยันด้วยตัวเองต้องอาศัยตรวจอาการแสดงที่นักเรียนแพทย์เรียกว่า Hagta Sign หรือ “แหกตา” ดู คือให้คุณไปที่กระจกเงา เงยหน้าขึ้นเหลือบตาลงมองดูตัวเองในกระจกแล้วเอามือปลี้นหรือแหกหรือยกหนังตาบนขึ้นให้เห็นตาขาวส่วนที่ไม่เคยโดนแดดที่อยู่เหนือลูกตาดำ ปกติมันควรจะเป็นสีขาวจั๊วะ หากมันเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอ๋อยก็นั่นแหละ..แบบนี้บ้านๆเรียกว่าดีซ่าน การวินิจฉัยยืนยันด้วยวิธีแหกตานี้ ให้ดูเฉพาะตาขาวส่วนที่ปกติไม่โดนแสงแดดนะ คือส่วนตาขาวเหนือลูกตาดำ ส่วนตาขาวที่อยู่ข้างๆลูกตาดำซึ่งโดนแสงแดดเป็นประจำ ปกติมันก็เหลืองของมันอยู่แล้ว ใช้วินิจฉัยไม่ได้

2.. ถามว่าเมื่อวินิจฉัยว่าตัวเองเป็นดีซ่านแล้วควรทำอย่างไรต่อไป ตอบว่าก็ต้องไปหาหมอสิครับ เพราะน้ำดีปกติมันเป็นของดี ถ้ามันไม่ซ่าน หมายถึงว่ามันอยู่ในที่ตั้งของมันคือในท่อน้ำดีและถุงน้ำดี แต่ถ้ามันซ่านคือมันออกมาในกระแสเลือด มันไม่ใช่เรื่องดีเสียแล้ว เพราะสาเหตุมักเกิดจากอย่างใดอย่างในสามอย่างซึ่งล้วนไม่ใช่เหตุดี คือ

(1) เป็นโรคตับอักเสบเฉียบพลันจากไวรัส หรือจากสารพิษใดๆก็ตาม ทำให้น้ำดีคั่ง (cholestatic) ในตับ

(2) เม็ดเลือดแดงแตก (hemolytic) เฉียบพลันจากการเป็นคนขาดเอ็นไซม์ G6PD หรือเหตุอื่นที่ทำให้เม็ดเลือดแดงแตกง่าย เพราะต้นกำเนิดของน้ำดีก็คือเม็ดเลือดแดงที่หมดอายุและทะยอยแตกตายไปตามปกติ แต่ถ้ามันรวมหัวกันแตกพร้อมๆกันตูมเดียวมันก็กลายเป็นดีซ่าน

(3) มีการอุดกั้น (obstructive) ทางเดินน้ำดีเฉียบพลัน อย่างเบาๆก็จากก้อนนิ่วกลิ้งมาอุด แต่อย่างหนักก็เป็นมะเร็งของท่อน้ำดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งมะเร็งปากท่อน้ำดี (Ca ampula of Vater)

ทั้งสามเรื่องนี้ล้วนเกินปัญญาที่คนทั่วไปจะวินิจฉัยแยก หรือวินิจฉัยยืนยัน แล้วรักษาตัวเองได้ ถ้าทิ้งไว้นานสิ่งที่จะตามมาคือตับวาย แล้วก็ไตวาย แล้วก็สมองวาย แปลว่าตาย เด๊ดสะมอเร่ ดังนั้น รีบไปหาหมอดีที่สุดครับ

นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

เจ็ดใครหนอ

- สิงหาคม 30, 2567

มะกอกน้ำ ลูกแค่นี้ก็อร่อยแล้ว ทุกวันนี้มีคนเสนอขายสินค้าที่จะทำให้อายุยืนแยะมาก ทั้งวิตามิน อาหารเสริม สะเต็มเซลล์ โดยอ้างงานวิจัยสารพัด แต่ความเป็นจริงคืองานวิจัยที่จะพิสูจน์ว่าอะไรทำให้คนอายุยืนนั้นต้องมีระยะเวลาวิจัยนานระดับหลายสิบปีขึ้นไป ซึ่งตอนนี้ที่มีคุณสมบัติดังกล่าวครบถ้วนมีอยู่แค่ 1 งานวิจัยเท่านั้น ชื่อ Adult Development Study ของฮาร์วาร์ด ใช้เวลาทำวิจัยนาน 83 ปี ใช้นักวิจัยถึงสามชั่วอายุคน เริ่มต้นติดตามคนอยู่ 724 คน จนถึงปัจจุบันติดตามอยู่ราว 2000 คน วันนี้เรามาพูดถึงงานวิจัยหนึ่งเดียวนี้ ว่าอะไรเป็นปัจจัยทำให้คนอายุยืน สุขภาพดี มีความสุขในชีวิต เหตุหนึ่งเดียวที่ทำให้คนอายุยืนในงานวิจัยนี้ไม่ใช่อาหาร ไม่ใช่การมีหรือไม่มีเงิน ไม่ใช่การมีนิสัยออกกำลังกายหรือไม่ออก ไม่ใช่การมีการศึกษาสูงหรือต่ำ ไม่ใช่การได้ทำงานดีๆเท่ๆ (รวมทั้งเป็นประธานาธิบดี) หรือไม่ได้ทำ แต่ ปัจจัยเดียวที่สัมพันธ์ภาพการมีอายุยืนในงานวิจัยนี้คือการมีสัมพันธภาพที่ดีกับคนรอบตัว ( social connectedness) ซึ่งงานวิจัยนี้ได้บัญญัติศัพท์ใหม่ขึ้นมาคำหนึ่งว่า “ความฟิตทางสังคม ( social fitness )” โดยที่งานวิจัยนี้ได...

ทะเลาะกันเรื่องฝุ่น PM 2.5 บ้าจี้ เพ้อเจ้อ หรือว่าไม่รับผิดชอบ

- มกราคม 25, 2568

เรียนอาจารย์หมอสันต์คะ ทุกวันนี้เพื่อนๆทุกวงคุยกันเรื่อง PM2.5 โดยแตกกันเป็นสองฝ่าย ฝ่ายหนึ่งว่าอีกฝ่ายหนึ่งบ้าจี้ เพ้อเจ้อ มันจริงที่ไหนที่ว่าฝุ่น PM2.5 เข้าไปได้ถึงในกระแสเลือดไปทำให้เกิดโรคสาระพัด อีกฝ่ายก็ว่าอีกฝ่ายหนึ่งตามไม่ทันข้อมูล ซี้ซั้ว ประมาท ไม่รับผิดชอบ จนบางรายเถียงกันจนเสียเพื่อนไปเลย ดิฉันจึงอยากถามคุณหมอสันต์ว่า 1. มันจริงหรือเปล่าที่ว่าฝุ่นละเอียดมันเข้าไปในกระแสเลือดได้ ซึ่งมันไม่น่าจะเข้าไปได้ และ 2. จริงหรือเปล่าที่ว่าฝุ่น PM2.5 สัมพันธ์กับการเป็นโรคความดัน หัวใจ มะเร็งปอด เป็นต้น 3. เราควรจะกลัว PM2.5 ไหม คำตอบของคุณหมอน่าจะยุติการทะเลาะเบาะแว้งในหมู่เพื่อนๆได้ ด้วยความเคารพนับถือค่ะ ............................................... ตอบครับ 1. ถามว่าฝุ่นละเอียด (PM2.5) เมื่อเข้าไปในปอดแล้วจะเข้าไปในกระแสเลือดได้ไหม ตอบว่าได้แน่นอนครับ มีหลักฐานจากการวิจัยซึ่งทำที่เบลเยี่ยม [1] ตีพิมพ์ไว้ในวารสาร circulation โดยการทดลองเอาฝุ่น PM2.5 มาแปะอะตอมกัมมันตรังสี ( 99m Tc ) เพื่อให้ติดตามส่องดูได้จากภายนอกร่างกาย แล้วให้อ...

สอนวิธีแปลผลเคมีของเลือด

- ตุลาคม 04, 2555

ชีวิตเมื่อตายไปแล้ว

- พฤศจิกายน 13, 2567

หมอสันต์พูดกับผู้ป่วย เวลามันเหลือจำกัดมาก สิ่งที่ผมจะพูด คุณอย่าเสียเวลาตั้งข้อสงสัยเลยว่าผมเอาอะไรจากไหนมาพูด อุปมาเหมือนคุณกำลังจะขึ้นเครื่องบินไปเที่ยวนอร์เวย์ซึ่งคุณไม่เคยไป คนอื่นเขาบอกว่าไปถึงเมืองนั้นแล้วให้ขึ้นเรือต่อไปเที่ยวเมืองนี้ คุณไม่ต้องเสียเวลาสอบสวนดอก แค่เก็บข้อมูลไว้ พอไปถึงเมืองนั้นแล้วก็ดูว่ามีเรือไปเมืองนี้จริงไหม ถ้ามีจริงก็ขึ้นเรือไป ถ้าไม่มีก็เท่ากับว่าข้อมูลที่เราได้มานั้นผิด เท่านั้นเอง อย่างดีเราได้ประโยชน์ อย่างเลวเราเสมอตัว เรื่องที่ผมจะพูดกับคุณนี้ไม่ใช่วิชาแพทย์ ดังนั้นอย่าเชื่อหรือไม่เชื่อเพราะผมเป็นแพทย์ ผมพูดกับคุณในฐานะเพื่อนสนิทของคุณคนหนึ่ง ในการตาย "เรา" ซึ่งเป็นความรู้ตัวนี้ไม่ได้เคลื่อนย้ายไปไหน แต่ร่างกายของเราซึ่งเป็นประสบการณ์ในความรู้ตัวของเราได้มาถึงจุดเปลี่ยนที่เราไม่อาจหวนกลับมาใช้งานมันได้อีกแล้ว บนเส้นทางของการเดินหน้าไปสู่ความตายนี้ มันมีอยู่สามช่วง สามจังหวะ ที่มันเป็นโอกาสที่คุณจะเลือกการเดินทางที่เป็นประโยชน์กับตัวคุณอย่างเอนกอนันต์ได้ จัง...

แจ้งข่าวด่วน หมอสันต์ตัวปลอมกำลังระบาดหนัก

- เมษายน 19, 2568

(หมอสันต์ตัวจริง แต่ไวกิ้งส์ตัวปลอม) (ขอเสียพื้นที่ตอบคำถามสุขภาพอีกหนึ่งวันเพื่อแจ้งข่าวด่วนเรื่องหมอสันต์ตัวปลอมกำลังระบาดหนัก) เรียนแฟนบล็อกหมอสันต์ ทุกท่าน ขอลัดคิวเป็นการด่วน ด้วยปรากฎว่าบัดนี้มีการปลอมตัวหมอสันต์ในอินเตอร์เน็ทเพื่อหลอกขายสินค้ากันอย่างเอิกเกริก ซึ่งก่อความเสียหายมากเพราะหมอสันต์ตัวปลอมดันหล่อกว่าและหนุ่มกว่าหมอสันต์ตัวจริง (หิ หิ พูดเล่น) การปลอมเป็นหมอสันต์ทุกกรณีล้วนมีเจตนาตะล่อมหลอกขายสินค้าทางด้านสุขภาพซึ่งส่วนใหญ่เป็นสินค้าขี้ๆเก๊ๆที่ไม่มีคุณค่าควรแก่การซื้อหาแต่อย่างใด เช่นอาหารเสริมที่ใช้เลขอย.ปลอม เป็นต้น วิธีหลอกขายมีตั้งแต่หลอกแบบเนียนๆ เช่นเอาภาพเอาเสียงของหมอสันต์มาแต่งให้พูดในรายการดังๆ เช่นรายการเจาะใจ ตั้งต้นก็เป็นลำไม้ไผ่พูดจาจ๊ะจ๋าเหมือนหมอสันต์ตัวจริงกำลังสอนวิธีดูแลสุขภาพด้วยตัวเองอยู่ แต่จบท้ายก็กลายเป็นบ้องกัญชาคือหลอกให้ซื้อสินค้าที่พูดให้คนฟังเข้าใจผิดว่าหมอสันต์ทำขึ้นมาขาย หรือรับจ้างเขาโฆษณาขาย หรือบางทีก็หลอกแบบหลอกโต้งๆเช่นทำคลิปเป็นรายก...

อายุ 70 ปีถูกคนในบ้านไล่ให้ไปฉีดวัคซีนไข้เลือดออก

- ตุลาคม 03, 2567

เรียนอาจารย์หมอสันต์ ที่นับถือ ขอเรียนถามเรื่อง วัคซีน ป้องกันไข้เลือดออกค่ะ อายุ 70 ปี เคยป่วยเปนไข้เลือดออกแล้วเมื่อ ประมานอายุ 50 ปี เวลานี้ทุกคนในครอบครัวรบเร้าให้ ไปฉีดวัคซีนป้องกันไข้เลือดออก เพราะเขาบอกว่าถ้าเปนครั้งที่สอ งตอนอายุมากจะรักษาไม่ได้ค่ะ เรียนถาม ค่ะ ดิฉัน ควรฉีดไหมคะ และสมาชิกในครอบครัว สามี 72 ลูก 41ปี และ 36 ปี จำเป็นต้องฉีดด้วยไหมคะ และมีผล อาการข้างเคียง ข้อห้าม ระวังอะไรบ้างคะ ด้วยความเคารพ และนับถือ ขอบพระคุณมากค่ะ ..... Sent from my iPhone ......................................... ดอกขมิ้นชันบ้านหมอสันต์ ตอบครับ ก่อนตอบคำถามนี้ผมขอแจ้งข่าวก่อนว่าบริษัทซาโนฟีปาสเตอร์ซึ่งเป็นผู้ผลิตวัคซีนไข้เลือดออกที่เชื่อถือได้และมีผลวิจัยดีที่สุดชื่อวัคซีน Dengvaxia ได้ประกาศเลิกผลิตวัคซีนนี้สำหรับเด็กเสียแล้ว ด้วยเหตุผลว่าผลิตมาแล้วขายไม่ออก อย่างไรก็ตามยังมีวัคซีนไข้เลือดออกอีกตัวหนึ่งของบริษัททาเคดะชื่อวัคซีน Qdenga ซึ่งยังผลิตขายอยู่ แต่ไม่รู้ธุรกิจจะไปได้อีกนานเท่าไร มีอีกบริษัทหนึ่งในอเมริ...

เสพย์ติดหนังโป๊และการช่วยตัวเอง (masturbation)

- มีนาคม 02, 2568

หมอสันต์สวัสดีปีใหม่ 2568 / 2025

- มกราคม 03, 2568

โบสถ์บุญราศรี นิโคลัส บุญเกิด เขาใหญ่ ถือโอกาสอ้างเทศกาลปีใหม่หยุดทำงานไปนานหลายวัน ตลอดหลายวันนี้ผมปิดโทรศัพท์มือถือ (ซึ่งธรรมดาถึงเปิดไว้ก็ไม่กล้ารับสายอยู่แล้วเพราะกลัวโจร!) ปิดหน้าจอคอม หมกตัวอยู่ที่บ้านมวกเหล็ก ใช้ชีวิตอย่างเชื่องช้า หมดเวลาไปกับธรรมชาติ อากาศเย็น และลมหนาวแบบเงียบๆ การกลับมาวันนี้ขอเริ่มต้นด้วยการขอโทษหลายๆท่านที่รอการสนองตอบจากผมในเรื่องต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการช่วยเซ็นเอกสารให้ การส่งบทความที่เลยกำหนด การตอบรับไปบรรยายต่างๆเพื่อเจ้าภาพจะได้จัดตารางได้เสียที เป็นต้น ส่วนคำถามมายังบล็อกที่ค้างคาอยู่ยังไม่ได้ตอบนั้น ในโอกาสขึ้นปีใหม่นี้ผมขออนุญาตทุบดินพอกหางหมู คือโละของเก่ามาเริ่มต้นกันใหม่เสียเลย ก็ถือโอกาสขออภัยท่านที่เขียนมาแล้วผมยังไม่ได้ตอบด้วย ในโอกาสที่กลับมาสวัสดีปีใหม่กันนี้ ผมอยากจะแชร์ความคิดในเรื่องหนึ่ง คือเรื่อง ชีวิตคนเราวันนี้เกิดคู่แข่งรายสำคัญขึ้นมาแล้ว สมัยก่อน การใช้ชีวิตแม้จะซื่อบื้ออย่า...

เลิกเสียทีได้ไหม ชีวิตที่ต้องมีอะไรมาจ่อคิวต่อรอให้ทำอยู่ตลอดเวลา

- เมษายน 29, 2568

ในความรกรุงรัง ใครสักคนแอบบ่มเพาะชีวิตใหม่ สวัสดีคะคุณหมอ จากอีเมล์ปีที่แล้ว เรื่องที่คุณหมอแนะนำให้ดูแลเรื่ องท้องผูกเพราะการใช้ชีวิตที่ ไม่ลงตัว ดิชั้นคิดและไตร่ตรองมาตลอด เพราะนอกจากท้องผูกมาหลายปี ยังมีอาการกรดไหลย้อนที่เป็ นๆหายๆร่วมด้วยมากว่า5 ปี ล่าสุดคือเดือนตุลาคม 2024 อาการกรดไกลย้อนกลับมาหนักมาก กินยาก็ไม่ช่วย ส่องกล้องทั้งข้างบนข้างล่างก็ ปกติ จนในที่สุดเดือนกุมภาพันธ์ 2025 ดิชั้นตัดสินใจขายธุรกิจร้ านอาหารที่ ...ที่เปิดมา10 ปี หลังจากตัดสินใจได้ อาการกรดไหลย้อนดีขึ้นมาก แต่ก็ยังไม่หายขาด และโชคดีที่ขายได้ภายใน1 สัปดาห์นับตั้งแต่เพิ่งปิดขาย โอนร้านเรียบร้อยเมื่อ 25 เมษายนทึ่ผ่านมา ตลอดเวลาที่ผ่านมาติดตามเพจคุ ณหมอเรื่องสุขภาพและการใช้ชีวิตและจิตวิญญาณมาตลอด เอามาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน เปลี่ยนอาหารการกินเป็นพืช ผัก ถั่ว มากขึ้น ออกกำลังกาย เดิน ทำโยคะ ปั่นจักรยานในบ้ านตามเวลาและแรงที่เหลื อจากงานประจำ เมื่อ 2 -3 ปีที่แล้ว เครียดมากมาย ปัญหาธุรกิจที่เริ่มเป็นขาลง ปัญหาคนงานที่ร้าน ปัญหาลูกค้าต่างๆเยอะแยะมากมาย เหนื่อย...

ไปเที่ยวเมืองจีนขึ้นที่สูงแล้วกลับมาป่วยยาว (โรค HAPE)

- เมษายน 09, 2568

ฝากคำถามค่ะ หญิง 62 ปี 50 กก. ไม่มีโรคประจำตัว Lab ดีทุกตัว เคยเป็น CA breast ระยะ 1-2 ไม่คีโม รับยา Letrozole 5 ปี ไปเที่ยวจีนบริเวณที่สูงกว่าน้ำทะเลมากกว่า 3000 เมตร มีอาการจุกแน่นหน้าอก มีคลื่นไส้เล็กน้อย รู้สึกอยากถ่ายเล็กน้อย ขณะเดินทางชันเล็กๆ หรือบันได 3-4 ขั้นขึ้นไปต้องพักเป็นระยะ กลับถึงไทยเป็นไข้หวัด ตี 2 ตื่นไอมาก รู้สึกจุกแน่นหน้าอก เหนื่อยเล็กน้อย มวนท้อง ถ่ายอุจจาระ 1 ครั้งคัดจมูก หายใจทางปากโล่งดี สั่งน้ำมูก จิบน้ำร้อน นั่งรอจนจมูกโล่ง แต่อาการแน่นๆไม่หาย รู้สึกกลัว จึงไป รพ. SpO2 96 รักษาตามอาการ ผ่านไป 7-8 วัน อาการหวัดดีขึ้นมากแล้ว เวลาตี 2 มีอาการคล้ายกัน คือจุกแน่น คลื่นไส้ มวนท้องถ่ายอุจจาระ 1 ครั้ง นั่งดูลมหายใจไปเรื่อยๆจนหลับ ถามว่าเป็นเพราะผลจากการเดินทางไปที่สูง หรือ เกิดจากสาเหตุอื่นๆ อะไรได้บ้าง ............................................... ตอบครับ 1. ถามว่าไปเที่ยวเมืองจีน ขึ้นที่สูงกว่าสามพันเมตร ตอนขึ้นมีอาการนิดหน่อย แต่กลับมาแล้วเป็นไข้หวัดจุกแน่นหน้าอกผ่านไป 7-8 วันก็ยังไม่หาย มันเป็นโรคอะไรกันแน่ ตอบว่าคุณน่าจะเ...

ค้นหาบล็อกนี้

DrSant